Nhiều câu hỏi xung quanh việc Ấn Độ đạt miễn dịch cộng đồng

CẨM ANH• 17/02/2021 14:16

Việc Ấn Độ giảm số lượng ca nhiễm COVID-19 nhanh chóng đang đặt ra nhiều hoài nghi. Liệu quốc gia này đã đạt được miễn dịch cộng đồng?

Một nhân viên y tế lấy mẫu tăm bông từ một người đàn ông để xét nghiệm COVID-19 bên ngoài một cửa hàng may mặc ở Mumbai. Ảnh: AP/ RAJANISH KAKADE

Theo số liệu chính thức của quốc gia này, số lượng bệnh nhân mắc mới hàng ngày tại Ấn Độ đang ở mức thấp nhất 8 tháng, trong khi số ca tử vong là dưới 100 người, mức thấp nhất kể từ tháng 5/2020.

Trước đó, vào tháng 9/2020 là mốc thời gian đen tối nhất của Ấn Độ từ khi dịch bệnh nổ ra với số ca mới hàng ngày đạt đỉnh hơn 97.000 ca hồi và trung bình 1.000 người tử vong/ngày. Sau đó, số ca tử vong bắt đầu giảm. Hôm 2/1, chỉ có 94 người dân Ấn Độ thiệt mạng vì COVID-19 cùng với 8.635 bệnh nhân mới.

Một cuộc điều tra quốc gia chính thức được tiến hành từ tháng 12/2020 – 1/2021 tại các vùng đô thị và nông thôn và nhân viên y tế cho thấy, khoảng 21,5% dân số (khoảng 280 triệu người) Ấn Độ đã mang kháng thể. Tại thủ đô New Delhi, một trong những thành phố bị ảnh hưởng nặng nhất của Ấn Độ, dữ liệu huyết thanh học được công bố trong tuần này cho thấy hơn 50% trong số 28.000 người được lấy mẫu đã phát triển kháng thể.

Các chuyên gia đã đưa ra nhiều lý giải cho sự sụt giảm đột ngột các ca COVID-19 tại Ấn Độ. Trong đó, nhiều ý kiến đồng tình với quan điểm, người dân của quốc gia này đã có kháng thể sau khi trải qua đợt dịch đầu tiên. Thậm chí, quốc gia này đã đạt được miễn dịch cộng đồng ở một số thành phố đông dân cư.

Nhà virus học Shahid Jameel nói với AFP: "Theo hiểu biết của tôi, đã có đủ số lượng người ở Ấn Độ nhiễm virus. Và đó có thể là lý do tại sao số ca mắc đang giảm”.

Chính phủ Ấn Độ cũng cho rằng, một phần nguyên nhân của việc giảm ca mắc COVID-19 là nhờ đeo khẩu trang. Đeo khẩu trang ở nơi công cộng đã trở thành quy định bắt buộc và các trường hợp vi phạm ở một số thành phố sẽ bị phạt rất nặng.

Tuy nhiên, đã có nhiều nhà nghiên cứu chỉ ra, mặc dù người dân Ấn Độ đã phát sinh kháng thể nhưng vẫn chưa thể đạt được khả năng miễn dịch cộng đồng. Các cuộc khảo sát huyết thanh học - kiểm tra kháng thể trong dân số để đánh giá tỷ lệ đã bị nhiễm - đã chỉ ra ở các thành phố lớn, đặc biệt là ở các khu ổ chuột có tỷ lệ nhiễm COVID-19 cao hơn nhiều so với các khu vực khác.

Ví dụ, các nghiên cứu vào tháng 8 đã tìm thấy kháng thể trong 41% cư dân của các khu ổ chuột ở Mumbai, nhiều hơn so với con số 18% ở những nơi khác trong thành phố, đặt ra nguy cơ một đợt dịch mới sẽ bùng lên nhanh chóng và khó kiểm soát hơn.

Mặt khác, trên thực tế, tỷ lệ đăng ký khai tử tại các tiểu bang không đầy đủ. Đồng thời, các nghiên cứu tại khu vực nông thôn Ấn Độ cũng gặp nhiều khó khăn. Đa phần nhiều vùng tại quốc gia này thu thập dữ liệu bằng các kết quả xét nghiệm nhanh tìm kháng nguyên cho kết quả chưa chính xác.

Khu bệnh viện

Một khu điều trị cho bệnh nhân COVID-19 tại Ấn Độ. Ảnh: Getty Images

Ramanan Laxminarayan, giám đốc Trung tâm Động lực học Dịch bệnh, Kinh tế & Chính sách lưu ý, hiện tại vẫn chưa thể biết số lượng cá thể phục hồi cần có trong một cộng đồng để phá vỡ chuỗi lây truyền virus. Tỷ lệ được cho là tốt nhất là có khoảng 60-70% người dân có kháng thể. Nhưng theo ông, điều này dựa trên lý thuyết chứ không phải dựa trên thông tin cụ thể nên việc đạt miễn dịch cộng đồng cần được xem xét thận trọng hơn.

Do đó, sự suy giảm tại Ấn Độ là có thật và hợp lệ, nhưng đây không phải là dấu hiệu vui mừng. Các chủng đột biến của virus SARS-CoV-2 đang đối phó tốt hơn với hệ miến dịch. Điều này có nghĩa là những thử thách ghê gớm đầu tiên đã kết thúc và những điều tiếp theo đang bắt đầu.

Chính vì vậy, không chỉ riêng Ấn Độ, các quốc gia khác cũng cần có cách tiếp cận thận trọng trong cuộc chiến chống lại virus. Thế giới vẫn dễ bị tổn thương do virus SARS-CoV-2, do đó, tiêm phòng và tuân theo các quy định giãn cách là rất quan trọng.