Kinh nghiệm tiêm trộn vaccine phòng COVID-19 từ thế giới

CẨM ANH• 03/10/2021 11:00

Trước tình trạng nguồn cung vaccine phòng COVID-19 khan hiếm, nhiều quốc gia đã tiến hành tiêm trộn vaccine để hạn chế sự lây lan của dịch bệnh.

Vương quốc Anh đang chuẩn bị cho một chương trình tiêm trộn vaccine ở liều tăng cường,

Vương quốc Anh đang chuẩn bị cho một chương trình tiêm trộn vaccine ở liều tăng cường. Ảnh: Getty Images

Cố vấn y tế chính của Nhà Trắng, Tiến sĩ Anthony Fauci cho biết dữ liệu về tính an toàn và hiệu quả của việc tiêm trộn vaccine COVID-19 từ hai loại khác nhau có thể được công bố trong hai tuần tới. Trước đó, Viện Y tế Quốc gia đang chuẩn bị kết thúc các thử nghiệm việc tiêm kết hợp các loại vaccine do Pfizer, Moderna và Johnson & Johnson sản xuất.

Hiện nay, giới chức Mỹ đã cho phép tiêm mũi thứ ba bằng vaccine Pfizer-BioNTech hoặc Moderna cho những người có hệ miễn dịch bị tổn thương. Nếu không có sẵn loại vaccine của 2 mũi tiêm trước đây, họ có thể được tiêm mũi tăng cường bằng vaccine khác.

Vaccine của Pfizer và Moderna sử dụng công nghệ mRNA để chống lại virus SARS-CoV-2, trong khi J&J sử dụng công nghệ vector virus để tăng cường phản ứng miễn dịch của cơ thể. Khả năng trộn và kết hợp vaccine sẽ tạo ra phản ứng miễn dịch mạnh mẽ, cũng như tăng hiệu quả so với việc tiêm chủng cùng 1 loại cho 2 mũi.

Mặc dù vậy, các chuyên gia khuyến cáo cần thận trọng trong việc tiêm trộn, đặc biệt là với vaccine do J&J sản xuất. Mới đây, Cơ quan Quản lý Dược phẩm của Liên minh châu Âu (EMA) vừa công bố kết quả phân tích cho thấy những người tiêm vaccine COVID-19 một liều Janssen (do Johnson & Johnson - J&J - sản xuất) có thể bị huyết khối tĩnh mạch sâu. EMA xếp tình trạng này vào tác dụng phụ hiếm gặp khi tiêm Janssen.

Được biết, tình trạng huyết khối tĩnh mạch sâu (DVT) là nguyên nhân chính gây thuyên tắc mạch phổi. Bệnh bắt đầu với tình trạng máu đông ở tĩnh mạch sâu (thường là bắp chân hoặc đùi) hoặc vùng chậu. Điều đó có thể dẫn đến tổn thương nội mạc hoặc rối loạn chức năng, gây tăng đông.

EMA cũng khuyến cáo cần bổ sung tình trạng giảm tiểu cầu miễn dịch (ITP) là phản ứng bất lợi, với tần suất chưa xác định, trên thông tin sản phẩm vaccine ngừa COVID-19 của J&J và AstraZeneca. Giảm tiểu cầu miễn dịch là chứng rối loạn đông máu, do lượng tiểu cầu trong máu giảm bởi hệ thống miễn dịch tấn công nhầm các tế bào tiểu cầu khỏe mạnh.

Đại diện J&J cho biết tần suất gặp phải các tác dụng phụ trên là rất thấp. Song, các chuyên gia y tế cảnh báo, vẫn cần thêm dữ liệu và các quốc gia nên hạn chế tiêm trộn vaccine Janssen cho đến khi có kết luận chính thức.

Các chuyên gia khuyến cáo các nước cần thận trọng trong việc tiêm trộn hai liều vaccine khác nhau

Trong khi đó, với vaccine Astra Zeneca, Ủy ban tư vấn Quốc gia về tiêm chủng (NACI) Canada khuyến nghị, những người đã nhận được mũi tiêm thứ nhất là AstraZeneca có thể được tiêm một trong 2 loại trên hoặc 1 loại vaccine Moderna hoặc Pfizer/BioTech cho mũi thứ 2.

Dữ liệu nghiên cứu của trường đại học Oxford, được công bố vào tháng 6 cũng ủng hộ việc này khi những người được tiêm mũi đầu AstraZeneca và mũi hai là vaccine của Pfizer đã tăng mức kháng thể gấp 9 lần so với những người được tiêm hai liều AstraZeneca.

Những người đã nhận được mũi tiêm thứ nhất là vaccine Moderna hoặc Pfizer/BioTech nên được cung cấp cùng loại vaccine cho mũi thứ 2, hoặc sử dụng bất kỳ một trong 2 loại nói trên vì vaccine mRNA có thể thay thế cho nhau.

Giáo sư Allen Cheng, nhà dịch tễ học và bác sĩ bệnh truyền nhiễm ở Melbourne, Australia cho biết, trên thực tế, việc tiêm kết hợp các loại vaccine khác nhau sẽ tạo ra phản ứng miễn dịch tốt, hiệu quả và dường như an toàn cho người dùng. Tuy nhiên, cần nhiều nghiên cứu hơn nữa để tìm được khung thời gian tốt nhất giữa hai mũi tiêm khi kết hợp vaccine và hỗn hợp vaccine nào sẽ được coi là hợp lệ ở các quốc gia khác nhau.

Ông cũng cho biết thêm, hiện một số nước cũng chưa công nhận hộ chiếu vaccine của những người đã tiêm hai liều hỗn hợp. “Đã có hàng chục nghìn người và hàng triệu người đã nhận được hai liều vaccine từ cùng một hãng, trong khi dữ liệu thử nghiệm cho việc tiêm trộn trên thế giới còn rất hạn chế. Bên cạnh đó, những tác dụng phụ của từng loại là khác nhau. Chính vì vậy, chúng tôi khuyến cáo việc tiêm trộn cần được tiến hành một cách thận trọng”.