Hàng Việt mạnh mẽ tiến vào thị trường châu Âu

LINH NGA• 06/10/2020 11:00

Cơ hội xuất khẩu hàng hóa vào thị trường Liên minh châu Âu (EU) đã bắt đầu được hiện thực hóa, mang lại những lợi ích đầu tiên cho doanh nghiệp Việt Nam.

Bộ Công Thương cho biết có gần 15.000 bộ giấy chứng nhận xuất xứ hàng hoá (C/O) mẫu EUR.1 - tương ứng với kim ngạch gần 700 triệu USD hàng hóa xuất đi 27 nước EU đã được cấp kể từ sau ngày 1/8 - cột mốc EVFTA có hiệu lực và hàng hóa xuất sang EU được hưởng ưu đãi thuế quan khi chứng minh được xuất xứ theo quy định.

Xuất khẩu tôm của Việt Nam đã có những chuyển biến tích cực tại thị trường EU hai tháng qua.

Nhiều ngành hàng hưởng lợi

Số C/O mẫu EUR.1 nói trên có tổng kim ngạch xuất khẩu gần 700 triệu USD. Mặt hàng xuất khẩu chủ yếu vào EU là giày dép, thủy sản, gạo, cà phê, nhựa, vali, túi xách, hàng điện tử, rau quả, sản phẩm mây tre…

Thị trường nhập khẩu chủ yếu là các quốc gia có cảng biển và trung tâm phân phối, trung chuyển của EU như: Anh, Pháp, Đức, Hà Lan, Bỉ. Nhiều lô hàng đã được hưởng ưu đãi về thuế.

Theo Bộ Công Thương, các doanh nghiệp Việt Nam đang rất quan tâm đến thị trường EU và hiểu được tầm quan trọng của thị trường này. “Việc tham gia các Hiệp định Thương mại tự do (FTA) nhất là Hiệp định EVFTA có hiệu lực và đi vào thực thi từ ngày 1/8/2020 với các cam kết cắt giảm thuế quan của các đối tác đối với hàng có xuất xứ Việt Nam đã làm tăng khả năng cạnh tranh và giúp hàng hóa của Việt Nam mở rộng thị phần tại các thị trường đối tác, là động lực thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu", đại diện Bộ Công thương khẳng định.

Theo đó, trong tháng 8, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang khu vực 27 nước EU đạt 3,25 tỉ USD, tăng 4,65% so với tháng 7 và tăng 4,2% so với cùng kỳ năm trước. Mức này cũng cao hơn xuất khẩu bình quân tháng của 7 tháng khoảng nửa tỉ đô-la Mỹ.

Trong tháng 9, kim ngạch xuất khẩu sang thị trường này tiếp tục đà tăng 14,4% so với cùng kỳ năm trước. Ước tính tổng giá trị hàng hóa xuất khẩu sang khu vực 27 nước EU trong hai tháng kể từ khi EVFTA có hiệu lực đạt 6,46 tỉ USD - bằng 25% tổng mức xuất khẩu sang khu vực này trong 9 tháng.

Nhiều mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam đã có những chuyển biến tích cực tại thị trường EU hai tháng qua như thủy sản ghi nhận lượng đơn hàng tháng 9 tăng khoảng 10% so với tháng 7. Riêng kim ngạch xuất khẩu tôm tăng 15,7% so với cùng kỳ - là mức tăng trưởng cao nhất trong năm nay. Bên cạnh thủy sản, gạo Việt xuất khẩu sang châu Âu cũng có những tín hiệu khả quan khi giá gạo xuất khẩu tăng phổ biến từ 80 - 200 USD/tấn tùy loại so với thời điểm trước khi EVFTA có hiệu lực.

Ngoài ra, nhiều mặt hàng khác như điện thoại và linh kiện, máy móc, thiết bị phụ tùng, dệt may, da giày, đồ gỗ, cà phê… cũng đang có triển vọng lớn trong việc gia tăng kim ngạch xuất khẩu vào thị trường này thời gian tới.

dgf

Gạo là một trong những mặt hàng xuất khẩu chủ yếu vào EU.

Chìa khóa quản lý rủi ro

Có thể thấy, những kết quả ban đầu triển khai thực thi EVFTA được cho là tương đối khả quan, nhất là trong bối cảnh thị trường toàn cầu vẫn còn nhiều khó khăn do tác động của dịch Covid-19, EVFTA mới có hiệu lực, cũng như xu thế chủ nghĩa bảo hộ thương mại trên toàn cầu gia tăng.

"Khủng hoảng COVID-19 cho thấy việc phụ thuộc thị trường đã đem đến những hậu quả lớn. Trong bối này, Việt Nam càng cần phải đa dạng hóa thị trường để có chìa khoá quản lý rủi ro", bà Bà Nguyễn Thị Hoàng Thuý, đại diện Thương vụ Việt Nam tại Thuỵ Điển nhấn mạnh.

EU là khối thị trường chung nhưng mỗi thị trường thành viên lại có đặc điểm, nhu cầu, quy định nhập khẩu và sở thích tiêu dùng khác biệt, chưa kể EVFTA là yêu cầu của thị trường chung, còn mỗi khách hàng có thể có những yêu cầu riêng. Trong bối cảnh doanh nghiệp Việt chủ yếu quy mô nhỏ và vừa, quy mô sản xuất còn hạn chế, năng lực cạnh tranh của sản phẩm còn khoảng cách cần cải thiện, nên cần cách tiếp cận thị trường phù hợp.

Với các thị trường "đầu tàu" truyền thống (Hà Lan, Đức, Anh, Pháp, Ý, Tây Ban Nha và Bỉ) được coi là thị trường cửa ngõ giúp lan tỏa đi các nước khác trong khối EU, doanh nghiệp cần tiếp tục khai thác dư địa, tận dụng tối đa lợi thế mà EVFTA mang lại nhằm mở rộng thị phần, phát huy lợi thế cạnh tranh của mình.

Bên cạnh các thị trường truyền thống, có nhiều thị trường ngách phù hợp với năng lực cạnh tranh, tiếp cận thị trường của các doanh nghiệp vừa và nhỏ, mặc dù kim ngạch nhập khẩu từ Việt Nam chưa cao nhưng đang có xu hướng gia tăng và chưa có nhiều đối thủ cạnh tranh, được coi là “cánh cửa” giúp hàng Việt vào sâu hơn nữa thị trường EU.

Mặc dù đạt được những kết quả tích cực, song theo các chuyên gia, để tận dụng một cách nhanh chóng và hiệu quả hơn nữa những lợi thế từ Hiệp định EVFTA, doanh nghiệp Việt Nam cần thay đổi tư duy sản xuất, xuất khẩu hàng hóa. Phân tích về vấn đề này, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương) Ngô Chung Khanh nêu rõ, trong tháng 8/2020, kim ngạch xuất khẩu nông, thủy sản sang thị trường EU tăng trưởng nhưng chủ yếu là xuất thô, chưa xuất khẩu sản phẩm mang thương hiệu Việt Nam.

“Với mặt hàng gạo đa số nhà nhập khẩu châu Âu chỉ đặt hàng doanh nghiệp Việt Nam xay xát, khi sang đến các thị trường này sẽ được đóng gói mang thương hiệu của doanh nghiệp nhập khẩu. Điều đó cho thấy doanh nghiệp Việt Nam nên thay đổi tư duy từ sản xuất gia công sang xuất khẩu sản phẩm mang thương hiệu của chính doanh nghiệp”- ông Khánh chia sẻ.

Bên cạnh đó, các cơ quan quản lý cần thay đổi tư duy trong việc xây dựng chính sách từ T.W đến địa phương, lấy doanh nghiệp làm trọng tâm và lấy chuẩn mực quốc tế làm thước đo. Có như vậy những chính sách được ban hành mới thực sự đi vào cuộc sống và giúp doanh nghiệp hoạt động sản xuất, kinh doanh được tốt hơn.