Minh bạch thị trường trái phiếu: Cơ hội nào cho doanh nghiệp?

DƯƠNG THUỲ• 29/10/2022 05:15

Sau những biến động thời gian qua, thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) đã có nhiều chuyển biến. Liệu kênh này tiếp tục có chuyển sang giai đoạn mới để tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp?.

Hóa giải nghịch lý trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp

Theo nhận định của các chuyên gia, bên cạnh định hướng quy mô tăng lên, thị trường TPDN cũng sẽ phát triển với yếu tố chất lượng đặt lên hàng đầu, ngày càng lành mạnh và minh bạch thông tin.

Thị trường TPDN minh bạch sẽ là cơ hội cho doanh nghiệp

Thị trường TPDN minh bạch sẽ là cơ hội cho doanh nghiệp. (Ảnh minh họa)

Nhữngđiểm tích cực trong dài hạn

Theo thống kê của chứng khoán TCBS, trong 9 tháng đầu năm 2022, có 421 đợt phát hành TPDN trong nước, với tổng giá trị đạt 259 nghìn tỷ đồng, giảm 47% so với cùng kỳ năm 2021. Phát hành riêng lẻ vẫn là hình thức được các doanh nghiệp ưu tiên lựa chọn, với 398 đợt phát hành, giá trị 235 nghìn tỷ đồng.

Những số liệu trên cho thấy, từ đầu năm cho thấy thị trường TPDN khá trầm lắng, trong bối cảnh Bộ Tài chính tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động phát hành nhằm minh bạch hoá thị trường. Theo đó, nhiều vụ sai phạm cũng đã và đang được xử lý, chẳng hạn như việc Ủy Ban Chứng khoán Nhà nước công bố huỷ bỏ 9 đợt chào bán trái phiếu của các công ty con Tập đoàn Tân Hoàng Minh, và đến mới đây là sự kiện lãnh đạo Tập đoàn Vạn Thịnh Phát tiếp tục bị bắt tạm giam để điều tra vì các sai phạm trong phát hành.

Sau nhiều lần dự thảo, ngày 16/9/2022, Nghị định 65/2022/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định 153/CP về TPDN chính thức có hiệu lực.Theo các chuyên gia chứng khoán VNDirect, việc chính thức ban hành Nghị định 65/CP là một điểm tích cực đối với thị trường vốn trong dài hạn. Tuy nhiên, nhóm chuyên gia này cũng cho rằng các thành viên thị trường (doanh nghiệp phát hành, doanh nghiệp tư vấn và nhà đầu tư) cần thời gian để điều chỉnh cho phù hợp với những quy định mới. Vì vậy, thị trường TPDN nhiều khả năng sẽ tiếp tục trầm lắng trong một vài quý tới.

Để thị trường này tiếp tục là kênh huy vốn của doanh nghiệp, Chính phủ cũng đã phê duyệt Chiến lược tài chính đến năm 2030, trong đó mục tiêu dư nợ thị trường trái phiếu doanh nghiệp đạt tối thiểu 20% GDP. Trong khi 9 tháng đầu năm 2022, quy mô của thị trường trái phiếu doanh nghiệp mới chỉ chiếm khoảng 16% GDP.

Thịtrường TPDN sẽ phục hồi nửa cuối 2023

Có thể thấy, trong dài hạn định hướng của Bộ Tài chính, UBCK Nhà nước là đẩy mạnh sự phát triển của thị trường TPDN, ngoài tín dụng thì TPDN là kênh huy động vốn cho doanh nghiệp. Do đó, các động thái siết chặt thị trường trái phiếu gần đây nhằm để lành mạnh hoá thị trường.

Thông tin với báo chí gần đây, Bộ Tài Chính cho biết, khi các công ty chứng khoán cung cấp dịch vụ tư vấn và phát hành bị xử lý về pháp luật, cơ quan này đã làm việc với các nhà phát hành để đảm bảo quyền lợi cho các nhà đầu tư. Các công ty phát hành đều đã cam kết sẽ trả đúng hạn những trái phiếu đến hạn trả nợ. Còn theo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, thị trường chứng khoán Việt Nam nói chung và thị trường trái phiếu nói riêng vẫn được vận hành và hoạt động bình thường.

Về phía cung, tổng giá trị phát hành trái phiếu có thể phục hồi trở lại từ nửa cuối năm 2023. Nghị định 65/CP mới cho phép các doanh nghiệp được phát hành TPDN với mục đích cơ cấu nợ. Đây là một trong những điểm trọng yếu theo hướng nới lỏng hơn, giúp các doanh nghiệp với mục đích tái cơ cấu nợ (theo đúng quy định) vẫn có thể tiếp cận được với kênh phát hànhTPDN. Về phía cầu, số lượng nhà đầu tư chuyên nghiệp đủ điều kiện tham gia sẽ sụt giảm trong ngắn hạn.

Ông Nguyễn Trí Hiếu -Chuyên gia tài chính ngân hàng cho rằng, trong bối cảnh tình hình quốc tế diễn biến phức tạp dẫn đến hơn 30 lượt hạ bậc tín nhiệm trên thế giới trong 8 tháng đầu năm, Việt Nam là quốc gia duy nhất ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương, và là một trong bốn quốc gia trên toàn thế giới, được Moody’s nâng bậc tín nhiệm. Cụ thể, ngày 6/9, tổ chức xếp hạng tín nhiệm Moody’s Investors Service nâng xếp hạng tín nhiệm quốc gia dài hạn của Việt Nam từ mức Ba3 lên mức Ba2, triển vọng Ổn định.

Song song, Moody’s cũng nâng xếp hạng tín nhiệm cho một số ngân hàng Việt cho thấy mức độ uy tín cao trên thị trường quốc tế. Trong đó, đáng chú ý, một ngân hàng đã được nâng xếp hạng như Techcombank, VPBank, BIDV… Đánh giá tín dụng cơ sở (BCA) lên Ba2, Moody’s nhận định, vốn và khả năng sinh lời là những điểm mạnh Techcombank. Tỷ lệ vốn hữu hình trên tài sản có rủi ro được điều chỉnh bởi Moody’s đạt 13,6% tại cuối năm 2021, thuộc hàng cao nhất trong danh sách đánh giá của hãng xếp hạng này. Với những điều chỉnh từ chính sách trên cho thấy, không chỉ ngân hàng và nhiều doanh nghiệp sẽ có cơ hội trên thị trường TPDN khi ngày càng được cơ quan quản lý minh bạch thông tin.