Khắc phục triệt để các tồn tại, kịp thời ngăn chặn và chấm dứt tình trạng khai thác IUU. Đó là mục tiêu của tỉnh Nam Định cùng cả nước sớm gỡ cảnh báo “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC).
Tập trung kiểm soát tàu cá
Hoạt động khai thác hải sản đã và đang có những đóng góp quan trọng trong phát triển kinh tế biển của tỉnh Nam Định.
Tuy nhiên hiện vẫn còn tình trạng một số tàu cá "3 không" - tàu cá chưa đảm bảo đầy đủ điều kiện theo quy định, lén lút ra khơi hoạt động khai thác, ảnh hưởng đến nỗ lực của tỉnh và của cả nước trong tháo gỡ cảnh báo "Thẻ vàng" về khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định (khai thác IUU).
Vì vậy, UBND tỉnh Nam Định đã chỉ đạo các ngành chức năng, chính quyền các địa phương chủ động phối hợp để giải quyết triệt để tình trạng này.
Theo báo cáo của Chi cục Thuỷ sản, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NNPTNT) Nam Định, toàn tỉnh hiện có 1.714 tàu cá, với 5.287 lao động tham gia sản xuất trên biển. Các địa phương hiện còn 151 tàu cá “ba không” (không có đăng ký, không đăng kiểm, không có giấy phép khai thác).
Trong đó có 68 tàu hết hạn đăng kiểm, 33 tàu chưa được cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm, 15 tàu chưa bật thiết bị giám sát hành trình (VMS) trên 6 tháng… Tình trạng này ảnh hưởng đến nỗ lực chung của tỉnh trong việc tháo gỡ cảnh báo “Thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu đối với thuỷ sản Việt Nam.
Ông Trần Đức Việt - Phó Giám đốc Sở NNPTNT Nam Định cho biết: Để góp phần gỡ cảnh báo “Thẻ vàng” cho thuỷ sản Việt Nam nói chung, thời gian qua, tỉnh ta đã tăng cường tuyên truyền nâng cao nhận thức của ngư dân trên các phương tiện truyền thông; tổ chức tập huấn, hướng dẫn về Luật Thủy sản năm 2017, các văn bản hướng dẫn thi hành Luật và quy định về chống khai thác IUU đến ngư dân, chủ tàu cá, tổ chức liên quan hoạt động khai thác hải sản…
Sở NNPTNT đã phối hợp với UBND các huyện làm việc với từng chủ tàu, thuyền trưởng, đại diện chủ tàu chưa đủ thủ tục giấy tờ, xác định nguyên nhân, có phương án tháo gỡ vướng mắc; xác minh, xử lý dứt điểm tàu cá mất kết nối VMS trên 6 tháng…
Các lực lượng chức năng đã tổ chức gặp gỡ những trường hợp tàu cá có nguy cơ cao vi phạm khai thác IUU để nhắc nhở, hướng dẫn chủ tàu hoàn thiện các hồ sơ cấp đăng ký, đăng kiểm, giấy phép khai thác thủy sản cho tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên theo quy định trước khi rời cảng ra khơi. Đồng thời, phối hợp với các đơn vị cung cấp thiết bị VMS tháo gỡ khó khăn cho chủ tàu cá gặp sự cố về thiết bị, đảm bảo tín hiệu thông suốt nhằm xác định rõ vị trí tàu cá từ khi ra khơi đến khi về cảng.
Tăng cường lực lượng, phương tiện thực hiện tuần tra, kiểm soát hoạt động khai thác hải sản trên biển, cửa lạch, bãi ngang, cảng cá; kiên quyết không cho các tàu không đủ thủ tục giấy tờ, thiết bị theo quy định ra khơi; xử lý nghiêm tàu cá vi phạm các quy định về chống khai thác IUU.
Tập trung biện pháp xử lý dứt điểm tàu cá “3 không” ra khơi
Thời gian qua, các địa phương ven biển ở Nam Định đã tăng cường quản lý, giám sát đội tàu cá được siết chặt hơn trước. Trước và sau mỗi chuyến biển, lực lượng chức năng và cán bộ phụ trách tại các xã ven biển đã đến từng hộ, từng chủ tàu cá để tuyên truyền, vận động, răn đe, ngăn chặn và xử lý kịp thời các trường hợp có dấu hiệu đưa tàu/ngư dân đi khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài.
Đồng thời, kiểm tra, nhắc nhở chủ tàu cá, thuyền trưởng duy trì tín hiệu kết nối trên biển cũng như hiểu rõ những tác hại, hệ lụy khi đánh bắt vi phạm vùng biển nước ngoài, từ đó nâng cao ý thức chấp hành khi hoạt động trên biển.
Đối với các tàu cá “3 không”, UBND tỉnh Nam Định đã ban hành Quyết định số 1713/QĐ-UBND ngày 12/8/2024 về việc công bố danh sách 151 tàu cá đã được đóng mới, cải hoán, mua bán, tặng cho trước ngày 6/5/2024 theo Thông tư 06/2024/TT-BNNPTNT của Bộ NNPTNT đang hoạt động không đủ thành phần hồ sơ để được đăng ký theo quy định tại khoản 2, khoản 3, khoản 4, khoản 6 Điều 21 Thông tư số 23/2018/TT-BNNPTNT của Bộ NNPTNT.
Trên cơ sở đó, UBND tỉnh chỉ đạo Sở NNPTNT, chính quyền địa phương phối hợp với các lực lượng Biên phòng, Ban quản lý cảng cá rà soát, xác định vị trí neo đậu, yêu cầu các chủ tàu cá ký cam kết không đưa tàu đi khai thác hải sản khi chưa có đầy đủ các giấy tờ và thiết bị theo quy định.
Được biết, từ đầu năm đến nay các lực lượng chức năng bộ đội biên phòng tỉnh Nam Định đã tăng cường lực lượng, phương tiện tuần tra, kiểm soát, chống khai thác IUU trên địa bàn tỉnh. Các địa phương cũng xây dựng kế hoạch phòng, chống khai thác IUU đến năm 2025. Đặc biệt, tham mưu UBND tỉnh thành lập đoàn kiểm tra và tiến hành kiểm tra việc thực hiện công tác chống khai thác IUU tại các huyện Hải Hậu, Nghĩa Hưng, Giao Thủy.
Lực lượng cũng đồng thời tổ chức tuần tra cửa sông, bãi ngang gần 2.000 lượt tổ, trên 3.500 lượt cán bộ, chiến sĩ tham gia; kiểm tra, kiểm soát gần 20.000 lượt phương tiện và gần 60.000 lượt người; tuần tra bảo vệ chủ quyền vùng biển, kết hợp giám sát hoạt động nghề cá vịnh Bắc Bộ, chống khai thác IUU 12 đợt/12 biên đội/24 tàu, 12 ca nô/228 lượt cán bộ, chiến sĩ; phát hiện, xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản.
Ông Trần Đức Việt - Phó Giám đốc Sở NNPTNT Nam Định cho biết: Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, Sở đã có Công văn số 2896/SNN-CCTS ngày 19/8/2024 hướng dẫn đăng ký tàu cá “3 không”. Theo đó, Sở NNPTNT đã có hướng dẫn cụ thể đối với từng loại tàu, các giấy tờ cần thiết khi lập hồ sơ, nơi nộp, số điện thoại của cán bộ tiếp nhận hồ sơ…
Sở NNPTNT đề nghị các tổ chức, cá nhân có tên trong quyết định công bố của UBND tỉnh, có đăng ký thường trú tại tỉnh Nam Định, đang làm nghề khai thác thuỷ sản nằm trong hạn ngạch Giấy phép khai thác thuỷ sản được công bố và không được đăng ký hoạt động nghề lưới kéo, nghề rê thu ngừ và các nghề cấm theo Thông tư số 01/2022/TT-BNNPTNT ngày 18/01/2022 của Bộ NNPTNT nộp hồ sơ vào Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả của Chi cục Thuỷ sản để được cấp theo quy định…
Đối với các tàu cá mất kết nối tín hiệu VMS trên 10 ngày và trên 6 tháng, các lực lượng chức năng của tỉnh sẽ tiếp tục phối hợp với chính quyền địa phương, nhất là UBND các xã, thị trấn có biển làm việc, lập biên bản và xử lý vi phạm hành chính theo quy định.
Thời gian tới, UBND các huyện ven biển Nam Định sẽ tiếp tục tập trung chỉ đạo UBND các địa phương huy động nguồn lực khắc phục những hạn chế và triển khai hiệu quả các giải pháp trong công tác chống khai thác IUU. Không để phát sinh tàu cá đóng mới, cải hoán và mua bán ở các tỉnh khác về khi chưa có văn bản chấp thuận của Sở NN PTNT để đảm bảo không phát sinh thêm tàu cá "3 không".
Cùng với sự vào cuộc tích cực, chủ động của ngành chức năng, cấp uỷ, chính quyền các địa phương vẫn cần sự tự giác, trách nhiệm của các chủ tàu, thuyền trưởng mới giải quyết dứt điểm sớm tình trạng tàu cá “3 không”, góp phần tháo gỡ cảnh báo “Thẻ vàng” đối với thuỷ sản Việt Nam.