Chủ tịch FED Powell phát tín hiệu ôn hòa giúp thị trường tài chính Mỹ khởi sắc, nhưng triển vọng còn nhiều ẩn số phía trước.
Bài phát biểu của Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell tại hội nghị Jackson Hole đã tạo lực đẩy mạnh mẽ cho thị trường tài chính toàn cầu. Tuy nhiên, đằng sau làn sóng tăng giá trên Phố Wall vẫn còn những yếu tố bất định về lạm phát, tăng trưởng và áp lực chính trị.
Trong phát biểu được giới đầu tư chờ đợi, ông Powell cho biết “cán cân rủi ro đang thay đổi có thể đòi hỏi điều chỉnh chính sách.” Thông điệp được thị trường hiểu là dấu hiệu cho khả năng cắt giảm lãi suất ngay trong tháng 9 tới.
Ngay sau đó, lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 2 năm giảm tới 12 điểm cơ bản, chỉ số S&P 500 bật 1,5% sau chuỗi năm phiên giảm, gần chạm mức kỷ lục.
Chỉ số Russell 2000 tăng gần 4%, phản ánh sự lạc quan ở nhóm cổ phiếu nhạy cảm với lãi suất. Đồng USD suy yếu, trong khi vàng và Bitcoin đồng loạt tăng giá.
Động thái này được một số chuyên gia coi là “bước ngoặt” của Fed. Matt Maley, chiến lược gia trưởng tại Miller Tabak + Co, nhận định: “Fed sẽ không tạo ra những cản trở lớn đối với nhà đầu tư.”
Ngược lại, Dan Carter, Giám đốc quản lý danh mục tại Fort Washington, cảnh báo không nên quá lạc quan vì dữ liệu kinh tế sắp tới vẫn có thể thay đổi cục diện.
Thực tế, thị trường từng nhiều lần đặt cược sai vào khả năng Fed xoay trục chính sách.
Đầu tháng 8, kỳ vọng cắt giảm lãi suất đã đẩy chứng khoán Mỹ lên đỉnh mới, bất chấp lo ngại chiến tranh thương mại của Tổng thống Donald Trump và định giá cao của nhóm cổ phiếu công nghệ, đặc biệt là Nvidia. Tuy nhiên, báo cáo lạm phát tháng 7 tăng mạnh nhất trong ba năm đã khiến tâm lý hưng phấn tạm thời chững lại.
Trong bài phát biểu tại Jackson Hole, ông Powell thừa nhận rằng môi trường hiện tại có mức độ bất định rất cao, do tác động đồng thời từ chính sách thuế, thương mại và nhập cư của chính quyền. Ông cho biết nền kinh tế vẫn “chứng tỏ sự kiên cường,” thị trường lao động vẫn khá vững, song rủi ro suy giảm đang tăng lên. Đồng thời, thuế quan có thể đẩy giá cả tăng trở lại, dẫn đến nguy cơ đình lạm – kịch bản Fed cần phải tránh.
Với lãi suất chính sách hiện đang ở mức 4,25–4,5%, thấp hơn một điểm phần trăm so với cùng kỳ năm trước nhưng vẫn trong “vùng hạn chế,” ông Powell cho rằng Fed có dư địa để “tiến hành thận trọng” khi cân nhắc thay đổi chính sách. Đây được xem là phát ngôn gần nhất cho thấy khả năng cắt giảm lãi suất, nhưng chưa phải cam kết rõ ràng.
Ông Powell cũng nhấn mạnh tính độc lập của Fed trước áp lực chính trị: “Các thành viên FOMC sẽ đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu và triển vọng kinh tế. Chúng tôi sẽ không bao giờ lệch khỏi nguyên tắc đó.” Điều này được cho là lời đáp gián tiếp trước những chỉ trích gay gắt từ Tổng thống Trump, người nhiều lần kêu gọi Fed cắt giảm mạnh lãi suất.
Ông Powell thừa nhận những sai lầm trong giai đoạn sau năm 2020, khi Fed áp dụng cơ chế “mục tiêu lạm phát trung bình linh hoạt” và cho phép lạm phát vượt ngưỡng 2% để hỗ trợ phục hồi việc làm. Tuy nhiên, lạm phát đã leo thang lên mức cao nhất 40 năm thay vì chỉ “tạm thời,” gây tổn thất nặng nề cho hộ gia đình thu nhập thấp.
Từ đó, Fed tái khẳng định mục tiêu 2% lạm phát là “cột mốc then chốt giúp giữ vững kỳ vọng dài hạn.” Ông Powell cho biết đây là bài học nhắc nhở rằng bất kỳ sự nới lỏng nào cũng phải đi kèm sự thận trọng cao độ để không lặp lại sai lầm trước đây.
Bối cảnh hiện tại khiến Fed đứng trước nhiều sức ép. Về kinh tế, ngoài rủi ro lạm phát, các chuỗi cung ứng và hệ thống phân phối vẫn tiếp tục bị ảnh hưởng bởi chính sách thuế quan, có thể kéo dài quá trình điều chỉnh.
Về chính trị, Fed liên tục hứng chịu sức ép từ Nhà Trắng, trong khi thị trường kỳ vọng mạnh mẽ vào động thái nới lỏng.
Tony Rodriguez, Giám đốc chiến lược tại Nuveen, nhận định: “Fed đang ở tâm điểm chính trị. Bài phát biểu này phần nào giúp hạ nhiệt áp lực đó.”
Dù tín hiệu ôn hòa từ ông Powell đã làm dịu tâm lý thị trường, triển vọng chính sách vẫn phụ thuộc vào dữ liệu kinh tế trong những tuần tới. Các nhà phân tích nhấn mạnh báo cáo việc làm, chỉ số giá tiêu dùng và chi phí sản xuất sẽ là những căn cứ quan trọng trước thềm cuộc họp FOMC giữa tháng 9.
Như chuyên gia Dan Carter cảnh báo: “Thị trường hoan nghênh thay đổi giọng điệu của Chủ tịch FED. Nhưng chúng ta phải cẩn trọng, vì từ giờ đến cuộc họp tiếp theo của FED còn rất nhiều dữ liệu quan trọng.”