Mỹ- Trung Quốc và sự trớ trêu của Facebook, Tiktok

TRƯƠNG KHẮC TRÀ• 04/03/2023 04:40

Mỹ và Trung Quốc cùng ôm mối lo về sự bành trướng của tư bản dữ liệu trong nước, nhưng cũng nghi ngờ nhau về tính trung thực.

Tiktok đối mặt nguy cơ

Tiktok đối mặt nguy cơ "đăng xuất" khỏi thị trường Mỹ

>>“Ẩn họa” từ tư bản dữ liệu

Với 24 phiếu thuận và 16 phiếu chống, bản dự thảo luật Ngăn chặn các đối thủ công nghệ của Mỹ (DATA) đã được các nhà lập pháp thông qua. Theo đó, nền tảng ứng dụng video Tiktok của ByteDance đến từ Trung Quốc có thể “đăng xuất” khỏi thị trường Mỹ, nơi có khoảng 100 triệu người dùng thường xuyên.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc lên tiếng chỉ trích những nhà lập pháp Mỹ “lạm dụng khái niệm an ninh quốc gia để triệt hạ công ty nước ngoài, không tôn trọng các nguyên tắc của thị trường bình đẳng”.

Ý định cấm Tiktok diễn ra không lâu sau vụ khinh khí cầu Trung Quốc bị phát hiện trên bầu trời Mỹ. Sự nghi kỵ lẫn nhau giữa Trung Quốc và Mỹ hiện nay là kết quả của mầm mống xung đột đã nuôi dưỡng từ vài thập kỷ qua. Những sản phẩm công nghệ tiêu biểu của Mỹ như Google, Facebook, Twitter, Snapchat từ lâu bị “cấm cửa” tại thị trường đông dân nhất thế giới.

Nếu nói rằng, mạng xã hội đe dọa đến an ninh quốc gia thì công ty Mỹ nắm nhiều “mối đe dọa” nhất thế giới. Những Mark Zuckerberg, Sundar Pichai, Jeff Bezos, Tim Cook, Elon Musk được ví như những nhà tư bản dữ liệu khổng lồ.

Tất cả những gì các nền tảng này cung cấp cho người dùng đều có khả năng thu thập, quản lý và kiếm tiền từ dữ liệu cá nhân. Quảng cáo Facebook, Google ngày càng thông minh đến mức…đáng sợ!

Chính gã khổng lồ Facebook đã làm lộ thông tin hàng trăm triệu người dùng, “tuyên chiến” không khoan nhượng với báo chí Úc. Mark đã tự tin nói trước Hạ viện Mỹ rằng: “nếu Facebook là một quốc gia thì đây là quốc gia đông dân nhất thế giới”.

>> Không ưa Mark Zuckerberg, có thể làm gì Facebook?

CEO Amazon còn không có câu trả lời cụ thể về việc dữ liệu có bị lạm dụng trái phép: “Tôi không thể đảm bảo chính sách đó chưa bao giờ bị vi phạm” - Jeff Bezos thừa nhận.

Hạ viện Mỹ đã thông qua đạo luật cấm Tiktok tại Mỹ

Vậy, những nền tảng như Tiktok đang “ứng xử” với dữ liệu như thế nào? Theo trang mạng aktualne.cz (Séc), một phân tích chi tiết của các chuyên gia về bảo mật cho thấy mạng xã hội TikTok đang khai thác dữ liệu cá nhân của 2 triệu người dùng tại quốc gia Đông Âu.

Trong khoảng thời gian từ tháng 9/2021 - 1/2022, theo các đoạn ghi âm bị rò rỉ từ hơn 80 cuộc họp nội bộ của TikTok, các nhân viên của ByteDance tại trụ sở Trung Quốc đã nhiều lần truy cập vào dữ liệu nhạy cảm về người dùng TikTok ở Mỹ. Tất nhiên, đại diện Tiktok ở Mỹ phủ nhận điều này.

Trong xu hướng kinh tế Internet, IoT, thực tế ảo, AI,… dữ liệu là nguyên liệu đầu vào. Nói cách khác, không có dữ liệu thì không có cách mạng 4.0 và không có bất cứ thành tựu nào ra đời trong thời đại hậu công nghiệp.

Facebook, Tiktok hoặc bất cứ mạng xã hội nào cũng vậy, mục đích của họ là kiếm tiền từ quảng cáo, nhưng đến khi chúng đủ lớn, đủ thấy mình quá quan trọng thì khả năng tác oai tác quái mới bắt đầu.

Vấn đề ở đây là dữ liệu bị sử dụng như thế nào, chúng là “bất khả xâm phạm” hay trở thành vũ khí tấn công lẫn nhau một cách âm thầm? Từ ChatGPT cho thấy, dữ liệu “trong tay” thuật toán AI lợi hại hơn những gì chúng ta đang tưởng tượng.

AI có thể sáng tác văn chương, viết báo cáo kinh tế, dự báo tình hình thì có nghĩa “ai đó” đã biết đích xác về tất cả. Không loại trừ AI có thể nắm được bất cứ mục tiêu nào cần tấn công nếu chiến tranh công nghệ xảy ra trong tương lai.

Trong khi ném cái nhìn ngờ vực lẫn nhau thì chính phủ Mỹ và Trung Quốc đang chật vật đối phó với những sản phẩm công nghệ do chính họ nâng đỡ. Họ đang sợ mạng xã hội, sợ những Facebook, Tiktok,…thao túng chính trường.