Nguy cơ mất ngôi vương: Tesla có đang tụt lại phía sau?

Elon Musk từng là biểu tượng truyền cảm hứng với tầm nhìn đột phá, giúp Tesla trở thành hãng xe điện hàng đầu. Tuy nhiên, thời thế đã thay đổi. Một cuộc khảo sát do Yahoo News và YouGov thực hiện trên 1.677 người Mỹ trưởng thành, từ ngày 20 đến 24/3/2025, với sai số 2,6% cho thấy, 67% người tham gia không muốn sở hữu hoặc thuê xe Tesla, với phần lớn lý do đến từ Musk. Trong đó, 20% khẳng định Musk là toàn bộ lý do khiến họ quay lưng với Tesla, trong khi 17% cho rằng ông là một phần lý do. Tổng cộng, hình ảnh cá nhân của Musk đã khiến 37% người Mỹ không cân nhắc Tesla, vượt xa 27% số người cho rằng ông không liên quan đến quyết định của họ.

Sự ngưỡng mộ từng dành cho Musk dường như đang phai nhạt. Khi được hỏi liệu Musk có phải là lý do để sở hữu hoặc cân nhắc mua xe Tesla trong tương lai hay không, chỉ 1% người tham gia đồng ý. Trong khi đó, 45% có cái nhìn rất không thiện cảm về ông, 10% hơi không thiện cảm và chỉ 21% bày tỏ thiện cảm. Không chỉ ảnh hưởng đến cá nhân Musk, hình ảnh của Tesla cũng chịu tổn thất nặng nề khi 49% người tham gia khảo sát có cái nhìn không thiện cảm với Tesla, trong khi chỉ 37% bày tỏ thiện cảm.

Việc Musk đứng đầu Bộ Hiệu quả Chính phủ Mỹ, liên tục cắt giảm nhân sự và ngân sách khiến ông trở thành mục tiêu chỉ trích. Có 52% người Mỹ cho rằng Musk đang cố gắng giúp chính mình hơn là giúp đất nước và 48% không đồng tình với cách ông quản lý Bộ này, dù 49% lại ủng hộ việc cắt giảm chi tiêu liên bang. Một số chủ xe Tesla bán xe vì lo ngại bị trả đũa, trong khi các trạm sạc và nhà máy Tesla trở thành mục tiêu phá hoại.

Theo CNBC, cổ phiếu Tesla đã giảm hơn 50% kể từ tháng 12/2024, chỉ còn khoảng 230 USD/cổ phiếu. Ngay cả thành viên hội đồng quản trị và người trong nội bộ cũng bán tháo cổ phiếu. Trước đây, Tesla từng được định giá 1.200 tỷ USD, cao hơn 20 hãng ô tô lớn nhất tiếp theo cộng lại, nhờ vào niềm tin của nhà đầu tư vào tương lai và hình ảnh của Musk.

Không chỉ đối mặt với phản ứng tiêu cực từ cộng đồng, Tesla còn gặp khó khăn vì các dòng xe đã trở nên lỗi thời trong một ngành công nghiệp không ngừng đổi mới. Theo MotorTrend, mẫu Model S đã tồn tại trên thị trường suốt 13 năm với chỉ vài lần nâng cấp nhỏ. Sản phẩm mới nổi bật nhất Cybertruck dù được mong đợi nhưng lại gặp nhiều vấn đề về chất lượng và đã bị triệu hồi. Dù có hơn 1 triệu người đặt cọc, chỉ một phần nhỏ thực sự mua xe. Điều này buộc Tesla phải chuyển từ chiến lược tăng giá sang giảm giá.

Trên thị trường xe cũ, tình hình cũng không mấy khả quan. Theo CarGurus, giá trị Cybertruck giảm tới 58%, trong khi các dòng xe khác của Tesla cũng mất giá gấp đôi mức trung bình. Model 3 – dòng xe Tesla có giá dễ tiếp cận nhất, dù đã được nâng cấp vào năm ngoái nhưng doanh số tại thị trường chủ lực California đã tụt từ vị trí thứ hai xuống thứ tư trong danh sách xe điện bán chạy nhất.

Điểm sáng hiếm hoi là Model Y, mẫu xe hiện đứng đầu thị trường và dự kiến sẽ được nâng cấp vào năm 2026. Tuy nhiên tại Trung Quốc — thị trường ô tô lớn nhất thế giới, chiếm 1/4 doanh số của Tesla, doanh số hãng đã lao dốc tới 49% trong tháng 2/2025, theo dữ liệu từ Hiệp hội Xe du lịch Trung Quốc (CPCA). Tesla dự kiến ra mắt phiên bản Model Y rút gọn tại Thượng Hải vào năm 2026 nhưng đang đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt từ các hãng xe nội địa với các công nghệ hiện đại và mức giá hấp dẫn.

Tesla từng là biểu tượng của sự đổi mới, nhưng những vấn đề hiện tại cho thấy hãng đang tụt lại trong một thị trường ngày càng khốc liệt. Áp lực từ chính trị, hình ảnh cá nhân của Musk và sự cạnh tranh gay gắt từ các đối thủ buộc Tesla phải thay đổi. Bên cạnh việc nâng cấp sản phẩm và cải tiến công nghệ, Tesla cần tái xây dựng niềm tin với khách hàng và nhà đầu tư.

Thành công của Tesla trước đây không chỉ đến từ chất lượng xe điện mà còn từ niềm tin của công chúng vào tầm nhìn của Musk. Tuy nhiên, khi hình ảnh cá nhân trở thành gánh nặng thay vì tài sản, việc tách bạch quản trị doanh nghiệp và cá nhân CEO có thể là bước đi cần thiết để Tesla vượt qua khủng hoảng hiện tại. Nếu không, Tesla có nguy cơ mất vị thế dẫn đầu trong cuộc đua xe điện toàn cầu.