Gửi bình luận
Việc sửa đổi Luật Đường sắt lần này được kỳ vọng sẽ tạo “cú hích” mạnh mẽ cho các nhà đầu tư trong nước.
LTS: Dự thảo Luật Đường sắt (sửa đổi) được xây dựng trên tinh thần đơn giản hóa thủ tục hành chính, tăng cường phân cấp, tạo hành lang pháp lý thuận lợi để tháo gỡ điểm nghẽn, “mở đường” thu hút đầu tư và nâng cao hiệu quả quản lý, khai thác đường sắt. Đặc biệt, trong bối cảnh đường sắt đô thị và tốc độ cao đang được ưu tiên phát triển.
Nhằm tiếp tục thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước về chính sách phát triển đường sắt hiện đại, đồng bộ, bền vững, có trọng tâm, trọng điểm. Tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV đang diễn ra, Chính phủ đã trình Quốc hội Dự án Luật Đường sắt (sửa đổi).
Bộ trưởng Bộ Xây dựng - Trần Hồng Minh cho biết, việc xây dựng Luật Đường sắt (sửa đổi) nhằm khắc phục những tồn tại, bất cập về thể chế, tạo động lực mới cho sự phát triển của ngành đường sắt, thúc đẩy tính cạnh tranh của phương thức vận tải đường sắt… tập trung vào các vấn đề đổi mới quan trọng, mang tính đột phá để tạo hành lang pháp lý cho phát triển đường sắt.
Cụ thể, về đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng đường sắt, Dự thảo Luật đã bổ sung quy định để huy động tối đa nguồn lực của địa phương cũng như các thành phần kinh tế khác tham gia đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng đường sắt. Trong đó, có quy định về việc khuyến khích tất cả các tổ chức, cá nhân tham gia đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng đường sắt thông qua nhiều hình thức hợp đồng và quy định khai thác quỹ đất vùng phụ cận ga đường sắt.
Theo Bộ trưởng Bộ Xây dựng, Dự thảo Luật còn có quy định địa phương dùng ngân sách của mình để tham gia công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư, đầu tư xây dựng một số hạng mục kết cấu hạ tầng đường sắt quốc gia…
Về phát triển công nghiệp và nguồn nhân lực đường sắt, Dự thảo cũng bổ sung quy định dự án đầu tư xây dựng đường sắt, công trình công nghiệp đường sắt có gói thầu được tổ chức đấu thầu quốc tế, phải có điều kiện ràng buộc nhà thầu nước ngoài thực hiện chuyển giao công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực cho đối tác Việt Nam để làm chủ công tác quản lý, vận hành, khai thác, bảo trì và từng bước làm chủ công nghệ.
Nhà thầu, chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng đường sắt và dự án mua sắm, đóng mới đầu máy, toa xe phải ưu tiên sử dụng các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ mà trong nước có thể sản xuất, cung cấp nhằm tạo điều kiện thu hút tối đa mọi nguồn lực đầu tư, phát triển công nghiệp đường sắt, qua đó tạo ra thị trường đủ lớn góp phần phát triển các ngành công nghiệp phụ trợ…
Bộ trưởng Bộ Xây dựng cũng cho biết, lần sửa đổi lần này đã cắt giảm 4 thủ tục hành chính; sửa đổi về chủ thể thực hiện của 10 thủ tục hành chính để tạo thuận lợi hơn và chỉ kế thừa 6 thủ tục hành chính. Phân quyền mạnh mẽ cho chính quyền địa phương trong công tác đầu tư, quản lý vận hành kết cấu hạ tầng đường sắt.
Đặc biệt, một số thẩm quyền từ Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ được chỉnh lý, phân về cho Bộ trưởng Bộ Xây dựng, chính quyền địa phương thực hiện.
Nhìn nhận về Dự thảo Luật (sửa đổi), đại biểu Phạm Văn Hòa – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp bày tỏ, Dự thảo Luật Đường sắt sửa đổi bổ sung nhiều quy định về ưu đãi, hỗ trợ đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng đường sắt đô thị. Điều này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, tạo tiền đề cho sự phát triển của loại hình vận tải này.
“Hiện nay, TP Hồ Chí Minh và Hà Nội đã có các cơ chế chính sách đặc thù để phát triển đường sắt đô thị. Tuy nhiên, vẫn cần bổ sung cơ chế đặc thù, đủ hấp dẫn để thu hút các nhà đầu tư chiến lược có tiềm lực vào lĩnh vực này”, đại biểu bày tỏ.
Đồng thời nhấn mạnh, cần ưu tiên các doanh nghiệp trong nước tham gia nhưng phải có chọn lọc.
Còn theo đại biểu Hoàng Văn Cường - Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội, đường sắt là hạ tầng giao thông xương sống, là tài sản quốc gia. Do đó, từ trước đến nay, đầu tư phát triển hạ tầng đường sắt chủ yếu theo hình thức đầu tư công hoặc đối tác công tư (PPP), chưa có quy định về đầu tư tư nhân.
Tại dự án Luật Đường sắt (sửa đổi) đã bổ sung nhiều quy định mới, theo hướng mở cơ hội cho các nhà đầu tư trong nước. Dù quy định mở nhưng vẫn đảm bảo sự kiểm soát của Nhà nước, là tài sản được Nhà nước quản lý, do Nhà nước chi phối và điều hành.
Đại biểu cho rằng, các nước trên thế giới khi muốn nội địa hóa hoặc bảo hộ sản xuất trong nước thường xây dựng các tiêu chuẩn kỹ thuật cho ngành, lĩnh vực đó, sao cho các doanh nghiệp trong nước muốn tham gia có thể thỏa mãn điều kiện. Việt Nam cũng cần đưa ra tiêu chuẩn kỹ thuật để buộc các nhà đầu tư (trong nước và nước ngoài) muốn tham gia vào dự án đường sắt phải tuân thủ.
Với khuôn khổ đó, những doanh nghiệp được giao hoặc đứng ra làm chủ đầu tư dự án khi triển khai bắt buộc phải tìm kiếm các doanh nghiệp có khả năng đáp ứng được các tiêu chuẩn, điều kiện đặt ra. Từ đó, tạo ra sự liên kết giữa các doanh nghiệp, hình thành hệ sinh thái ngành công nghiệp đường sắt; thúc đẩy trình độ phát triển của các ngành khác liên quan đến công nghiệp đường sắt như luyện thép, cơ khí.
“Làm được vậy sẽ đảm bảo được thị trường đủ hấp dẫn cho doanh nghiệp đầu tư phát triển, tạo ra lợi ích tổng thể, mang tính lan tỏa, không chỉ giới hạn trong phạm vi về công nghiệp đường sắt hay một dự án đường sắt nào đó…”, đại biểu bày tỏ.
Nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội - Nguyễn Văn Phúc đánh giá, chưa bao giờ ngành đường sắt được quan tâm đặc biệt như hiện nay. Việc trình Quốc hội Dự thảo Luật Đường sắt mới sẽ tạo nền tảng, khuôn khổ pháp lý quan trọng cho sự phát triển của đường sắt trong kỷ nguyên mới.
Chủ trương của Đảng và Nhà nước là phải phát huy được nội lực, cụ thể là công nghiệp đường sắt Việt Nam. Do vậy, Luật Đường sắt (sửa đổi) cần thể hiện được tinh thần này và phải được hiện thực hóa.
Dự thảo Luật Đường sắt (sửa đổi) gồm 7 Chương, 67 Điều (giảm 3 Chương, 20 Điều so với Luật hiện hành), lược bỏ 20% thủ tục hành chính và 33% điều kiện kinh doanh để đơn giản hóa quy định.
