Những mối nguy ẩn mình đằng sau sự phát triển "thần tốc" của AI trong doanh nghiệp

AI không còn chỉ là sân chơi của các công ty công nghệ và các tập đoàn lớn.

Theo khảo sát Inc. 2019 CIO do Gartner vừa công bố, AI trở thành xu hướng mới khi con số doanh nghiệp khắp thế giới ứng dụng công nghệ này tăng 270% chỉ trong bốn năm, trong đó năm 2019 con số này đã tăng lên 37% so với 25% năm 2018.

Khảo sát này còn cho thấy các doanh nghiệp nhận ra cuộc chuyển đổi số và tự động hóa công việc đang đi đôi với nhau, trở thành một phần quan trọng cho từng chiến lược số hóa, cung cấp nhiều ứng dụng giúp doanh nghiệp vận hành tốt hơn. Điển hình: 52% công ty viễn thông triển khai chatbot và 38% đơn vị y tế phụ thuộc vào các chẩn đoán có sự hỗ trợ của máy tính, AI bảo vệ người tiêu dùng trước gian lận thương mại và phân tích phân khúc khách hàng.

Tuy nhiên, tại Việt Nam việc ứng dụng AI vào bộ máy doanh nghiệp vẫn còn gặp nhiều trở ngại. Đầu tiên, là thiếu dữ liệu đầu vào, trong khi "data" luôn là chỉ số quan trọng hàng đầu trong việc triển khai AI.

Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp vẫn còn xem đây là một thị trường khá mới lạ nên chưa mặn mà, cần thời gian để nghiên cứu thêm, ngại đầu tư vì chi phí cao so với giá nhân công lao động. Điều mà doanh nghiệp luôn trăn trở là liệu AI có phù hợp cho các Startups, các doanh nghiệp vừa và nhỏ không hay chỉ phù hợp với các tập đoàn công nghệ và các doanh nghiệp lớn có tiềm lực về kinh tế.

Doanh nghiệp vừa và nhỏ - AI càng dễ "len lỏi"

Thực tế chỉ ra rằng, lợi ích mà AI đem lại cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, các Startups là rất lớn vì nó giải quyết được nhiều "bài toán" tromg các khía cạnh kinh doanh và giúp các doanh nghiệp có thể tái định vị thương hiệu của mình.

Lĩnh vực nổi bật có thể kể đến là bán lẻ. AI giúp nâng cao trải nghiệm khách hàng. Với những thuật toán chính xác, AI giúp khách hàng chủ động giải quyết vấn đề và dự đoán các vấn đề.

Theo Mehul Patel - Giám đốc kỹ thuật và Phó Giám đốc Kỹ thuật cho các bộ phận Công nghệ và Xây dựng của Honeywell cho biết: "Không cần thiết phải thực hiện các cuộc gọi dịch vụ thường xuyên để kiểm tra hoạt động của các thiết bị. Hệ thống xây dựng thông minh có thể tự động quét và tìm các vấn đề, xác định các lỗi tiềm năng, sau đó lần lượt cung cấp hướng dẫn cho kỹ thuật viên về chính xác các bộ phận cần mang đến trên website".

Tiếp đến là trong lĩnh vực giáo dục, AI giúp mô phỏng quá trình suy nghĩ và học tập của con người thông qua các ứng dụng trợ lý ảo: hệ thống chuyên gia, nhận dạng giọng nói, thị giác, khuôn mặt, vật thể hoặc chữ viết.

Ông Nguyễn Mạnh Hào - Tổng giám đốc Hệ thống Anh ngữ Quốc tế Ames nhận định: "Những ưu thế này phù hợp với lĩnh vực ngôn ngữ, do đó AI đang trở thành xu hướng trong giáo dục nói chung, ngoại ngữ nói riêng, đặc biệt là tiếng Anh".

Chưa dừng lại ở đó, AI còn là công cụ đắc lực cho ngành y tế. Năm 2018, một ứng dụng AI mang tên IBM Watson Health của tập đoàn IBM (Mỹ) đã được thử nghiệm tại một số bệnh viện tại Việt Nam và mang đến hiệu quả bất ngờ khi nó có thể hỗ trợ các bác sĩ ung bướu trong việc phát triển các phác đồ điều trị 13 loại ung thư phổ biến.

Bên cạnh đó, AI còn giúp các bệnh viện tiết kiệm một khoản chi phí lớn trong việc: Quản lý hồ sơ y tế và cơ sở dữ liệu, thực hiện các hoạt động chuyên ngành (quét CT, nhập dữ liệu,..), tư vấn kỹ thuật số, xây dựng pháp đồ điều trị, y tá ảo, quản lý dược phẩm,...

Đặc biệt, trong ngành logistics và chuỗi cung ứng AI đã giải quyết được các vấn đề nan giải mà các doanh nghiệp trong lĩnh vực này đang gặp phải điển hình là việc nâng cao hiệu suất, xử lý dữ liệu, quản lý, giám sát đặc biệt là giải quyết kịp thời các yêu cầu phát sinh trong thực tế…

Logistics là một ngành đặc thù với mạng lưới thông tin khổng lồ. Sự sống còn của công ty logistics phụ thuộc vào mạng lưới thông tin này, dưới vô số áp lực về lợi nhuận, sử dụng vốn hợp lý và thời gian xử lý hạn hẹp.

Trí tuệ nhân tạo là giải pháp tổng hoà và điều phối mạng lưới này một cách nhịp nhàng đến một mức độ hiệu quả không thể đạt được chỉ bằng trí tuệ con người. Trong đó, điển hình là hai doanh nghiệp IBM và DHL đã ứng dụng AI trong hầu hết các khâu của một chuỗi cung ứng, từ xử lý và khai thác dữ liệu, phân tích hệ thống đến tự động hóa dây chuyền.

Theo anh Nguyễn Thanh Hải, CEO của Asilla Việt Nam, các ông lớn hiện nay như Google, Facebook, IBM đang đi theo chiến lược phát triển chiều ngang, xây dựng các các công nghệ nền tảng về AI, nhắm đến từng khách hàng cá nhân. Do đó, các doanh nghiệp vừa và nhỏ muốn tham gia thị trường cần phát triển theo chiều dọc, chọn lựa thị trường ngách với từng sản phẩm cụ thể.

Điển hình là ngân hàng MSB đã tiên phong và triển khai thành công việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào việc tìm kiếm và đánh giá khách hàng tiềm năng cho sản phẩm thẻ tín dụng. Khách hàng chỉ cần đăng ký online mà không cần tới chi nhánh hay phòng giao dịch. Điều này đã giúp khách hàng có thể mở thẻ tín dụng một cách đơn giản, dễ dàng chỉ trong vòng 24 giờ làm việc, không cần chứng minh thu nhập.

Từ "bước tiến thần tốc" tới những "cú sốc công nghệ"

Đi cùng với những lợi ích thiết thực mà AI mang lại là những mối nguy khôn lường cho các doanh nghiệp nếu không bắt kịp làn sóng này.

Đầu tiên là "cú sốc" trong văn hóa doanh nghiệp. Vào tháng 7 năm 2018, tổ chức Dale Carnegie toàn cầu đã thực hiện một khảo sát trực tuyến về tầm ảnh hưởng của AI đến môi trường làm việc. Kết quả cho thấy, 75% phản hồi tin rằng AI sẽ "thay đổi cơ bản cách chúng ta sống và làm việc trong 10 năm tới" và phần lớn mong đợi những thay đổi tích cực.

Khảo sát cũng cho thấy 58% phản hồi cảm nhận sự tích cực về tiềm năng của AI để đảm nhận các công việc hàng ngày và cho phép họ tập trung vào những công việc có tính chuyên môn cao hơn.

Gần 30% phản hồi từ những người ở cấp điều hành trở lên cho rằng họ rất lo lắng về tầm ảnh hưởng tiềm tàng của AI đến văn hóa tổ chức của họ. Trong đó, vấn đề trọng yếu nhất là dữ liệu đầu vào.

Kết quả của AI được tạo ra từ những thuật toán được lập trình sẵn và được thực hiện bởi những người có chuyên môn sâu. Do đó, hệ thống đánh giá năng lực và hiệu suất nhân viên phải thật chính xác và đều được nhân viên thừa nhận về tính khách quan của nó, nếu không kết quả đem lại sẽ thiếu tính minh bạch và độ tin cậy.

Tiếp đến là mối nguy về cấu trúc nhân sự. Những công việc thao tác bằng tay chân được xem là một trong những hình thức dễ tự động hóa nhất bởi AI.

Điển hình trong năm 2017 là câu chuyện về một nhà sản xuất điện thoại di động Trung Quốc đã cắt giảm 90% trên tổng nguồn lực lao động 650 người của họ và thay thế bằng 60 con robot. Chỉ 60 người được giữ lại - 3 trong số họ sẽ duy trì dây chuyền sản xuất và những người còn lại sẽ giám sát hệ thống quản lý AI. Tổng giám đốc nhà máy còn dự đoán số lượng nhân viên có thể giảm xuống còn 20.

Trí tuệ cảm xúc lên ngôi

Chưa dừng lại, AI sẽ khiến con người phải cải tiến liên tục về kỹ năng của mình nếu không muốn bị đào thải. Năm 2013, sau giả thuyết kiểm tra tuyển dụng của Google quyết định dựa trên mã Oxygen đã mang lại kết quả vô cùng bất ngờ: "Trong những phẩm chất quan trọng hàng đầu của các nhân viên giỏi nhất tại Google, các kỹ năng chuyên môn như khoa học, kỹ thuật, công nghệ và toán học xếp ở vị trí cuối cùng".

Thay vào đó, những nhân viên thành công tại Google chính là tất cả kỹ năng mềm: trở thành một người huấn luyện giỏi, kỹ năng giao tiếp và lắng nghe tốt, có hiểu biết sâu sắc về người khác (bao gồm các giá trị và quan điểm khác nhau), có sự đồng cảm và hỗ trợ đồng nghiệp, có tư duy logic và có khả năng xử lý vấn đề, có khả năng kết nối các ý tưởng phức tạp.

Đặc biệt, đó là mối nguy về chính sự tồn tại của doanh nghiệp: Điển hình là câu chuyện của các hãng taxi truyền thống. Nếu trước đây, khi công nghệ chưa phát triển thì taxi truyền thống được xem là miếng bánh "béo bở" để các doanh nghiệp trong nước khai thác và chiếm lĩnh vị thế độc tôn của mình.

Làm gì để làm chủ doanh nghiệp trong thời đại AI?

Tuy nhiên, thời thế đã khác khi cuộc CMCN 4.0 ập đến cộng với "vũ khí hủy diệt" AI thì mô hình và "đế chế" "Taxi truyền thống" tung hoành một thời đã phải "ngậm ngùi" trao vương cho những tên tuổi mới như: Grab, Goviet,... đang từng bước chiếm lĩnh thị trường Việt Nam.

Vậy đâu là hướng đi đúng đắn giúp cho các doanh nghiệp thích nghi được với làn sóng AI này? Đó là chủ đề sẽ được "mạn đàm" tại hội thảo "TRÍ TUỆ NHÂN TẠO (AI): TỰ TIN LÀM CHỦ TRONG THỜI ĐẠI AI" do Dale Carnegie toàn cầu - Đại diện là Dale Carnegie Việt Nam tổ chức.

Đến với hội thảo lần này, các nhà quản lý và lãnh đạo sẽ được cung cấp những giải pháp thiết yếu để đội ngũ có khả năng làm việc hiệu quả cùng AI, phân tích và dự kiến những sự tác động của AI tới môi trường làm việc thông qua những phát hiện thú vị từ Dale Carnegie & Associates về thái độ của nhân viên đối với AI và các ứng dụng cụ thể của nó.

Bên cạnh đó, người tham dự sẽ được hướng dẫn để nhận ra ba yếu tố thiết yếu nhằm xây dựng và triển khai các chiến lược giúp đội ngũ linh hoạt với những thay đổi của công nghệ và những tiến bộ vượt trội của AI trong việc gia tăng hiệu suất công việc hàng ngày.

Đây là cơ hội hiếm có cho lãnh đạo doanh nghiệp, các nhà Quản lý cấp trung, chuyên gia nhân sự có được bức tranh toàn cảnh về tác động của "làn sóng AI" đến cấu trúc và văn hóa doanh nghiệp, cách thức xây dựng đội ngũ nhân sự hiệu suất cao và giàu tính gắn kết đồng thời thấy được những mối quan tâm, lo ngại của đội ngũ khi AI được triển khai trong doanh nghiệp. Người tham dự cũng sẽ được cập nhật những cách thức hiệu quả để chuẩn bị cho mình những chuyển đổi kịp thời trước những thay đổi "vũ bão" của công nghệ trong thời đại AI.

Sự kiện "TỰ TIN LÀM CHỦ TRONG THỜI ĐẠI AI" đặc biệt dành riêng cho Lãnh đạo, Quản lý cấp trung, chuyên gia nhân sự của công ty có quy mô hơn 200 nhân viên. Mỗi công ty được đăng ký một đại diện tham dự. Chương trình được tài trợ 100% bởi Dale Carnegie Việt Nam, thời gian diễn ra vào lúc 13:30 - 17:00, ngày 12/9, tại tòa nhà số 69-71 Huỳnh Tịnh Của, phường 8, Quận 3, TP. HCM. Đăng ký tham dự tại đây.