Gửi bình luận
Tương lai không gọi tên những người quản lý giỏi, mà thuộc về những người kiến tạo hệ thống.
Đây không chỉ là nhận định mang tính khái niệm mà được khẳng định rõ ràng qua dữ liệu thực tiễn.
Theo khảo sát của McKinsey HR Monitor 2025, có tới 74% các CEO trên toàn cầu kỳ vọng bộ phận nhân sự trở thành “người đồng kiến tạo chiến lược”, thay vì chỉ đảm nhiệm vai trò hỗ trợ vận hành. Trong khi đó, 97% tổ chức được Gartner ghi nhận đang tái cấu trúc lại hệ thống nhân sự để bắt kịp biến động của thị trường. Con số này phản ánh một xu hướng tất yếu: HR không còn là người theo sau mà phải là lực lượng dẫn dắt sự thay đổi, kiến tạo giá trị mới cho doanh nghiệp.
Trải qua nhiều thế hệ phát triển, nhân sự đã đi từ HR 1.0 (Human Resources – phòng nhân sự) – gắn liền với hành chính, chấm công, tính lương – đến HR 4.0 với các nền tảng số hoá, KPI và dữ liệu. Giờ đây, kỷ nguyên HR 5.0 mở ra vai trò mới: “kiến trúc sư tổ chức”, kết hợp giữa trí tuệ công nghệ và trí tuệ con người để kiến tạo cấu trúc, văn hoá và trải nghiệm làm việc toàn diện. Nếu trước đây, HR được xem là người vận hành hệ thống, thì nay họ chính là người thiết kế và tối ưu hệ thống đó, đảm bảo tổ chức có đúng cấu trúc, đúng năng lực, đúng trải nghiệm và đúng tốc độ thích ứng với biến động.
Để đảm nhiệm vai trò này, người làm nhân sự cần sở hữu năng lực mới: hiểu sâu về dữ liệu và AI, có tư duy thiết kế tổ chức, tầm nhìn chiến lược, khả năng thích ứng linh hoạt và năng lực lãnh đạo thay đổi. Đây không chỉ là kỹ năng nghề nghiệp, mà là nền tảng giúp HR trở thành người đồng hành thực sự của lãnh đạo trong việc ra quyết định và dẫn dắt sự chuyển đổi. Nhân sự không thể dừng lại ở việc quản lý quy trình hay ban hành chính sách; họ phải tham gia vào việc xây dựng mô hình tổ chức, định hình trải nghiệm nhân viên và gắn kết con người với mục tiêu phát triển bền vững của doanh nghiệp.
Công nghệ đang thay đổi tốc độ phát triển, nhưng chính con người quyết định hướng đi. Trong mô hình HR 5.0, dữ liệu không còn là những bảng thống kê khô khan mà trở thành ngôn ngữ của lãnh đạo. Khi biết kể chuyện bằng dữ liệu, biến dữ liệu thành insight, tổ chức có thể ra quyết định nhanh hơn, chính xác hơn và nhân văn hơn. AI không thay thế con người, mà giúp con người thực hiện tốt hơn vai trò của mình. Một hệ thống nhân sự thông minh có thể dự báo nhu cầu nhân lực, phân tích rủi ro nghỉ việc, gợi ý lộ trình học tập cá nhân hóa và mô phỏng tổ chức trong tương lai.
Tuy nhiên, để những công cụ đó phát huy giá trị, cần có bàn tay và tư duy của người làm nhân sự – những người biết kết nối dữ liệu với cảm xúc, kết hợp logic với trực giác, để công nghệ phục vụ cho sự phát triển của con người.
Thách thức lớn nhất hiện nay của HR không nằm ở công cụ, mà ở tầm nhìn. Khi thế hệ trẻ bước vào doanh nghiệp với hành trang số, họ mang theo kỳ vọng mới về ý nghĩa công việc, giá trị cá nhân và sự cân bằng cuộc sống. Họ có thể giỏi hơn, nhanh hơn, linh hoạt hơn, nhưng cũng cần được kết nối bằng cảm xúc và niềm tin. Một doanh nghiệp dù hiện đại đến đâu, nếu thiếu văn hoá học hỏi, thiếu môi trường khuyến khích sáng tạo và sự tôn trọng lẫn nhau, sẽ khó giữ chân nhân tài.
Văn hoá là nền tảng giúp tổ chức phát triển bền vững giữa biến động. Nó không phải là khẩu hiệu, mà là cách con người hành xử, ra quyết định và hợp tác mỗi ngày. Trong kỷ nguyên AI, văn hoá tổ chức chính là lợi thế cạnh tranh bền vững nhất. Một tổ chức thông minh không chỉ dựa vào thuật toán, mà dựa vào khả năng nuôi dưỡng con người – cả về năng lực và cảm xúc. Vì vậy, kiến trúc sư tổ chức không chỉ thiết kế hệ thống mà còn “thổi hồn” vào tổ chức, biến dữ liệu thành hành động, biến chiến lược thành trải nghiệm và biến mỗi nhân viên thành người đồng kiến tạo giá trị.
Để hiện thực hoá điều đó, doanh nghiệp cần bắt đầu từ những hành động cụ thể: xác định lại vai trò của HR theo hướng kiến trúc sư tổ chức, rà soát các quy trình hiện hành để nhận diện đâu là vận hành, đâu là kiến tạo, đồng thời xây dựng lộ trình phát triển năng lực cho đội ngũ nhân sự phù hợp với thời đại mới. Song song với đó, cần thiết lập trung tâm AI tinh gọn trong HR – nơi dữ liệu được chuẩn hoá, phân tích và ứng dụng vào các quyết định chiến lược.
Điều quan trọng hơn cả là sự thay đổi trong tư duy lãnh đạo. Con người phải được đặt ở trung tâm của mọi chiến lược, và HR phải được coi là người đồng hành chiến lược chứ không chỉ là người thực thi. Khi đó, tổ chức mới thật sự có thể vận hành linh hoạt, sáng tạo và gắn kết.
Trong kỷ nguyên 5.0, doanh nghiệp không thể phát triển nếu chỉ chạy theo công nghệ mà quên đi linh hồn của mình – đó là con người. Doanh nhân, nhà lãnh đạo hay người làm nhân sự đều phải trở thành những kiến trúc sư của tổ chức, biết kết hợp dữ liệu với cảm xúc, công nghệ với văn hoá, chiến lược với niềm tin. Khi điều đó được hiện thực hóa, tổ chức không chỉ vận hành hiệu quả mà còn phát triển bền vững, có ý nghĩa và có tầm nhìn. Tương lai thuộc về những ai biết kiến tạo – không phải những ai chỉ biết vận hành. Và đó chính là con đường mà HR 5.0 mở ra: hành trình để con người và công nghệ cùng nhau kiến tạo tương lai.
