Hải Phòng: Cảng và dịch vụ nghề cá chưa đáp ứng nhu cầu

LAN VŨ• 07/11/2021 01:54

Kết cấu hạ tầng cảng yếu, dịch vụ hậu cần khai thác thuỷ sản thiếu đang gây khó khăn, kìm hãm hoạt động khai thác thuỷ sản ở Hải Phòng.

Hải Phòng là ngư trường trọng điểm của cả nước với trên 3.000 tàu thuyền và trên 10.000 lao động hoạt động nghề cá. Đây còn là địa bàn đánh bắt thuỷ sản thường xuyên của hàng nghìn tàu cá các tỉnh từ Quảng Ninh đến Phú Yên. Vì vậy, để phát triển hoạt động khai thác thuỷ sản TP Hải Phòng đã xây dựng hệ thống cảng cá, bến cá, khu neo trú cho tàu thuyền tương đối đa dạng từ trong bờ, ven biển đến giữa vịnh Bắc Bộ. Tuy nhiên, hệ thống này hiện không đáp ứng kịp nhu cầu hoạt động khai thác thuỷ sản.

Được kỳ vọng có thể đảm bảo cho 122 tàu có tải trọng 600 DWT neo đậu, thậm chí có thể giúp đảo Bạch Long Vỹ trở thành trung tâm hậu cần nghề cá và hoạt động của tàu thuyền trong khu vực, dự án đầu tư xây dựng cảng và khu neo đậu tàu phía Tây đảo Bạch Long Vĩ giai đoạn 1 có tổng mức đầu tư hơn 650 tỷ đồng đã đi qua 10 năm nhưng chưa thể về đích. Trong khi đó cảng cá trọng điểm huyện đảo Bạch Long Vĩ đang tồn tại nhiều bất cập, không đáp ứng được nhu cầu neo đậu của tàu thuyền.

Dự án Cảng và Khu neo đậu tàu phía Tây Bắc đảo Bạch Long Vỹ được thành phố Hải Phòng phê duyệt đầu tư từ năm 2010. Thế nhưng, gần 10 năm qua dự án vẫn dở dang

Dự án Cảng và Khu neo đậu tàu phía Tây Bắc đảo Bạch Long Vỹ được thành phố Hải Phòng phê duyệt đầu tư từ năm 2010 thế nhưng, gần 10 năm qua dự án vẫn dở dang

Không có khu neo đậu tránh trú bão, tàu bè ở ngư trường Bạch Long Vỹ vẫn vận hành kiểu… thời nguyên thủy. Nếu dự báo có bão đổ bộ thì mạnh tàu nào tàu nấy chạy. Điểm neo đậu tránh trú gần nhất là Cát Bà hoặc Quảng Ninh cũng mất hơn 100km. Mỗi khi có bão, chính quyền yêu cầu tất cả tàu thuyền phải di chuyển khỏi Bạch Long Vỹ về tìm nơi tránh trú an toàn. “Mỗi lần chạy vào – chạy ra như vậy tốn kém rất nhiều xăng dầu, thời gian,... Mà 1 năm ở đây có cả chục cơn bão. Không đủ chi phí, nhiều tàu thuyền đành liều ở lại, đến khi gió to thì chạy vào âu cảng Bạch Long Vỹ chấp nhận đánh cược với thiên nhiên – một ngư dân cho biết.

Theo quy hoạch hệ thống các cảng cá, bến cá và neo đậu tránh trú bão, bến cá Đông Xuân (xã Phả Lễ, huyện Thuỷ Nguyên) sẽ được đầu tư nâng cấp trở thành cảng cá loại 2 gắn liền với khu neo đậu cho tàu cá cấp tỉnh.

Cụ thể, trong quy hoạch giai đoạn, dự án được cải tạo nâng cấp trên diện tích 20ha đảm bảo an toàn neo đậu cho tàu có công suất từ 45 đến 300CV. Thế nhưng, trong khi giai đoạn 1 chưa xong, toàn xã đã có hơn 100 tàu có công suất từ 400CV đến 1000CV. Do đó, người dân Phả Lễ rất băn khoăn về số tàu công suất lớn đang được vận hành, khi không ra khơi hay tránh bão rất khó khăn trong việc tìm kiếm nơi đỗ, neo đậu. Tàu cá khi về, buộc phải neo đậu ở cửa sông hoặc nơi khác, gây khó khăn rất lớn cho việc quản lý cũng như ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động khai thác, đánh bắt và dịch vụ hậu cần nghề cá, đồng thời gây mất an toàn cho tàu thuyền và ngư dân đi biển.

Cũng như bến cá Đông Xuân, hiện nhiều bến cá khác: Quán Chánh (xã Đại Hợp, Kiến Thụy); bến cá Thủy Giang kết hợp tránh trú bão tại phường Hải Thành, bến Mắt Rồng (xã Lập Lễ, Thuỷ Nguyên); cảng cá Ngọc Hải (phường Ngọc Hải, Đồ Sơn)… Dễ nhận thấy, các cảng cá, bến cá này vắng tàu thuyền neo đậu. Nguyên nhân là do hệ thống luồng lạch cũng như khu neo đậu tàu thuyền tại đây đều xuống cấp nghiêm trọng, bùn cát bồi lấp có nơi lên đến cả mét là nguyên nhân chính khiến tàu thuyền rất khó ra vào tránh trú, đặc biệt là tàu công suất lớn.

Bến Quán Chánh (huyện Kiến Thuỵ) có khu neo đậu nhưng không có dịch vụ hậu cần

Không chỉ có kết cấu hạ tầng cảng yếu, dịch vụ hậu cần của ngành thuỷ sản Hải Phòng cũng đang phát triển rất chậm, khâu bảo quản, thu mua sau đánh bắt gần như bị bỏ ngỏ. Chính vì vậy, ngư dân không đưa sản phẩm về bờ mà bán ngay ngoài ngư trường. Nhiều cơ sở chế biến rơi vào cảnh thiếu nguyên liệu, dẫn đến sản lượng thuỷ sản chế biến xuất khẩu và tiêu thụ nội địa hầu như không tăng trưởng.

Theo bà Nguyễn Thị Thanh – Chủ tịch HĐQT Công ty TNHH chế biến – xuất nhập khẩu Việt Trường, hiện các tàu thuyền rất hạn chế cập bến để bán thuỷ sản đánh bắt được. Để đảm bảo nguyên liệu phục vụ sản xuất, từ năm 2007, công ty đã đóng 6 tàu công suất lớn để ra tận ngư trường mua sản phẩm đánh bắt của ngư dân. Doanh nghiệp đang thu mua tới 80% số thuỷ sản của đội cá tỉnh Quảng Nam đánh bắt được trên vùng biển phía Bắc khi vào vụ.

Bến Quán Chánh (huyện Kiến Thuỵ) được TP Hải Phòng phê duyệt tại Quyết định số 1878/QĐ-UBND ngày 5/11/2008 và phê duyệt điều chỉnh tại Quyết định số 996/QĐ-UBND ngày 30/6/2011. Dự án xây dựng khu neo đậu với quy mô có sức chứa 200 tàu, diện tích đất sử dụng là 12,6ha; tổng mức đầu tư 77.347 triệu đồng. Nơi đây sẽ là nơi tránh trú của trên 500 tàu công suất từ 400CV trở lên. Nhưng, hạng mục của dự án mới chỉ đáp ứng nhu cầu tránh, trú bão còn khu dịch vụ hậu cần nghề cá, sửa chữa tàu thuyền và cung cấp các mặt hàng thiết yếu cho ngư dân thì đang bị bỏ qua.

Ngư dân đã nhiều lần đề nghị TP Hải Phòng chỉ đạo thi công hoàn thiện Khu dịch vụ hậu cần nghề cá và đưa vào sử dụng đồng bộ phục vụ nhu cầu đánh bắt, sửa chữa tàu thuyền và cung cấp các mặt hàng thiết yếu cho ngư dân. Hiện UBND thành phố đã đạo UBND huyện Kiến Thụy, các cơ quan chức năng có liên quan tiến hành rà soát, đề xuất Dự án Xây dựng hoàn chỉnh để khai thác khi neo đậu tàu cá bến Quán Chánh, trình HĐND thành phố thông qua làm cơ sở triển khai.

Tại huyện đảo Bạch Long Vỹ, tàu vào âu cảng ít đi nên các khâu dịch vụ hậu cần nghề cá cũng giảm mạnh. Từ chỗ có 7 cơ sở sản xuất kinh doanh dịch vụ thuỷ sản, hệ thống cung ứng nước ngọt, nhiên liệu, cơ sở sản xuất bột cá, sửa chữa tàu, cung ứng vật tư ngư lưới vụ, lương thực, thực phẩm và Công ty thương mại xuất khẩu Hải Phòng (đầu tư hơn 50 tỷ đồng) đến nay chỉ còn một số tư nhân làm dịch vụ dầu nước ngọt và nước đá.