Gửi bình luận
OECD cảnh báo lạm phát toàn cầu có nguy cơ trở lại, và cho rằng hợp tác thương mại cùng chính sách tiền tệ linh hoạt là "chìa khóa" ngăn cơn bão giá leo thang.
Từ năm 2022, lạm phát như một bóng đen bao trùm bức tranh kinh tế thế giới. Tưởng chừng đã được kiềm chế phần nào trong 2024, nỗi lo lạm phát lại đang bùng lên, đặt gánh nặng lên chính phủ, doanh nghiệp và người tiêu dùng trên toàn cầu.
Báo cáo mới nhất của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) công bố ngày 17/3 đã chừng minh cho lo ngại này, khi tổ chức này đã hạ dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu cho năm 2025 và 2026, đồng thời chỉ ra nguy cơ lạm phát kéo dài nếu rào cản thương mại tiếp tục gia tăng.
Theo cập nhật từ OECD, tăng trưởng GDP toàn cầu năm 2025 dự kiến chỉ đạt 3,1% thay vì 3,3% như dự báo trước đó (tháng 12/2024). Đến năm năm 2026, tăng trưởng GDP toàn cầu giảm từ 3,3% xuống 3,0%. Những thay đổi này có thể tương đương hàng trăm tỷ USD trong quy mô kinh tế thế giới. Không chỉ là tình trạng lạm phát dai dẳng, OECD cũng bổ sung thêm nguyên nhân là do “rào cản thương mại gia tăng” và “sự bất ổn chính trị” đè nặng lên bức tranh toàn cầu.
Đặc biệt, tổ chức này báo động về nguy cơ một cuộc chiến thương mại có thể gây tổn hại nghiêm trọng, không chỉ lên tăng trưởng GDP mà còn thổi bùng ngọn lửa lạm phát. Theo đó, nếu Mỹ áp thuế 10% đối với mọi hàng nhập khẩu phi hàng hóa, và các quốc gia khác đáp trả với mức thuế tương tự, GDP toàn cầu có thể sụt giảm 0,3% chỉ sau ba năm. Hệ quả, lạm phát toàn cầu sẽ tăng thêm 0,4 điểm phần trăm mỗi năm, riêng tại Mỹ có thể chạm ngưỡng 0,7 điểm phần trăm/năm.
Theo ước tính của OECD, nếu xung đột thương mại leo thang, Hoa Kỳ – nền kinh tế đang “châm ngòi” cho căng thẳng – cũng có thể chịu thiệt hại nặng, với GDP giảm tới 0,7% so với kịch bản cơ bản. Canada và Mexico – hai đối tác thương mại lớn của Mỹ – không hề miễn nhiễm, được dự báo sẽ lần lượt suy giảm 0,6% và 1,3% GDP.
Trước nguy cơ này, OECD đưa ra một loạt khuyến nghị chính sách, trước hết là kêu gọi các nước “tìm cách giảm bớt căng thẳng thương mại thay vì tiếp tục leo thang,” đặc biệt thông qua đối thoại và hợp tác đa phương.
Nếu các nước trong nhóm G20 cùng nhau giảm thuế suất trung bình khoảng 1,5 điểm phần trăm so với hiện tại, GDP toàn cầu có thể tăng thêm 0,3% trong vòng 3 năm. Số liệu này, tuy không quá lớn nhưng lại rất quan trọng khi xét đến tác động tích cực đối với sức mua, việc làm, và đặc biệt là kiềm chế lạm phát.
Tiếp đến, chính sách tiền tệ được đề xuất theo hướng linh hoạt. Trong báo cáo, các chuyên gia OECD nêu rõ nếu lạm phát vẫn được kiềm chế, và căng thẳng thương mại không tiếp tục leo thang, lãi suất có thể giảm dần ở những quốc gia lạm phát dự báo sẽ giảm.
Thế nhưng, OECD cũng lưu ý đây không phải là giải pháp cho mọi quốc gia. Trên thực tế, một số nền kinh tế có mức lạm phát cao, hoặc đồng tiền mất giá mạnh, khó hạ lãi suất sớm mà phải chọn giải pháp kiên định hơn nhằm ổn định tỷ giá và tránh tạo ra hiệu ứng ngược.
Mặt khác, bài toán tài khóa cũng đóng vai trò quan trọng. Khi kinh tế giảm tốc, nhiều chính phủ có xu hướng kích thích thông qua bơm tiền, giảm thuế hoặc tăng trợ cấp. Tuy nhiên, OECD khuyến nghị các nước nên cẩn trọng với mức thâm hụt ngân sách. Nợ công tăng cao sẽ gây thêm áp lực lạm phát, đồng thời làm suy yếu niềm tin nhà đầu tư vào khả năng trả nợ của quốc gia.
Giải pháp được gợi ý bao gồm “giảm trợ cấp kém hiệu quả, điều chỉnh thuế khóa và đầu tư vào hạ tầng then chốt” – các lĩnh vực như y tế, giáo dục, hay công nghệ. Bên cạnh việc tạo động lực cho tăng trưởng dài hạn, việc này còn giúp tái phân bổ nguồn lực quốc gia hợp lý và bền vững hơn.
Song hành với các chính sách vĩ mô, OECD nhìn nhận rằng nâng cao chất lượng lao động chính là chìa khóa để tránh vòng xoáy lạm phát. Việc tăng cường đào tạo lại và nâng cao tay nghề, nhất là trong giai đoạn chuyển đổi số và phát triển trí tuệ nhân tạo, không chỉ giúp người lao động thích ứng kịp thời với thị trường mà còn đảm bảo năng suất tăng bền vững. Khi năng suất lao động tăng, áp lực chi phí tiền lương lên giá thành sản phẩm cũng được giảm bớt, góp phần kìm hãm lạm phát.
