Gian nan con đường gia nhập NATO của Phần Lan và Thụy Điển

>> NATO 2.0 đã ra đời ở châu Âu?

Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev nhận định, sau khi Thụy Điển và Phần Lan gia nhập khối Liên minh quân sự NATO, danh sách các kẻ thù chính thức của Nga sẽ mở rộng hơn. Ông Medvedev cũng cảnh báo, nếu điều này thành hiện thực, nước này sẽ tăng quân ở sườn Tây, triển khai vũ khí hạt nhân đến vùng Baltic.

"Nếu hai quốc gia này trở thành thành viên NATO, chiều dài biên giới giữa Nga và liên minh quân sự này sẽ tăng hơn hai lần. Rõ ràng là tuyến biên giới sẽ phải được củng cố. Khi đó, chúng tôi cần khôi phục thế cân bằng và không thể thảo luận về trạng thái phi hạt nhân ở vùng Baltic", Phó chủ tịch Hội đồng An ninh Liên bang Nga nhấn mạnh.

Ông Medvedev khẳng định, Nga chưa áp dụng những biện pháp này, đồng thời kêu gọi các nước suy nghĩ kỹ về quyết định của mình. Nga đến nay chưa triển khai tên lửa và tàu chiến mang đầu đạn hạt nhân đến khu vực Baltic.

Trước đó, Phần Lan và Thụy Điển cũng đang cân nhắc thận trọng, mặc dù con đường trở thành thành viên NATO của hai quốc gia này đang có nhiều thuận lợi. 

"Tất nhiên có những ưu và nhược điểm khi trở thành thành viên NATO, cũng như luôn có những mặt lợi và hại của bất kỳ lựa chọn an ninh nào khác", Thủ tướng Thụy Điển Andersson cho biết, nhưng bà cho biết, không thấy lý do nào để trì hoãn quá trình cân nhắc gia nhập liên minh NATO.

>> Chiến sự Nga - Ukraine: NATO bắt đầu tham chiến?

Giới quan sát nhận định, cả Thụy Điển và Phần Lan đều giữ thái độ trung lập trong những thập kỷ gần đây để tránh rủi ro trong mối quan hệ với Nga, tuy nhiên cuộc xâm lược Ukraine đã khiến điều này thay đổi.

Matti Muukkonen, giáo sư luật tại Đại học Đông Phần Lan đánh giá, Tổng thống Putin thực hiện cuộc chiến tại Ukraine một phần vì ý định gia nhập NATO của UKraine và tạo vùng đệm với NATO. Tuy nhiên, cuộc chiến của Nga lại mang đến kết quả ngược lại.

"Nga coi việc các nước láng giềng, đặc biệt là Phần Lan gia nhập NATO là một mối đe dọa đối với an ninh quốc gia vì điều này sẽ cho phép Hoa Kỳ có thể triển khai các thiết bị quân sự tiên tiến ở Phần Lan nếu nước này gia nhập liên minh", chuyên gia này cho biết.

Hiện nay, Phần Lan hiện có nhiều khả năng tiến gần đến quyết định gia nhập NATO hơn Thụy Điển. Thủ tướng Phần Lan Sanna Marin và Tổng thống Sauli Niinsto gần đây đi thăm một số nước thành viên NATO để đảm bảo sự ủng hộ nếu nước này gia nhập khối.

Các cuộc thăm dò ở cả hai nước đều cho thấy sự ủng hộ của công chúng đối với việc gia nhập liên minh quân sự này. Khảo sát gần đây của Hãng tin MTV Phần Lan cho thấy 68% người dân Phần Lan ủng hộ và chỉ 12% phản đối tư cách thành viên NATO. Các báo cáo truyền thông cũng chỉ ra rằng đa số nghị sĩ Phần Lan và các hầu hết các đảng ủng hộ gia nhập NATO, ngoại trừ Liên minh cánh tả. 

Thay vì thúc giục các nước, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg đã nhiều lần cho biết Phần Lan và Thụy Điển sẽ tự quyết định con đường của họ. Ông cũng nói thêm rằng, "cánh cửa vẫn mở" để liên minh chào đón các thành viên mới.

Các nhà lãnh đạo Phần Lan và Thụy Điển cho biết họ nhận thức được nguy cơ leo thang căng thẳng nếu việc gia nhập NATO được thông qua. Tuy con đường của Phần Lan và Thụy Điển vào NATO được dự đoán sẽ thuận lợi, nhưng để đi tới đích vẫn sẽ cần một thời gian dài nữa.