Mở rộng tài khóa - tiền tệ, nâng dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam

Những điểm sáng của nền kinh tế

2 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu và sản xuất mạnh mẽ với: Xuất khẩu (+25,7%) và sản xuất công nghiệp (+17,2%) tăng trưởng mạnh trong tháng 2, chủ yếu là do có thêm 5 ngày làm việc so với cùng kỳ năm ngoái (kỳ nghỉ Tết năm ngoái là vào tháng 2).

Tuy nhiên, lưu ý về cán cân thương mại đã thâm hụt (-1,55 tỷ đô la Mỹ) lần đầu tiên kể từ tháng 5 năm 2024, khi nhập khẩu tăng +40% so với cùng kỳ năm trước và +8,4% so với tháng trước. Kết hợp giai đoạn tháng 1-tháng 2, ngoại trừ những tác động của dịp Tết, xuất khẩu tăng mạnh +8,4% so với cùng kỳ năm trước, trong khi sản xuất công nghiệp tăng +7,2%.

Một số mặt hàng xuất khẩu chính đã tăng mạnh trong hai tháng đầu năm, bao gồm máy tính & điện tử (+25,2%), sản phẩm thủy sản (+19%), giày dép (+10,2%), dệt may (+9,2%) và sản phẩm gỗ (+9,1%). Xuất khẩu điện thoại giảm -3,1% so với cùng kỳ năm trước.

Theo các điểm đến chính, xuất khẩu sang Hoa Kỳ tăng +16,5% so với cùng kỳ năm trước, rong đó xuất khẩu sang EU (+13,3%) và Nhật Bản (+15,1%) cũng có kết quả tốt. Tuy nhiên, xuất khẩu sang Trung Quốc giảm -2,1%. Nhập khẩu tăng +15,9% trong hai tháng đầu, dẫn đầu là điện tử, máy tính và linh kiện (+28,9%) và máy móc, thiết bị và công cụ (+18,5%).

Sản xuất công nghiệp do sản xuất dẫn đầu, tăng +9,3% trong hai tháng đầu năm. Điểm sáng được thấy ở máy tính và điện tử (+9,5%), hàng may mặc (+12,2%), da & các sản phẩm liên quan (+22,5%), đồ nội thất (+19,8%) và sản xuất ô tô (+53,5%).

Trong khi ngành công nghiệp được thúc đẩy bởi nhu cầu bên ngoài mạnh mẽ cho đến nay, cuộc chiến thương mại đang mở rộng của Hoa Kỳ có thể sẽ ảnh hưởng đến thương mại toàn cầu và nền kinh tế phụ thuộc vào thương mại của Việt Nam. Các mức thuế quan toàn diện do Tổng thống Trump áp đặt, ngay cả khi không trực tiếp đối với Việt Nam, có thể làm xói mòn sức mua, do đó cản trở triển vọng xuất khẩu của Việt Nam.

Một lĩnh vực đáng lo ngại trong dữ liệu tháng 2 là cả xuất khẩu và sản xuất công nghiệp đều giảm theo tháng mặc dù các nhà máy mở cửa trở lại sau Tết, với xuất khẩu giảm -6,2% và sản xuất công nghiệp giảm -2,2%. Điều này phù hợp với PMI sản xuất tháng 2 ghi nhận tháng thứ hai liên tiếp giảm (49,2 so với 48,9 vào tháng 1), ám chỉ rằng ngành công nghiệp có thể phải đối mặt với những thách thức trong những tháng tới.

Tuy vậy, FDI và đầu tư công vẫn tiếp tục tăng trưởng hai chữ số, trong đó FDI vẫn mạnh mẽ vì Việt Nam vẫn là bên hưởng lợi chính từ sự thay đổi chuỗi cung ứng sản xuất trong bối cảnh căng thẳng chiến tranh thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc.

FDI giải ngân tăng +5,4% so với cùng kỳ năm trước lên 2,95 tỷ đô la Mỹ trong hai tháng đầu năm, nhanh hơn mức +2% của tháng 1. Tổng cục Thống kê (GSO) lưu ý rằng đây là mức FDI thực hiện cao nhất trong hai tháng trong 5 năm qua, trong đó sản xuất chiếm 82% tổng số.

FDI đăng ký tăng +35,5% so với cùng kỳ năm trước lên 6,9 tỷ đô la Mỹ, dẫn đầu là mức tăng gấp sáu lần về vốn đăng ký điều chỉnh (tức là tiền bơm vào các dự án hiện có) và mức tăng +88,8% trong đầu tư vốn thông qua góp vốn cổ phần và mua cổ phiếu. Vốn đăng ký mới giảm -48,4% về giá trị, nhưng số lượng dự án tăng +10%. Hàn Quốc vẫn là nhà đầu tư hàng đầu, chiếm khoảng 1,5 tỷ đô la Mỹ FDI đã đăng ký (tăng gấp 5 lần so với cùng kỳ năm trước). Điều này được thúc đẩy bởi khoản đầu tư bổ sung 1,2 tỷ đô la Mỹ từ Samsung Display. Tuy nhiên, Trung Quốc dẫn đầu về các dự án đầu tư mới được cấp phép, chiếm 679,8 triệu đô la Mỹ, tương đương 31% tổng vốn đăng ký mới.

Đầu tư ngân sách nhà nước tăng +36,5% so với cùng kỳ năm vào tháng 2 (+21,7% trong 2 tháng đầu 2025), với con số tính đến nay đạt 73,2 tỷ đồng hoặc 2,9 tỷ đô la Mỹ bằng 8,5% kế hoạch năm. Vào tháng 2, Chính phủ đã tăng mục tiêu đầu tư năm 2025 thêm +10% (hoặc khoảng 0,7% GDP) lên 875 tỷ đồng ( cao hơn khoảng 84,3 nghìn tỷ đồng so với kế hoạch đã giao năm 2025). Kế hoạch thúc đẩy đầu tư công với trọng tâm cơ bản tăng cường đầu tư cơ sở hạ tầng để thúc đẩy nhu cầu trong nước và thu hút đầu tư giao thương.

Doanh số bán lẻ vẫn tăng trưởng ngay cả khi Tết Nguyên đán đang giảm dần với tháng 2 (+9,4% so với +9,5% trong tháng 1; -2,5% so với tháng trước) tăng trưởng với tốc độ tương tự so với tháng trước, dẫn đầu là doanh thu du lịch (+17,3%, không thay đổi so với tháng 1) và lưu trú và tiêu dùng thực phẩm đồ uống (+12,7% so với +14,8% trong tháng 1). Lượng khách du lịch (1,89 triệu) tăng +23,7% so với cùng kỳ năm ngoái vào tháng 2. Trong hai tháng đầu tiên, lượng du khách quốc tế đã vượt mức trước đại dịch khoảng +28%.

Doanh số bán hàng hóa tăng +8,3% so với cùng kỳ năm ngoái (so với +8,6% vào tháng 1), dẫn đầu là các mặt hàng văn hóa và giáo dục (+15,2%), đồ dùng gia đình, dụng cụ & thiết bị (+11%), hàng may mặc (+10,6%) và thực phẩm (+7,3%). Chính phủ đang đặt mục tiêu doanh số bán lẻ tăng +12% vào năm 2025, tăng tốc từ tốc độ +9% vào năm 2024.

Nâng dự báo tăng trưởng GDP, tăng đầu tư và giảm chi phí vay

Chúng tôi nhắc lại dự báo lạm phát chung của mình là 3,4% vào năm 2025. Lạm phát chung giảm xuống còn 2,9% vào tháng 2 (so với 3,6% vào tháng 1; +0,34% theo tháng), dựa trên tác động từ đợt tăng giá Tết năm ngoái. Lạm phát lõi đã hạ nhiệt xuống 2,9% (so với 3,1% vào tháng 1). Hầu hết các danh mục đều có mức lạm phát thấp hơn, bao gồm thực phẩm (+3,1% so với +4,4% vào tháng 1), giao thông (-2,7% so với -0,4% vào tháng 1) và văn hóa, giải trí và du lịch (+1,9% so với +2,5% vào tháng 1).

Ngược lại với xu hướng, lạm phát nhà ở và tiện ích tăng lên +5,1% (so với +4,9% vào tháng 1), với chi phí tăng +0,55% theo tháng do giá thuê nhà tăng. Lạm phát y tế và chăm sóc cá nhân tăng lên +14,5% (so với +14,1% vào tháng 1) – chi phí dịch vụ y tế tăng +0,3% theo tháng do nhiều địa phương thực hiện giá dịch vụ y tế mới theo Thông tư số 21/2024/TT-BYT (về phương pháp định giá để xác định giá dịch vụ y tế).

Với diễn biến của nền kinh tế, chúng tôi nâng dự báo tăng trưởng GDP lên 6,9% vào năm 2025 (so với 7,1% vào năm 2024), từ mức 6,4%trước đó. Việc nâng cấp chủ yếu dựa trên mục tiêu tăng trưởng GDP mới của Chính phủ là 8%, sẽ chứng kiến ​​sự gia tăng các chính sách tài khóa và tiền tệ mở rộng, ngay cả khi triển vọng xuất khẩu vẫn thận trọng.

Mặc dù nền kinh tế đã được hưởng lợi từ việc đặt hàng trước cho đến nay, nhưng một cuộc chiến thương mại toàn cầu rộng lớn hơn sẽ gây tổn hại đến nhu cầu bên ngoài. Chúng tôi nâng dự báo tăng trưởng GDP năm 2026 lên 6,5% (so với 6,1% trước đó), do sự chuyển tiếp.

Tăng trưởng GDP quý đầu tiên sẽ được công bố vào tháng tới vào ngày 6 tháng 4 - chúng tôi dự kiến ​​tăng trưởng GDP sẽ đạt mức mạnh mẽ là 7,4% (so với 7,6% trong quý 4 năm 2024).

Chính sách tài khóa chủ yếu sẽ được thực hiện thông qua chi tiêu cho cơ sở hạ tầng – mục tiêu đầu tư công cao hơn được đặt ra vào tháng 2 có thể tăng thêm khoảng 0,7% vào GDP chung.

Mặc dù Ngân hàng Nhà nước bị hạn chế không nới lỏng lãi suất chính sách do áp lực tỷ giá hối đoái, nhưng ngân hàng trung ương đã hướng dẫn nhiều ngân hàng hạ lãi suất tiền gửi và giảm lãi suất OMO 7 ngày xuống 20 điểm cơ bản, nhằm mục đích giảm chi phí đi vay và thúc đẩy mở rộng tín dụng.

Ngân hàng Nhà nước đã đặt mục tiêu tăng trưởng tín dụng cao hơn là 16% vào năm 2025, so với mức +15,1% vào năm 2024. Chúng tôi kỳ vọng Ngân hàng Nhà nước sẽ duy trì lãi suất chính sách vào năm 2025.