Ông chủ doanh nghiệp sắp ra mắt xe tự lái "Made in Vietnam" đầu tiên là ai?

Tập đoàn Phenikaa, thông qua đơn vị thành viên là Công ty cổ phần Phenikaa X (start-up do ông Hồ Xuân Năng đồng sáng lập) sẽ giới thiệu mẫu xe tự hành thông minh “Made-in-Vietnam”.

Theo giới thiệu của tập đoàn này, đây là xe tự hành thông minh đầu tiên tại Việt Nam, với công nghệ xe tự lái ở cấp độ 4 dựa trên thang đo 5 cấp độ cho xe tự lái của Hiệp hội Kỹ sư ô tô Hoa Kỳ (SAE), do chính đội ngũ nhà khoa học, chuyên gia của Tập đoàn nghiên cứu phát triển.

Mẫu xe tự hành sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo và hầu hết các công nghệ tiên tiến trên thế giới như bản đồ 2D/3D, cảm biến Lidar, SLAM, học máy, học sâu…

Như vậy, sau VinFast, Phenikaa là doanh nghiệp Việt tiếp theo có ý định lấn sân sang sản xuất ô tô công nghệ.

Ngoài việc giới thiệu mẫu xe tự hành, Phenikaa cũng giới thiệu giải pháp công nghệ cho giao thông thông minh được thực hiện bởi công ty thành viên Phenikaa MAAS.

Ông chủ của Phenikka là ai?

Ông Hồ Xuân Năng sinh năm 1964 tại Nam Định, tốt nghiệp Đại học Bách khoa, bảo vệ luận án Tiến sĩ thành công và trở thành cán bộ nghiên cứu khoa học tại Viện Cơ điện nông nghiệp và chế biến nông sản thuộc Bộ NN-PTNT.

Nhưng sau đó, ông Năng đã bước chân sang ngành kinh doanh, trở thành Giám đốc sản xuất Nhà máy ô tô FORD Việt Nam.

Năm 1999, ông Năng đến với Tổng công ty Xuất nhập khẩu xây dựng Việt Nam Vinaconex với vị trí là Thư ký Chủ tịch HĐQT.

Tại Vinaconex, ông Năng kinh qua nhiều vị trí từ Thư ký Chủ tịch HĐQT đến Giám đốc công ty Đá ốp lát cao cấp Vinaconex. Năm 2007, ông Hồ Xuân Năng được bầu làm Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc của công ty này. Đây cũng là tiền thân của Vicostone sau khi doanh nghiệp này lên sàn và thực hiện cổ phần hóa hoàn toàn vào năm 2013. Năm 2014, ông Hồ Xuân Năng bầu làm Chủ tịch HĐQT kiêm TGĐ của Vicostone (VCS).

Từ vị thế làm thuê, làm công ăn lương, ông Hồ Xuân Năng trở thành ông chủ của một trong những doanh nghiệp có quy mô hàng đầu trên thị trường chứng khoán. Vốn hóa của Vicostone giờ lên tới gần 16,3 ngàn tỷ đồng, trong khi đó vốn hóa của Vinaconex vẫn quanh ngưỡng 9 ngàn tỷ đồng.

Vicostone được thành lập từ cuối 2002 theo quyết định của Chủ tịch HĐQT Vinaconex để thực hiện đầu tư dự án dây chuyền sản xuất đá ốp lát cao cấp nhân tạo sử dụng chất kết dính hữu cơ (Bretonstone) và dây chuyền đá ốp lát cao cấp nhân tạo sử dụng chất kết dính xi măng (Terastone).

Lĩnh vực hoạt động chính của Vicostone là sản xuất, kinh doanh đá ốp lát nhân tạo gốc thạch anh theo công nghệ được chuyển giao từ hãng Breton S.P.A (Ý).

Ngoài ra, ông Năng cũng đồng thời là Chủ tịch HĐQT CTCP Style Stone và Chủ tịch HĐQT CTCP Đầu tư và Khoáng sản Vico Quảng Trị.

Thời điểm ông Năng tiếp nhận Vicostone, công ty đang đứng bên bờ vực phá sản. Nhưng chính nhờ sự thông minh, nhạy bén và tài quản lý của mình, ông Năng đã "nâng tầm" Vicostone từ một công ty nhỏ thành công ty có quy mô lớn hơn nhiều công ty mẹ ngày hôm nay.

Về phần công ty Vicostone , với hệ thống các đại lý phân phối trên toàn cầu, sản phẩm của Vicostone đã hiện diện tại khắp các châu lục, cung cấp ra thị trường hàng triệu m2 mỗi năm và là một trong những nhà sản xuất đá nhân tạo gốc thạch anh hàng đầu trên thế giới hiện nay.

Trong đó, 3 thị trường khắt khe bậc nhất thế giới là Bắc Mỹ, châu Úc, châu Âu là những thị trường mang lại doanh thu chính cho Vicostone.

Từ mức vốn điều lệ 22,93 tỷ đồng ban đầu năm 2005, con số này đã tăng hơn 69 lần và chạm mức 1600 tỷ đồng tính đến cuối quý năm 2019. Tổng doanh thu cũng tăng qua từng năm với tốc độ tăng trưởng trung bình giai đoạn 2005 - 2013 đạt trên 34%. Tuy nhiên, mức lợi nhuận của Vicostone lại không đạt kỳ vọng và giảm dần trong giai đoạn 2011 – 2013.

Theo đó, nhuận sau thuế giảm mạnh từ gần 123 tỷ đồng năm 2011 xuống còn chỉ 56 tỷ đồng trong năm 2012 và 68 tỷ năm 2013.

Chưa hết, Vicostone còn bị đe dọa về thị phần, hiệu quả hoạt động và tăng trưởng do nguy cơ về cạnh tranh trong nước cũng như quốc tế khi xuất hiện ngày càng nhiều đối thủ cạnh tranh lớn, mạnh: khả năng gặp rủi ro cao về thị phần, phải hạ giá bán, tăng giá mua đầu vào (do có nhiều nhà sản xuất cùng loại sản phẩm).

Trong bối cảnh ấy, ĐHCĐ của Vicostone đã chấp thuận cho Công ty Phenikaa, đối thủ cạnh tranh của Vicostone được mua từ 51 - 58% cổ phần của Vicostone mà không phải thông qua chào mua công khai. Đến cuối tháng 9/2014, Vicostone đã mua lại 20% lượng cổ phiếu đang lưu hành làm cổ phiếu quỹ, qua đó làm tăng tỷ lệ biểu quyết của Phenikaa lên 72,5%.

Thương vụ này không có gì đáng nói nếu như đại gia Năng Do Thái "lộ diện" với cương vị ông chủ mới của Phenikaa chỉ sau hơn 3 tháng Phenikaa thâu tóm Vicostone.

Với việc nắm giữ 90% vốn điều lệ của Phenikaa, ông Năng đã thâu tóm ngược lại Phenikaa, đồng thời nắm đủ số cổ phần để kiểm soát luôn cả Vicostone.

Động thái này của ông Năng đã gây sửng sốt trong giới doanh nghiệp khi đó. Đây cũng chính là bước ngoặt giúp ông Năng trở thành một trong những người giàu nhất trên TTCK khi lợi nhuận của VCS tăng từ mức 2 con số của năm 2013, lên mức 3 con số năm 2014 và đến năm 2018, lợi nhuận sau thuế của Vicostone trên nghìn tỷ đồng.

Chính vì sự thông minh và nhạy bén giới kinh doanh gọi ông Hồ Xuân Năng là Năng "Do Thái".

Mối lương duyên với ô tô

Nổi tiếng trên thương trường với lĩnh vực sản xuất và xuất khẩu đá thạch anh nhân tạo, việc ông Năng dành tâm huyết cho lĩnh vực phát triển xe hơi tự hành thông minh có thể gây bất ngờ với nhiều người, nhưng với ai biết rõ về ông thì lại thấy đó thực sự là mối duyên.

Hơn hai mươi năm trước, trước khi về Vinaconex và được giao gây dựng lại Công ty cổ phần Vicostone khi ấy đang bên bờ vực phá sản, ông Năng từng có quãng thời gian làm việc tại Nhà máy ô tô Ford Việt Nam, với vai trò Giám đốc sản xuất. Ông từng viết hai cuốn sách được giới chuyên môn tìm đọc khá nhiều gồm “Cảm biến và cơ cấu chấp hành trong hệ thống cơ điện tử ôtô” và cuốn “Kỹ thuật động cơ ôtô được xuất bản năm 2020”.

Trước câu hỏi đã có một số đơn vị giới thiệu giải pháp xe tự hành và thành phố thông minh, nhưng đưa vào thực tế và tính hữu dụng còn hạn chế, ông Hồ Xuân Năng chỉ thong thả: “Chúng tôi làm thực, chứ không giới thiệu mô hình”.

Ô tô tự lái made in Vietnam theo thông tin từ doanh nghiệp của ông Hồ Xuân Năng.

Trên con đường đưa Phenikaa trở thành tập đoàn công nghệ, ông Năng đi theo mô hình hệ sinh thái. Có trường đại học, các viện nghiên cứu, quỹ đổi mới sáng tạo và các doanh nghiệp để đưa giải pháp, nghiên cứu vào cuộc sống, thực tiễn.

Đến giờ, ông Năng đã có thể yên tâm giao phó “đứa con đầu tay” Vicostone cho lớp kế cận để chuyên tâm đầu tư cho giáo dục, nghiên cứu khoa học và start-up trong nhiều lĩnh vực. Lợi nhuận hàng nghìn tỷ đồng từ Vicostone đủ để ông và Phenikaa đầu tư cho chất xám và làm thực như ông nói.