Nga - Trung xây dựng "liên minh" đối trọng với Mỹ

CẨM ANH• 23/03/2023 03:00

Trung Quốc và Nga đã cam kết hợp tác với nhau trong nhiều vấn đề trong bối cảnh cạnh tranh giữa các siêu cường đang gia tăng.

>>Chiến sự Nga- Ukraine: Thấy gì từ cuộc gặp Nga- Trung?

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Nga Vladimir Putin

Khi Mỹ và các quốc gia phương Tây ngày càng tìm cách để cô lập Nga và Trung Quốc, trong những năm gần đây, cả hai quốc gia này đã tìm cách thắt chặt mối quan hệ với nhau. Ông Tập và ông Putin mô tả mối quan hệ Trung-Nga là ổn định, độc lập, bền vững, và không bị ảnh hưởng bởi các tác động bên ngoài. "Nga cần một Trung Quốc thịnh vượng và ổn định, và Trung Quốc cần một nước Nga mạnh mẽ và thành công", họ nói trong tuyên bố chung.

Giới quan sát nhận định, hiện nay Hoa Kỳ đang đứng trước một thách thức nghiêm trọng về mặt đối ngoại. Dường như khi Trung Quốc và Nga hợp tác cùng nhau sẽ có khả năng làm thất bại các mục tiêu của Mỹ ở Ukraine và những khu vực khác.

Điều này có thể thấy rõ, sau cuộc gặp, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và nhà lãnh đạo Nga Vladimir Putin đã đưa ra một tuyên bố chung mở ra một “kỷ nguyên mới” cho quan hệ song phương, đồng thời kêu gọi mở rộng hợp tác trong nhiều lĩnh vực.

Cụ thể, tuyên bố chung cho biết, hai nước sẽ thúc đẩy nỗ lực hợp tác đa phương liên quan đến Ấn Độ, Mông Cổ và Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) gồm 10 thành viên. “Trung Quốc và Nga sẽ tăng cường phối hợp để tăng cường hợp tác với ASEAN, và tiếp tục thúc đẩy vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực,” tuyên bố chung cho biết.

Theo tuyên bố chung, Trung Quốc và Nga sẽ thúc đẩy sự phát triển của Sáng kiến Vành đai và Con đường đầy tham vọng. Hai nhà lãnh đạo cũng nêu quan ngại về tình hình ngày càng căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên. Tuần trước, Triều Tiên đã phóng một loạt tên lửa đạn đạo khi Hàn Quốc và Mỹ tiến hành các cuộc tập trận quân sự lớn.

Trung Quốc và Nga kêu gọi các bên giữ bình tĩnh và kiềm chế, đồng thời kêu gọi Mỹ có hành động cụ thể để đáp lại những lo ngại của Triều Tiên và tạo điều kiện thuận lợi cho việc nối lại đối thoại. “Hai nước luôn kiên định trong việc duy trì hòa bình và ổn định trên bán đảo, bao gồm việc thực hiện phi hạt nhân hóa trên bán đảo, và cùng ủng hộ việc thiết lập một cơ chế hòa bình và an ninh trên bán đảo”, tuyên bố cho biết.

>>Thế khó của ông Tập Cận Bình khi thăm Nga

Mối quan hệ giữa Nga và Trung Quốc không ngừng được củng cố trên nhiều lĩnh vưck

Mối quan hệ giữa Nga và Trung Quốc không ngừng được củng cố trên nhiều lĩnh vực

Trong tuyên bố chung, ông Tập và ông Putin cho biết họ ủng hộ chủ quyền và độc lập của Syria và Libya, đồng thời cả Trung Quốc và Nga sẽ hợp tác để xây dựng khuôn khổ an ninh cho vùng Vịnh. Cả hai nhà lãnh đạo cũng kêu gọi hòa bình và ổn định ở Trung Đông, và cho rằng các vấn đề cần được giải quyết thông qua đối thoại, đồng thời phản đối "sự can thiệp vào công việc nội bộ của các nước khác trong khu vực".

Đáng chú ý, việc mở rộng quan hệ kinh tế và thương mại của Bắc Kinh với Moscow có thể giúp Nga duy trì cuộc chiến tại Ukraine lâu hơn nữa. Một cuộc xung đột tiêu hao không chỉ có thể làm cạn kiệt nhân lực của Ukraine, mà còn có thể thử thách quyết tâm của Mỹ và các quốc gia đồng minh trong việc tiếp tục viện trợ cho Ukraine. Và nếu Washington vẫn cam kết đồng hành cùng Ukraine, thì quốc gia này có thể ít tập trung hơn vào cuộc cạnh tranh với Trung Quốc ở châu Á. Điều đó sẽ làm Bắc Kinh hài lòng.

Theo Cựu đại sứ Mỹ tại Bắc Kinh Gary Locke, các cuộc đàm phán giữa hai nhà lãnh đạo Trung Quốc và Nga bắt nguồn từ sự thù địch của cả hai quốc gia đối với Mỹ. “Trung Quốc đang cố gắng thể hiện mình là một thế lực mới, đứng lên chống lại các cường quốc phương Tây hoặc trật tự do phương Tây thiết lập”, ông Locke nói với CNN.

Trong quá khứ, nhà ngoại giao George Kennan của Mỹ đã cảnh báo rằng việc NATO mở rộng sang các quốc gia thuộc hiệp ước Warsaw cũ ở Đông Âu có thể đẩy Nga xích lại gần Bắc Kinh. Trong nhật ký của mình, ông dự đoán rằng Moscow sẽ phát triển quan hệ gần gũi hơn với các nước láng giềng phía Đông, đặc biệt là Iran và Trung Quốc, nhằm hình thành một khối quân sự chống phương Tây như một đối trọng với NATO”.

Cả Trung Quốc và Nga gần đây đều xích lại gần Iran. Mặc dù vậy, mối quan hệ giữa ba quốc gia này không phải là một liên minh chính thức giống như những mối quan hệ giữa Mỹ và châu Âu.

Ông Dmitry Trenin, chuyên gia Viện Kinh tế Thế giới và Quan hệ Quốc tế của Nga nhận định, Bắc Kinh - Moscow đã không xây dựng một liên minh quân sự, tuy nhiên, tuyên bố chung cho thấy hai nước sẽ tăng cường những nỗ lực để thúc đẩy trật tự thế giới đa cực. "Tình hình toàn cầu đòi hỏi Nga và Trung Quốc tiếp tục nâng cấp quan hệ để đương đầu với loạt thách thức từ bên ngoài", ông nói.