Hỗ trợ phục hồi kinh tế sao cho hiệu quả?

 >> Dồn lực phục hồi và phát triển kinh tế

Quy mô gói hỗ trợ là bao nhiêu, hỗ trợ như thế nào, những đối tượng nào cần được hỗ trợ? Làm thế nào để tiền hay chính sách đi tới đúng nơi, đúng địa chỉ… là vấn đề được quan tâm nhất hiện nay khi thảo luận về chương trình hỗ trợ quy mô lớn để phục hồi nền kinh tế trước tác động của COVID-19.

Trả lời trực tiếp các đại biểu tại kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV, Thủ tướng Chính phủ - Phạm Minh Chính cho hay, các cơ quan của Chính phủ đang phối hợp với Quốc hội xây dựng chương trình tổng thể phục hồi kinh tế. Ngoài quỹ an sinh xã hội hiện có, sắp tới Chính phủ sẽ nghiên cứu thành lập quỹ phòng chống dịch. Theo Thủ tướng, bên cạnh các chính sách an sinh xã hội là các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp.

Chủ tịch Quốc hội - Vương Đình Huệ đề nghị Chính phủ khẩn trương xây dựng, ban hành và triển khai Chương trình tổng thể phục hồi và phát triển kinh tế sau dịch COVID-19. Việc xây dựng gói kích thích phải chú trọng cả vấn đề tổng cung và tổng cầu, không chỉ là phục hồi kinh tế mà cả vấn đề phục hồi, phát triển xã hội, bao gồm cả chính sách tài khóa, chính sách tiền tệ và phối hợp với các chính sách vĩ mô khác.

Thực tế, từ đầu năm 2021 tới nay, chúng ta đã đưa ra khá nhiều gói hỗ trợ cho nhiều đối tượng khác nhau nhưng về cơ bản, quy mô các gói hỗ trợ này đều còn rất khiêm tốn so với các nước trong khu vực và trên thế giới.

Đặc biệt, trong bối cảnh “sức khỏe doanh nghiệp” bị suy kiệt vì tác động của COVID-19 và mục tiêu không chỉ phục hồi mà còn phát triển kinh tế, thì việc tính toán quy mô gói hỗ trợ như thế nào để đạt hiệu quả là việc hết sức quan trọng và cần thiết.

Trả lời chất vấn tại Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư - Nguyễn Chí Dũng thừa nhận, chính sách hoãn giảm thuế hiện mới hỗ trợ các doanh nghiệp khỏe, vẫn có doanh thu, lợi nhuận.

Liên quan đến vấn đề này, thực tế dự báo về tính hiệu ứng của chính sách cũng đã được mổ xẻ phân tích rất nhiều từ khi chính sách còn ở dạng dự thảo, lấy ý kiến, và cho tới hiện nay thì đây có thể được coi là bài học nhãn tiền cho những mục tiêu lớn trong thời gian tới.

Không chỉ giãn, hoãn, giảm thuế, việc giảm lãi suất, cũng vần được nhắc tới khi các ngân hàng công bố và cam kết khá mạnh, thế nhưng, nhiều doanh nghiệp khẳng định họ vẫn phải gánh lãi vay nợ cũ, nợ mới cao hoặc không tiếp cận được vốn, chưa được giãn, giảm nợ… Trong khi, mục tiêu của các gói hỗ trợ không chỉ thúc đẩy phục hồi mà còn phát triển kinh tế, vì vậy, hơn lúc nào hết, hỗ trợ phải đúng, kịp thời, hiệu quả.

Một số chuyên gia cho rằng, mặc dù thời điểm này, tỷ lệ doanh nghiệp trở lại khá cao, nhưng chưa thể trở lại toàn bộ 100% công suất như trước. Sự e dè còn rất lớn khi dịch bệnh vẫn phức tạp, nếu không có các gói hỗ trợ thực sự theo hình thức “bơm ô-xy”, nhiều doanh nghiệp sẽ không thể đứng dậy được, dù đã xoay sở, nỗ lực không nhỏ.

Không chỉ có vậy, một vấn đề cũng cần được đặt ra đó là những yêu cầu, điều kiện để tiếp cận gói hỗ trợ khi được cho là quá khắt khe dù vẫn biết phải chặt chẽ để quản lý, nhưng nếu quá khắt khe thì chính sách lại khó đến được với đối tượng thụ hưởng như gói ưu đãi lãi vay trả lương cho người lao động khi vẫn “tắc” do không thể giải ngân vì quá nhiều quy định, thậm chí có những quy định bất hợp lý.

Từ thực trạng đã nêu, các chuyên gia cho rằng, trong bối cảnh này, nếu không có cách làm mới, tư duy mới về hỗ trợ doanh nghiệp; gói chính sách phục hồi kinh tế thiếu quyết liệt, thiếu sáng tạo, thì sẽ khó đạt được các mục tiêu tăng trưởng, chưa kể yêu cầu cơ cấu lại nền kinh tế theo những đòi hỏi mới của xu thế phát triển cũng sẽ tiếp tục gặp khó khăn trong quá trình thực hiện.