Nhiều đề xuất chính sách phát triển vùng Đông Nam Bộ

>>>Thủ tướng chủ trì Hội nghị “ba trong một” về vùng Đông Nam Bộ

Sáng ngày 26/11, Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH-ĐT) phối hợp với Văn phòng Chính phủ, Tỉnh ủy tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu tổ chức hội nghị triển khai Nghị quyết 154 của Chính phủ về chương trình hành động thực hiện Nghị quyết 24 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội, đảm quốc phòng an ninh vùng Đông Nam Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và xúc tiến đầu tư vùng.

Mở đầu hội nghị, Bộ trưởng Bộ KH-ĐT Nguyễn Chí Dũng công bố Nghị quyết 154 của Chính phủ về chương trình hành động thực hiện Nghị quyết 24 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh vùng Đông Nam Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và xúc tiến đầu tư vùng.

Theo đó, chương trình hành động của Chính phủ đã cụ thể hóa bằng những nhiệm vụ, giải pháp thiết thực gắn với kế hoạch tổ chức thực hiện theo lộ trình cụ thể nhằm đạt được các mục tiêu của Nghị quyết 24 của Bộ Chính trị. Đây là căn cứ để các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và UBND các tỉnh, thành phố thuộc vùng Đông Nam Bộ xây dựng chương trình, kế hoạch hành động. Đồng thời, tổ chức triển khai thực hiện quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả, phấn đấu đạt được cao nhất các mục tiêu đã đề ra.

Theo Bộ trưởng Bộ KH-ĐT, chương trình hành động của Chính phủ thể hiện định hướng chỉ đạo của Chính phủ theo tinh thần đổi mới về tư duy, tầm nhìn, phát huy sự năng động, sáng tạo trong chỉ đạo, điều hành phát triển của từng địa phương trong vùng Đông Nam Bộ.

Trong đó, phát triển khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số trở thành động lực chủ yếu cho tăng trưởng kinh tế vùng. Đồng thời, đi đầu trong phát triển các ngành công nghiệp công nghệ cao, công nghệ số, các ngành dịch vụ cao cấp, chất lượng cao.

Ngoài ra, đẩy mạnh hợp tác, liên kết nội vùng, liên vùng, tạo không gian kinh tế thống nhất, khắc phục các điểm nghẽn, huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực, nâng cao khả năng cạnh tranh vùng.

Cùng với đó, thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đột phá, vượt trội, cạnh tranh quốc tế để xây dựng TP.HCM thành trung tâm tài chính quốc tế. Bên cạnh huy động tối đa nguồn lực cho phát triển vùng, trong đó tập trung đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng thiết yếu, quan trọng, trọng điểm…

Theo Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thắng, Đông Nam Bộ là vùng kinh tế năng động, đầu mối giao thông quan trọng với đầy đủ các phương thức vận tải. Tuy vậy, thực trạng cho thấy nhu cầu vận tải vượt xa năng lực đáp ứng của hệ thống giao thông. 

Cụ thể, nhiều quốc lộ chính yếu đã mãn tải, trong khi cao tốc liên vùng, những con đường hướng tâm, vành đai triển khai rất chậm. Đến nay mới chỉ đưa vào khai thác 95/911km cao tốc theo quy hoạch. 

Người đứng đầu ngành GTVT nhìn nhận, đây là "nút thắt" ảnh hưởng đến sự phát triển và năng lực cạnh tranh của vùng Đông Nam Bộ. Kế hoạch của Bộ từ nay đến năm 2030 phải làm được 772km đường cao tốc, với tổng số tiền đầu tư gần 420.000 tỷ đồng.

Với nhu cầu về vốn rất lớn như trên, và để huy động được vốn của doanh nghiệp, ngoài ngân sách thì cần tạo lòng tin, hài hòa lợi ích. Để giải quyết được vấn đề này cần có sự đột phá về cơ chế, chính sách. 

Do đó, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng đề nghị, thực hiện phân cấp phân quyền mạnh mẽ, triệt để cho các địa phương trong công tác đầu tư xây dựng các công trình kết cấu hạ tầng giao thông. Đồng thời, cần có cơ chế, chính sách sáng tạo, đột phá trong huy động vốn tư nhân, các nguồn vốn hợp pháp khác tham gia đầu tư xây dựng các công trình giao thông.

Với vai trò là đầu tàu kinh tế của vùng cũng như cả nước, Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi  khẳng định, TP.HCM sẽ tập trung xây dựng, giữ vững vai trò đầu tàu kinh tế, cực tăng trưởng của vùng và sớm triển khai xây dựng 7 đề án, 9 dự án. Cùng với đó, TP.HCM tích cực tham gia cùng các bộ ngành Trung ương, các địa phương trong vùng triển khai các công việc chung.

Cụ thể, đó là TP.HCM rà soát, tái cơ cấu kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng dựa trên khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và năng suất lao động cao. Đồng thời, TP.HCM đang xây dựng chính sách phát triển mạnh các mô hình kinh tế mới như kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn nhằm tìm kiếm động lực tăng trưởng mới cho TP.HCM và vùng Đông Nam bộ trong giai đoạn tới.

TP.HCM tập trung phát triển đô thị theo tinh thần Nghị quyết 06 của Bộ Chính trị, tiếp tục khẳng định đô thị trung tâm của vùng và cả nước, kết nối với các đô thị khác trong vùng. Đồng thời, Thành phố tích cực tham gia xây dựng hành lang công nghiệp, đô thị, logictics của vùng. Tập trung giải quyết các vấn đề xã hội của một đô thị lớn, như vấn đề lao động, nguồn nhân lực, nhà ở, ùn tắc giao thông, ngập nước, môi trường, an sinh xã hội, thích ứng biến đổi khí hậu…

Chủ tịch UBND TP.HCM đề xuất, nghiên cứu phát triển mạng lưới đường sắt kết nối vùng Đông Nam Bộ. Ngoài ra, kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ sớm củng cố thành phần và cơ chế hoạt động của hội đồng vùng. Trong đó, quy định rõ ràng cơ chế hoạt động của vùng trong triển khai xây dựng quy hoạch vùng cũng như quy hoạch các địa phương trong vùng; quy chế hoạt động của hội đồng vùng trong điều phối các công trình trọng điểm trong vùng. Cùng với đó là thành lập Quỹ phát triển hạ tầng giao thông vùng với nguồn vốn hỗn hợp, đó là nguồn vốn từ các nhà tài trợ quốc tế, ngân sách Trung ương và địa phương.

Trong khi đó, Chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu Nguyễn Văn Thọ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành nghiên cứu tổng thể về mô hình quản lý cơ chế chính sách đặc thù áp dụng cho khu thương mại tự do và đề xuất hoạch định, xây dựng. 

Tăng cường chỉ đạo phối hợp các địa phương trong vùng trong phát triển cảng biển và logistics, bảo đảm cơ sở pháp lý thực hiện quản lý nhà nước về phát triển vùng, điều tiết các nhu cầu cấp vùng, thống nhất và tổ chức thực hiện tốt các quy hoạch vùng.

Theo Chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, các bộ, ngành tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính về cảng biển, trước mắt đưa trung tâm chẩn đoán xét nghiệm bệnh động vật và cơ sở nuôi động vật sạch bệnh tại cụm cảng Cái Mép-Thị Vải đi vào hoạt động và trả kết quả ngay tại khu vực Cái Mép-Thị Vải nhằm hỗ trợ thông quan hàng hóa nhanh chóng, giảm thời gian đi lại, quyết liệt xây dựng cơ chế chính sách thí điểm cảng mở tại cụm cảng container khu vực Cái Mép để đơn giản hóa thủ tục hành chính đố với hàng xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh…

Ông cũng kiến nghị các địa phương trong vùng cùng nhau phối hợp chặt chẽ, đề xuất các chương trình hợp tác, phát triển hạ tầng, tiềm lực khoa họa và công nghệ đồng bộ, hiện đại…; hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ cao, hình thành các trung tâm nghiên cứu trong các doanh nghiệp sản xuất.