Lời giải cho sự bùng nổ của giới startup Ấn Độ

>> Mentor, Founder, CEO, nhân sự chủ chốt… cùng dự án khởi nghiệp tạo kỳ tích

Trong bối cảnh dịch bệnh và suy thoái kinh tế toàn cầu những năm qua, câu chuyện thành công trong lĩnh vực khởi nghiệp của Ấn Độ thực sự ấn tượng. Trong 2 năm qua, quốc gia này có thêm gần 100 kỳ lân (công ty khởi nghiệp được định giá hơn 1 tỷ USD). Kể từ 2016, hơn 90.000 công ty khởi nghiệp đã ra đời, trải rộng trên 56 lĩnh vực quan trọng như CNTT, y tế, khoa học đời sống và giáo dục. Sự thành công đó không phải tự nhiên mà có.

Tinh thần khởi nghiệp ngay từ cấp địa phương

Trong thành công của Ấn Độ, vai trò chủ động của chính quyền các bang và tiểu bang là một trong những động lực chính.

Mỗi bang hoặc lãnh thổ liên bang được phép xây dựng những chính sách thu hút của riêng mình và đến nay đã có 30/36 bang hoặc lãnh thổ liên bang có được những sáng kiến khác nhau dành cho khởi nghiệp. Mỗi bang đều đặt mục tiêu hướng tới xây dựng được trong địa phương mình một hệ sinh thái hoàn chỉnh và toàn diện cho khởi nghiệp – từ vườn ươm, cấp vốn, tư vấn cho đến hỗ trợ liên kết thị trường, đơn giản hóa các thủ tục kinh doanh.

Kết quả đạt được thật đáng kinh ngạc. Năm 2016, Ấn Độ chỉ có 452 dự án mạo hiểm. Đến đầu năm 2023, đã có gần 90.000 công ty khởi nghiệp được công nhận, theo Cục Xúc tiến Công nghiệp và Nội thương (DPIIT) Ấn Độ.

Con số tăng trưởng khổng lồ đã cho thấy hiệu quả của các chính sách ưu đãi khởi nghiệp của Ấn Độ, với mục tiêu đóng góp ngày một lớn hơn vào tăng trưởng quốc gia. Theo một báo cáo vào tháng 12/2022 của StrideOne, lĩnh vực khởi nghiệp có thể sẽ đóng góp thêm 1% đến 1,5% vào GDP của Ấn Độ trong vòng 3 đến 5 năm tới.

Một số địa phương điển hình

Tiểu bang Karnataka miền tây nam Ấn Độ là một trong những nơi đi đầu trong lĩnh vực khởi nghiệp Ấn Độ. Thạm vọng của chính quyền tiểu bang là đạt 500 tỷ USD tổng sản phẩm quốc nội của tiểu bang (GSDP) vào năm 2026; và 1.000 tỷ USD vào năm 2032. Trong năm 2022, chính quyền tiểu bang này tiếp tục tăng cường tích hợp quản trị kỹ thuật số, đơn giản hóa các thủ tục về công nghệ để hoàn thiện hệ sinh thái khởi nghiệp của địa phương.

Telangan là một ví dụ khác. Tiểu bang này đang muốn biến T-Hub - trung tâm khởi nghiệp của mình - thành trung tâm đổi mới lớn nhất thế giới. Với diện tích rộng 582.000 mét vuông, trung tâm có trụ sở tại Hyderabad này tham vọng có thể tập hợp mọi nhân tố khác nhau của ngành khởi nghiệp vào một địa điểm duy nhất.

Odisha cũng đã nổi lên như một trung tâm giáo dục trong 15 năm qua. Tiểu bang là điểm đến hàng đầu của các tổ chức nghiên cứu và phát triển (R&D) theo từng lĩnh vực cụ thể nhờ chính sách tập trung phát triển lĩnh vực nghiên cứu và học thuật. Bang này hiện có khoảng 15 tổ chức R&D đóng vai trò quan trọng trong hỗ trợ chính quyền đánh giá và tư vấn cho các công ty khởi nghiệp trong nhiều lĩnh vực.

Đa dạng nguồn vốn cho khởi nghiệp

Để hiện thực hóa các ý tưởng sáng tạo, chính quyền trung ương Ấn Độ có nhiều sáng kiến để cấp vốn cho các địa phương trên cơ sở hợp tác công tư. Năm 2022, Quỹ hỗ trợ vốn cho các công ty khởi nghiệp (FFS) của Ấn Độ đã cam kết tài trợ 1,8 tỷ USD cho 88 quỹ đầu tư cấp địa phương (AIF).

>> Từ giảng đường đến khởi nghiệp: Cơ hội thực tập, làm việc tại các doanh nghiệp cho sinh viên

Trong khi đó, chính quyền các bang cũng huy động nhiều nguồn vốn khác để đóng góp vào quỹ khởi nghiệp. Bang Uttar Pradesh đã lập ra một quỹ đầu tư trực tiếp trị giá 18 triệu USD và một quỹ hỗ trợ khác với ngân sách 120 triệu USD. Hay mới đây, bang Tamil Nadu cũng cho ra mắt một nền tảng đầu tư thiên thần 30 triệu USD để cộng đồng người Tamil trên toàn cầu có thể đầu tư vào các công ty khởi nghiệp đặt tại bang.

Các nguồn vốn khác cũng được huy động tối đa đầu tư cho lĩnh vực khởi nghiệp. Bang Maharashtra có một loạt các nguồn tài chính, bao gồm Quỹ đầu tư xã hội bang, Quỹ đầu tư mạo hiểm hàng không và quốc phòng, hay một quỹ dành riêng cho các doanh nhân từ các cộng đồng bị thiệt thòi — tất cả đều đầu tư vào các công ty khởi nghiệp.

Trong khi đó, vai trò của giới đầu tư tư nhân cũng rất được coi trọng. Trong lĩnh vực khởi nghiệp, nhà đầu tư thiên thần có thái độ mạo hiểm hơn và thường có tính kiên nhẫn hơn – một yếu tố rất quan trọng với các lĩnh vực mới mẻ chỉ ở mức tiềm năng của các startup. Anand Chandrasekaran, Sanjay Mehta hay Sandeep Tandon là những tỉ phú tham gia tích cực nhất trong giới khởi nghiệp Ấn Độ.

Với Việt Nam, mặc dù được xem là một trong những nước có năng lực đổi mới cao nhất Đông Nam Á, nhưng lĩnh vực khởi nghiệp nước ta vẫn đối mặt với nhiều khó khăn. Với kinh nghiệm từ Ấn Độ, có thể thấy tiềm năng lớn của khởi nghiệp Việt Nam có thể được khai thác nếu mỗi địa phương đều coi khởi nghiệp là một động lực kinh tế quan trọng. Với tâm thế đó, những chính sách hỗ trợ thiết thực sẽ được quan tâm thúc đẩy để hiện thực hóa chiến lược của chính phủ Việt Nam trong biến đổi mới sáng tạo quốc gia trở thành động lực tăng trưởng.