Gửi bình luận
Nhiều doanh nghiệp Trung Quốc, đặc biệt các doanh nghiệp sản xuất tấm pin năng lượng mặt trời phải rời bỏ Đông Nam Á để né đòn thuế quan của Mỹ.
Thời gian đang đếm ngược với các nhà máy pin mặt trời của Trung Quốc tại Thái Lan, Malaysia, Campuchia... Các doanh nghiệp này phải chấp nhận thua lỗ hoặc dừng hoạt động - trước khi gói thuế của Mỹ có hiệu lực.
Vấn đề là tại Đông Nam Á, công ty Trung Quốc nắm hầu hết công suất sản xuất pin mặt trời. Washington đã mở nhiều cuộc điều tra rộng khắp và đi đến đơn phương kết luận: pin mặt trời Trung Quốc cạnh tranh không lành mạnh, trong đó có phương pháp trợ giá.
Vì vậy, chúng phải bị áp thêm thuế để ngang bằng với mức giá của các nhà sản xuất pin mặt trời tại Mỹ hoặc những khu vực khác để tránh gây phương hại đến “an ninh kinh tế” Mỹ.
Thống kê của Bloomberg cho biết, các nước Đông Nam Á nói trên chiếm khoảng 40% công suất sản xuất tấm module pin mặt trời bên ngoài Trung Quốc, gồm có chi nhánh của các công ty hàng đầu, như Longi Green Energy Technology, Trina Solar và Jinko Solar.
Các đây 2 năm, Nhà trắng ban hành quyền miễn trừ thương mại tạm thời cho sản phẩm pin mặt trời. Thời điểm đó, “hàng Trung Quốc” chỉ tham gia một phần nhỏ trong các dự án tại Mỹ.
Hiện nay, năng lượng sạch là đòi hỏi bắt buộc nên nhu cầu sử dụng tấm pin tăng lên đến mức chiếm hết thị phần tại Mỹ. Điều đó gây ra thách thức quá lớn đối với doanh nghiệp bản địa.
Theo S&P Global Market Intelligence, 4 nước Campuchia, Thái Lan, Malaysia và Việt Nam chiếm tổng cộng 84% lượng nhập khẩu tấm pin mặt trời của Mỹ trong quý 4/2023.
Ngoài việc dỡ bỏ quyền miễn trừ, năm 2023 Bộ Thương mại Mỹ quyết định áp thuế nhập khẩu lên đến 254% đối với tấm pin mặt trời từ 4 nước này. Như vậy, Đông Nam Á có nguy cơ “sạch bóng” doanh nghiệp Trung Quốc trong lĩnh vực này.
Dĩ nhiên, mọi việc không chỉ dừng lại ở đây bởi công ty Trung Quốc không chịu “bó tay” - họ đang chuyển chuỗi cung ứng sang Trung Đông, Nam Á với vai trò là những nhà đầu tư được chào đón nồng hậu cho mục tiêu “tương lai” giảm phát thải.
Trong bối cảnh dư thừa công suất khổng lồ, pin mặt trời Trung Quốc sẽ tìm mọi cách thâm nhập thị trường ngoài Mỹ. Trên thực tế, nhiều quốc gia không đủ lực để ngăn chặn làn sóng hàng giá rẻ ào ạt từ Trung Quốc.
Một trong những “con đường vòng” là nhà thầu Trung Quốc sẽ trúng thầu các dự án điện sạch; hoặc tài trợ vốn kèm điều kiện cung cấp tổng thầu EPC, từ đó thiết bị Trung Quốc nghiễm nhiên được sử dụng cho công trình.
Làm sao để ngăn chặn hàng Trung Quốc “đội lốt”, “gắn mác” luôn là bài toán rất nan giải với các quốc gia cận biên. Các quốc gia nhiều khi không thể dựa vào pháp lý thương mại đơn thuần.
Để tránh bị áp mức thuế, các nhà xuất khẩu ở Đông Nam Á phải chứng minh linh kiện trong sản phẩm tấm pin mặt trời của họ không có nguồn gốc từ Trung Quốc.
Nhiều chuyên gia cho rằng Nhà nước cần có chính sách kích thích doanh nghiệp trong khu vực tự chủ sản xuất, lắp ráp thành phẩm trước khi xuất khẩu sang Mỹ. Việc loại bỏ những nhà sản xuất khổng lồ mở ra cơ hội rất lớn cho doanh nghiệp nhỏ tại thị trường Mỹ.
