Khai báo hóa chất nhập khẩu: Tránh tạo gánh nặng thủ tục hành chính

ANH KHÔI• 23/08/2021 03:50

Góp ý Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều thi hành Luật Hóa chất, VCCI cho rằng, cơ quan soạn thảo cần cân nhắc, xem xét ở một số điểm tránh tạo gánh nặng về thủ tục hành chính…

Trả lời Công văn số 4008/BCT-HC của Bộ Công Thương đề nghị góp ý Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 113/2017/NĐ-CP ngày 09/10/2017 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Hóa chất (Dự thảo), Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng, cơ quan soạn thảo cần cân nhắc, xem xét ở một số điểm tránh tạo gánh nặng về thủ tục hành chính…

Về khai báo hóa chất nhập khẩu (khoản 15 Điều 1 Dự thảo bổ sung khoản 4a sau khoản 4 Điều 27 Nghị định 113/2017/NĐ-CP).

VCCI lưu ý đơn vị soạn thảo tránh tạo gánh nặng về thủ tục hành chính trong

VCCI lưu ý đơn vị soạn thảo tránh tạo gánh nặng về thủ tục hành chính trong Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều thi hành Luật Hóa chất - Ảnh minh họa

Theo VCCI, quy định hiện hành, tổ chức, cá nhân nhập khẩu hóa chất phải thực hiện khai báo hóa chất nhập khẩu thông qua Cổng thông tin một cửa quốc gia và Bộ Công Thương sẽ phản hồi thông tin. Thông tin phản hồi được xem là bằng chứng xác nhận hoàn thành khai báo hóa chất, làm cơ sở để các tổ chức, cá nhân hoạt động liên quan làm thủ tục Hải quan.

Dự thảo bổ sung quy định phê duyệt hồ sơ đối với thủ tục khai báo hóa chất nhập khẩu nguy hiểm cần được kiểm soát (dinitơ oxit, xyanua và các hợp chất của xyanua, thủy ngân và các hợp chất của thủy ngân). Đây là một dạng thủ tục tương tự như cấp phép và cần được cân nhắc, xem xét ở một số điểm.

Tạo gánh nặng về thủ tục hành chính

VCCI cho rằng, “Dinitơ oxit, xyanua và các hợp chất của xyanua, thủy ngân và các hợp chất của thủy ngân” là các hóa chất thuộc Danh mục hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh có điều kiện trong lĩnh vực công nghiệp tại Phụ lục II ban hành kèm theo Nghị định 113/2017/NĐ-CP, có nghĩa các tổ chức, cá nhân nhập khẩu các hóa chất này phải có Giấy phép sản xuất, kinh doanh hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực công nghiệp (sau đây gọi tắt là giấy phép kinh doanh hóa chất hạn chế).

Từ đó, doanh nghiệp có giấy phép kinh doanh hóa chất hạn chế có quyền được nhập khẩu hóa chất này để phục vụ cho hoạt động kinh doanh của mình. Và Nhà nước thông qua cơ chế cấp phép kinh doanh đã kiểm soát hoạt động kinh doanh, nhập khẩu loại hóa chất này của các chủ thể được cấp phép (dưới góc độ các chủ thể nhập khẩu đủ điều kiện an toàn để kinh doanh loại hàng hóa nguy hiểm này).

Theo VCCI, việc khai báo thông tin hóa chất nhập khẩu được thiết kế có tính chất như cấp phép nhập khẩu (doanh nghiệp nộp hồ sơ, cơ quan nhà nước sẽ xem xét hồ sơ và phê duyệt, xác nhận mới được phép nhập khẩu) sẽ khiến cho doanh nghiệp phải xin hai lần giấy phép mới được phép nhập khẩu loại hàng hóa này (giấy phép kinh doanh hóa chất hạn chế và phê duyệt hồ sơ khai báo thông tin nhập khẩu). Điều này tạo gánh nặng hành chính cho doanh nghiệp, trong khi xét về mục tiêu quản lý, Nhà nước đã có thể quản lý thông qua cấp giấy phép kinh doanh hóa chất hạn chế.

Bên cạnh đó, VCCI cũng đề nghị cơ quan soạn thảo lưu ý tính nhất quán trong quy định - Ảnh minh họa

Mặt khác, khoản 14 Điều 1 Dự thảo cũng đã bổ sung quy định khi khai báo thông tin nhập khẩu doanh nghiệp phải cung cấp “Bản sao Giấy phép kinh doanh hóa chất trong lĩnh vực công nghiệp trong trường hợp tổ chức, cá nhân khai báo hóa chất hạn chế sản xuất kinh doanh để kinh doanh trong lĩnh vực công nghiệp” quy định này có thể kiểm soát được việc doanh nghiệp nhập khẩu có quyền nhập khẩu hóa chất hạn chế hay không.

Tính nhất quán

Cũng theo VCCI, các hóa chất thuộc Danh mục hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh có điều kiện trong lĩnh vực công nghiệp sẽ chịu sự kiểm soát, quản lý tương tự nhau. Việc đặt ra kiểm soát đặc biệt đối với các hóa chất “dinitơ oxit, và các hợp chất của xyanua, thủy ngân và các hợp chất của thủy ngân” sẽ tạo ra sự thiếu nhất quán trong chính sách quản lý đối với các hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh có điều kiện trong lĩnh vực công nghiệp.

Việc thiết kế quy định khai báo hóa chất nhập khẩu theo hướng tự động như quy định tại Điều 27 Nghị định 113/2017/NĐ-CP đã tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp nhập khẩu về mặt thủ tục. Việc quản lý chặt chẽ đối với hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh là cần thiết, tuy nhiên, cần đánh giá tác động kĩ càng đối với việc bổ sung thêm cơ chế quản lý theo hướng gia tăng thủ tục hành chính cho doanh nghiệp, trong khi mục tiêu quản lý nhà nước lại có thể đạt được thông qua các biện pháp quản lý khác.

Đáng nói, trong Báo cáo đánh giá tác động, cơ quan chủ trì soạn thảo chưa đưa ra các thông tin về mặt thực tiễn đối với những nguy cơ gây mất an toàn đối với việc nhập khẩu các loại hóa chất là “dinitơ oxit, các hợp chất xyanua, các hợp chất thủy ngân nhập khẩu” đến mức buộc phải bổ sung thêm cơ chế quản lý chặt chẽ hơn đối với các loại hóa chất này (cần bổ sung về số liệu vi phạm về việc nhập khẩu các loại hóa chất này và chứng minh việc khai báo nhập khẩu theo quy định hiện hành là không thể kiểm soát được).

Từ những phân tích đã nêu, VCCI đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc bỏ quy định tại khoản 15 Điều 1 Dự thảo, trong trường hợp có lý do thuyết phục để giữ lại quy định này, cần giải trình thêm các vấn đề được nêu.