Guồng mới cho trái phiếu doanh nghiệp

LÊ MỸ• 01/04/2023 03:30

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) chưa thực sự khởi sắc và áp lực đáo hạn vẫn còn rất lớn ở phía trước, nhưng đã có chút khởi sắc nhờ Nghị định 08/2023.

>>Cần nhà đầu tư cùng gỡ khó thị trường trái phiếu doanh nghiệp

Đã có nhiều đợt phát hành TPDN mới trị giá lớn, như CTCP Đầu tư và Kinh doanh Nam An phát hành thành công 4.700 tỷ đồng trái phiếu, kỳ hạn 18 tháng, lãi suất 13%/năm, hay Công ty TNHH Kinh doanh BĐS Dream City Villas phát hành thành công 2.300 tỷ đồng trái phiếu, kỳ hạn 60 tháng lãi suất kết hợp giữa mức cố định 6% và thả nổi. Một loạt công ty sau đó cũng huy động được hàng nghìn tỷ đồng trái phiếu như CTCP Đầu tư Kinh doanh và Phát triển đô thị Ngôi sao Phương Nam (4.695 tỷ đồng - lãi suất cố định 13% kết hợp thả nổi) và Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển Đô thị Hưng Yên (7.200 tỷ đồng trái phiếu), Công ty TNHH Kinh doanh nội thất Luxury Living (4.800 tỷ đồng - lãi suất cố định 9% kết hợp thả nổi), CTCP Tập đoàn Masan (2.000 tỷ đồng)...

Hiệu ứng Nghị định 08

Đáng chú ý trong nhóm huy động được hàng nghìn tỷ đồng TPDN chỉ trong thời gian ngắn ngay sau Nghị định 08/2023 được ban hành, chỉ có Masan là tập đoàn đa ngành và không kinh doanh bất động sản (BĐS). Các công ty còn lại đều kinh doanh hoặc liên quan BĐS. Theo đó, có thể nói trái phiếu BĐS - giấy tờ gọi góp vốn mà trong thời gian từ khoảng tháng 11/2022 đến tháng 2/2023, gần như đã “đứng bóng” do các trái chủ lo ngại về rủi ro cao, khả năng thanh toán của các nhà phát hành…, và nay đã trở lại.

Bên cạnh đó, câu chuyện gia hạn kỳ hạn thanh toán cũng tháo dần những nút thắt với các doanh nghiệp lớn. Gần nhất là 2 lô trái phiếu NVLH2124002 và NVLH2224006 có tổng giá trị đang lưu hành đã được đại diện trái chủ đồng ý gia hạn, với ngày đáo hạn lần lượt thêm 1 và 2 năm đến năm 2025 và năm 2026, cho thấy sự vận dụng đàm phán giãn kỳ hạn thanh toán tại Nghị định 08/2023 đã mang đến hiệu quả tích cực.

Liệu có rủi ro mới?

Tuy nhiên, sự nóng lên của thị trường TPDN lại cũng khơi dậy những nỗi lo về rủi ro có thể xảy ra trong tương lai, lặp lại “kịch bản” tăng trưởng nóng ngoài tầm kiểm soát, đặc biệt của khu vực huy động vốn trái phiếu BĐS như trước đây.

Một chuyên gia cho biết khi thị trường vốn trái phiếu “đứt gãy” là đứt dòng tiền của doanh nghiệp ngoài dự báo, hàng loạt doanh nghiệp đã rơi vào khó khăn và mặt khác, cộng hưởng với khó khăn từ pháp lí và sự kiểm soát chặt tín dụng đã khiến dòng tiền vào thị trường bất động sản cũng “đứt”, đẩy doanh nghiệp bất động sản vào nguy cơ mất khả năng thanh toán. Nguy cơ này đến nay chưa lập tức chấm dứt nhưng sự khởi sắc của thị trường trái phiếu doanh nghiệp đang hứa hẹn đà “tan băng” sớm.

“Lưu ý là sau giai đoạn xuất lộ rủi ro trái phiếu do các doanh nghiệp công cụ của các tập đoàn phát hành, thì cho đến hiện tại, theo quy định, ngoại trừ Thông tư 16 tạm chắn vốn ngân hàng đầu tư vào trái phiếu quá mức (mà đang được NHNN dự thảo lấy ý kiến sửa đổi), còn lại chưa thi triển các “bệ chắn” đảm bảo an toàn hơn cho trái chủ, nhà đầu tư; ví dụ như quy định về tiêu chuẩn nhà đầu tư chuyên nghiệp (tức nhà đầu tư nào cũng có thể mua được trái phiếu), hay quy định về xếp hạng tín nhiệm… Do đó, các trái chủ sẽ phải rất chủ động để tìm hiểu về doanh nghiệp trước khi xuống tiền, tự quyết định tự chịu trách nhiệm”.

Nhìn nhận tích cực, ông Huỳnh Hoàng Phương, Phụ trách Nghiên cứu Phân tích của CTy Tư vấn Đầu tư FIDT cho rằng Nghị định 08 là đòn bẩy chính sách, bởi nếu doanh nghiệp tự thân thì sẽ là không đủ để thoát ra khỏi khó khăn. Bên cạnh việc có khả năng phát hành mới hoặc được trái chủ đồng ý gia hạn trái phiếu, doanh nghiệp có thêm điều kiện để lên phương án phát hành cổ phiếu, bổ sung dòng tiền để tái cơ cấu các khoản nợ trong trường hợp các lô trái phiếu đứng thanh toán hàng loạt. Lợi ích của cổ đông hiện hữu sẽ bị ảnh hưởng nhưng đó cũng là cơ hội cho nhà đầu tư mới có tiềm lực.