Nga sẽ tuyên chiến với Ukraine vào ngày 9/5 tới?

>>>EU sẽ xoay xở ra sao khi "bài" dầu khí của Nga?

Ngày 9/5 có gì quan trọng?

Ngày 9/5 tới được gọi là Ngày Chiến thắng, một trong những sự kiện quốc gia quan trọng nhất của Nga, để tưởng nhớ sự hy sinh to lớn của Liên Xô trong việc đánh bại Đức Quốc xã trong cuộc Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại. Ước tính có khoảng 27 triệu công dân Liên Xô đã thiệt mạng trong cuộc thế chiến thứ hai, khiến đất nước bị tàn phá nặng nề và hầu hết mọi gia đình đều để tang.

Lễ kỷ niệm Ngày Chiến thắng bắt đầu từ những năm 1960 ở Nga. Trong những thập kỷ gần đây, Tổng thống Putin đã biến sự kiện này thành một màn trình diễn công phu của quân đội và phương tiện duyệt binh, cũng như màn trình diễn máy bay quân sự được truyền hình trực tiếp tới hàng triệu người Nga.

Đặc biệt, Tổng thống Nga Vladimir Putin trước đây đã sử dụng các bài phát biểu Ngày Chiến thắng để “chọc ngoáy” phương Tây và phô diễn sức mạnh của các lực lượng vũ trang Nga thời hậu Xô Viết. 

Theo các nhà quan sát, một lý do chính khiến Putin có thể tuyên chiến với Ukraine vào Ngày Chiến thắng là việc “chiến dịch quân sự đặc biệt” của Nga tại Ukraine đang được chính quyền Putin coi là một cuộc chiến “chống phát xít mới”, với việc Ukraine đang được điều hành bởi một chính quyền thân phát xít và Nga đang can thiệp để thay đổi điều này bằng cách loại bỏ họ ra khỏi quyền lực.

Bên cạnh đó, các chuyên gia phân tích cũng cho rằng, việc quân đội Nga đã hoạt động kém hiệu quả và không đáp ứng được kỳ vọng, đã buộc ông Putin phải sử dụng Ngày Chiến thắng như một lời kêu gọi vũ trang và có khả năng tập hợp người dân Nga ủng hộ một cuộc chiến lớn hơn và kéo dài hơn.

>>>Điều gì xảy đến với kinh tế châu Âu khi Nga dừng xuất khẩu dầu khí?

>>>Chiến sự Nga- Ukraine sắp "leo thang" lên mức độ nguy hiểm mới?

Lý do Nga chưa tuyên chiến

Trên thực tế, tuyên chiến tạo ra một cuộc chiến được xác định về mặt pháp lý. Nhưng, rất ít quốc gia đã từng tuyên chiến một cách hợp pháp.

Ví dụ, nước Mỹ đã tham chiến hàng trăm cuộc chiến tranh lớn nhỏ, nhưng Quốc hội nước này chỉ tuyên chiến 11 lần kể từ năm 1789. Ngay cả các cuộc chiến sa lầy của Mỹ tại Việt Nam và Iraq, quốc hội Mỹ cũng không tuyên chiến. Thay vào đó, quốc hội trao quyền hoàn toàn cho Tổng thống để phát động các cuộc chiến tranh.

Các quốc gia tránh tuyên chiến vì nhiều lý do. Trong nước, người dân thường ít có khả năng ủng hộ một cuộc xung đột nếu nó có khả năng tốn kém và dẫn đến thiệt hại, cả về nhân mạng và kinh tế. Nhưng, nếu đó là một cuộc xung đột hạn chế và nhanh chóng, thì nhiều khả năng người dân sẽ ủng hộ nó.

Nước Nga thời điểm này, nếu thừa nhận rằng đang trong tình trạng chiến tranh chính thức có thể mời gọi thêm sự giám sát của quốc tế. Một số hiệp ước quốc tế và tổ chức quốc tế đang “cố gắng” xác định khi nào một cuộc chiến tranh là hợp pháp hay bất hợp pháp.

Và theo luật pháp quốc tế, tham gia vào cuộc chiến xâm lược chống lại một quốc gia có chủ quyền là một trong những tội ác nghiêm trọng mà một quốc gia có thể phạm phải. Bên cạnh đó, một cuộc chiến tranh chính thức cũng sẽ khiến những người ủng hộ Nga như Trung Quốc hay là các quốc gia khác có thể khó giữ thái độ trung lập.

Chính vì vậy, cho đến hiện tại, Tổng thống Nga Putin vẫn chỉ gọi đây là một “chiến dịch quân sự đặc biệt” chứ không cho rằng việc tấn công Ukraine là một cuộc chiến.

Nhưng, điều đó sẽ xảy ra?

Nước Nga đang phải đối mặt với tổn thất quân sự nghiêm trọng, ước tính có khoảng 7.000 đến 15.000 binh sĩ Nga thiệt mạng tính đến đầu tháng Tư. Đây có thể là một kịch bản mà ông Putin chưa lường hết.

Giờ đây, nước Nga có thể đang cần một “cú hích” đủ mạnh và nếu cuộc xung đột Ukraine trở thành một cuộc chiến tranh chính thức, thay vì một chiến dịch quân sự đặc biệt, thì ông Putin có thể mở rộng nghĩa vụ quân sự và đưa ra dự thảo tổng động viên quân đội Nga, giúp ông kéo dài một cuộc chiến vốn đã tốn kém.

Tuy nhiên, trên thực tế mọi thứ vẫn chỉ là đồn đoán từ giới quan sát. Mới đây, Điện Kremlin đã bác bỏ dự định tuyên chiến với Ukraine và tuyên bố tổng động viên toàn quốc vào ngày 9/5. Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov đã nói rằng: "Đó không phải là sự thật. Điều đó là vô nghĩa".