Niềm tin doanh nghiệp khởi sắc

Nghị quyết 02/2025/NQ-CP vừa được Thủ tướng Chính phủ ban hành đã đánh dấu phiên bản thứ 11 của nghị quyết thường niên tập trung vào cải thiện môi trường kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Nghị quyết này tiếp tục đặt ra những mục tiêu cụ thể nhằm thúc đẩy sự phát triển của doanh nghiệp, trong đó nhấn mạnh việc tăng số doanh nghiệp mới thành lập và giảm tỷ lệ doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường.

Mục tiêu của Nghị quyết 02 là đến năm 2025, số doanh nghiệp gia nhập thị trường (bao gồm thành lập mới và quay trở lại hoạt động) tăng ít nhất 10% so với năm 2024, trong khi tỷ lệ doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường tăng không quá 10%. Mặc dù về tỷ lệ, các chỉ tiêu này không thay đổi so với năm 2024, nhưng trên thực tế, việc thực hiện lại đặt ra nhiều thách thức lớn, đặc biệt khi nhìn vào bức tranh kinh tế năm 2024 với nhiều biến động.

Điểm đáng chú ý là đây không phải lần đầu Chính phủ nhấn mạnh vào mục tiêu giảm tỷ lệ doanh nghiệp rút lui và tăng số doanh nghiệp thành lập mới. Tuy nhiên, việc duy trì đà cải thiện bền vững đòi hỏi các bộ, ngành và địa phương phải hành động quyết liệt, thực chất hơn. Các chính sách hỗ trợ phải đi đúng vào những điểm nghẽn của môi trường kinh doanh, như thủ tục hành chính phức tạp, chi phí đầu vào cao, hay khó khăn trong tiếp cận vốn.

Thực tế cho thấy, năm 2024 mặc dù có sự tăng trưởng đáng khích lệ ở số lượng doanh nghiệp gia nhập thị trường, nhưng số doanh nghiệp rút lui vẫn ở mức cao. Theo báo cáo năm 2024 của Tổng cục Thống kê, năm 2024 có hơn 233.400 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới hoặc quay trở lại hoạt động, tương đương mức tăng 7,1% so với năm 2023. Trung bình mỗi tháng, gần 19.500 doanh nghiệp gia nhập hoặc tái gia nhập thị trường, minh chứng rõ nét cho sức hấp dẫn của môi trường kinh doanh tại Việt Nam.

Những kết quả trên không chỉ là những con số khô khan mà còn phản ánh sự hồi phục niềm tin của cộng đồng doanh nghiệp vào chính sách điều hành kinh tế vĩ mô. Đây là thành quả từ hàng loạt giải pháp đồng bộ mà Chính phủ đã triển khai, từ việc cải thiện môi trường đầu tư, cắt giảm thủ tục hành chính, đến các gói hỗ trợ tài chính, chính sách giảm thuế và thúc đẩy chuyển đổi số. Những biện pháp này không chỉ giúp doanh nghiệp "vượt khó" trong giai đoạn đầy biến động mà còn tạo động lực để họ mạnh dạn mở rộng quy mô sản xuất, kinh doanh.

Tuy nhiên, tín hiệu khả quan này cũng đặt ra những thách thức không nhỏ. Song song với sự gia tăng số lượng doanh nghiệp thành lập mới là con số gần 198.000 doanh nghiệp rút khỏi thị trường trong cùng kỳ. Điều này cho thấy không phải mọi doanh nghiệp đều tìm được cơ hội phát triển bền vững, và những rào cản như chi phí kinh doanh, tiếp cận vốn hay thủ tục hành chính phức tạp vẫn là những vấn đề cần giải quyết.

Có thể khẳng định, niềm tin của doanh nghiệp là thước đo quan trọng cho sức khỏe của nền kinh tế. Vì vậy, việc tạo dựng một môi trường kinh doanh minh bạch, thuận lợi, lấy doanh nghiệp làm trung tâm không chỉ giúp gia tăng số lượng doanh nghiệp mà còn nâng cao chất lượng và sự bền vững, đóng góp vào sự phát triển dài hạn của đất nước.

Theo nhận định của Cục Quản lý đăng ký kinh doanh, bức tranh doanh nghiệp Việt Nam năm 2024 tuy có những điểm sáng nổi bật nhưng vẫn chưa thể xóa mờ những khó khăn còn tồn tại. Đặc biệt, các dấu hiệu thách thức đối với cộng đồng doanh nghiệp trở nên rõ nét hơn trong những tháng cuối năm, phản ánh sự biến động của môi trường kinh doanh trong bối cảnh kinh tế toàn cầu chưa ổn định.

Giai đoạn 8 tháng đầu năm 2024 mang lại nhiều tín hiệu tích cực, với số doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động tăng trưởng đều, tạo đà cho kỳ vọng phục hồi kinh tế. Tuy nhiên, sự khởi sắc này lại bị che khuất bởi thực trạng số lượng doanh nghiệp rút khỏi thị trường tăng cao, đặc biệt là ngay từ tháng 1/2024. Điều này phản ánh sức ép lớn mà doanh nghiệp phải đối mặt, từ chi phí đầu vào gia tăng, lãi suất tín dụng cao, đến những thách thức trong việc mở rộng thị trường và duy trì nguồn lao động ổn định.

Dữ liệu cũng cho thấy, bên cạnh số doanh nghiệp mới gia nhập thị trường, số doanh nghiệp phải rút lui vẫn đang duy trì ở mức đáng lo ngại. Điều này đặt ra yêu cầu cấp bách cho Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương phải tiếp tục có những chính sách hỗ trợ thực chất hơn, nhằm giảm bớt áp lực cho doanh nghiệp, đặc biệt là những doanh nghiệp nhỏ và vừa – nhóm chiếm tỷ lệ lớn trong cơ cấu kinh tế.

Mặt khác, việc duy trì đà phục hồi và tạo nền tảng phát triển bền vững cho cộng đồng doanh nghiệp cần đi đôi với các giải pháp mang tính đột phá. Những nỗ lực cải thiện môi trường kinh doanh, cắt giảm thủ tục hành chính, hỗ trợ tiếp cận vốn, và thúc đẩy chuyển đổi số phải được triển khai mạnh mẽ và đồng bộ hơn trong năm 2025.

Cho ý kiến về vấn đề này, bà Nguyễn Thị Minh Thảo, Trưởng ban Môi trường kinh doanh và Năng lực cạnh tranh (CIEM, Bộ Kế hoạch và Đầu tư) thừa nhận áp lực khi thực hiện mục tiêu gia tăng số lượng doanh nghiệp trong năm 2025. Với những thách thức của nền kinh tế toàn cầu và nội tại, việc đạt được mục tiêu không hề dễ dàng.

Tuy nhiên, như bà Thảo nhấn mạnh, thước đo thực sự của một môi trường kinh doanh chất lượng không chỉ nằm ở số lượng doanh nghiệp mà còn ở hiệu quả hoạt động và sự bền vững của các doanh nghiệp. Chọn mục tiêu cao không chỉ là thách thức, mà còn là động lực để đẩy mạnh cải cách và triển khai các giải pháp quyết liệt hơn trong năm nay.

Theo bà Thảo, điểm khác biệt trong năm 2025 là “bệ đỡ” cho các giải pháp đã rõ ràng và vững chắc hơn. Đó là những bài học kinh nghiệm từ các năm trước, là cam kết của Chính phủ qua Nghị quyết 02, và là sự đồng thuận ngày càng cao giữa các bộ, ngành, địa phương và cộng đồng doanh nghiệp. Chính điều này sẽ là nền tảng quan trọng để thực hiện các giải pháp cải thiện môi trường kinh doanh, từ cắt giảm thủ tục hành chính, tháo gỡ điểm nghẽn chính sách, đến hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận nguồn lực.

Dù áp lực thực hiện mục tiêu lớn, nhưng với sự quyết tâm, đồng hành của Chính phủ và các bên liên quan, những giải pháp khó của năm nay sẽ được triển khai một cách hiệu quả hơn, tạo tiền đề cho sự phát triển bền vững của cộng đồng doanh nghiệp và nền kinh tế Việt Nam trong những năm tới.