EC tiếp tục khuyến nghị cho Việt Nam để gỡ "thẻ vàng" thủy sản

Theo thông tin Tổng cục Thủy sản (Bộ NN&PTNT) công bố ngày 4/7, Đoàn Thanh tra Uỷ ban châu Âu (EC) cho rằng việc chống nạn khai thác bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU) cần hành động cụ thể tích cực, mạnh mẽ hơn trong thực tiễn. Đồng thời, Đoàn Thanh tra EC cũng đã đưa ra hàng loạt nội dung Việt Nam cần phải ưu tiên trong thời gian tới.

Cụ thể, Việt Nam cần thành lập Ban Chỉ đạo chống khai thác IUU đủ mạnh và thiết lập cơ chế phối hợp hiệu quả từ Trung ương đến địa phương và thường xuyên kiểm tra, tăng cường kết nối để thực thi nghiêm túc, thực chất trong việc chống khai thác IUU.

Về tiếp tục hoàn thiện khung pháp luật, Đoàn cho rằng: Dự thảo Nghị định hướng dẫn thực thi Luật Thủy sản chưa toàn diện, chưa bao quát hết một số quy định về chống khai thác IUU nên Việt Nam và EC cần phải hợp tác về mặt kỹ thuật để hoàn thiện nhằm đảm bảo tính thực thi hiệu quả nhất. Dự thảo Nghị định xử phạt vi phạm hành chính cần đảm bảo chế tài xử phạt phải phù hợp với quy định của quốc tế và đủ tính răn đe; đồng thời cần bổ sung định nghĩa về mức độ nghiêm trọng của hành vi vi phạm để đưa ra mức phạt tương ứng vào dự thảo Nghị định.

Về hệ thống kiểm tra, kiểm soát và giám sát tàu cá, theo Đoàn Thanh tra EC: Việt Nam chưa thể hiện được trách nhiệm đầy đủ của quốc gia treo cờ (quản lý tàu cá) và trách nhiệm của quốc gia ven biển (bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản). Việt Nam cần có kế hoạch và lộ trình cụ thể về lắp thiết bị giám sát hành trình đối với tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên, đảm bảo việc thực thi các qui định về lắp đặt, bật thiết bị giám sát hành trình, ngay khi Luật Thuỷ sản có hiệu lực từ ngày 1/1/2019.
Đoàn cũng đưa ra đề nghị, từ nay đến tháng 1/2019 toàn bộ tàu cá có chiều dài từ 24m trở lên phải được lắp đặt thiết bị giám sát hành trình công nghệ vệ tinh; đảm bảo thực thi đầy đủ các qui định về lắp đặt, bật thiết bị giám sát hành trình đối với đội tàu có chiều dài từ 24m trở lên và đội tàu có chiều dài từ 15m trở lên hiện nay đang sử dụng thiết bị giám sát hành trình của hệ thống trạm bờ VX-1700.

Theo Đoàn Thanh tra EC, Việt Nam cần phải quản lý chặt chẽ hoạt động của tàu cá và xử lý nghiêm tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài, bảo đảm kịp thời, hiệu quả; các quy trình xử lý tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài cần phải được xem xét lại để có biện pháp ngăn chặn tức thời, hiệu quả.

Cùng với đó, Việt Nam cần tăng cường công tác kiểm soát tàu cá tại cảng, trên biển và sử dụng dữ liệu giám sát hành trình của tàu cá một cách hệ thống, chính xác để đảm bảo sản phẩm xuất khẩu sang thị trường châu Âu phải được truy xuất nguồn gốc, đảm bảo tính hợp pháp của các sản phẩm được xác nhận, chứng nhận.

Bên cạnh đó, Đoàn Thanh tra cũng đề nghị Việt Nam kiểm soát số lượng tàu cá đóng mới thay thế không vượt quá quy hoạch. Hệ thống kiểm soát nguyên liệu tại doanh nghiệp của cơ quan thẩm quyền hiện nay chưa đảm bảo sự tin cậy vì vậy cần có điều chỉnh phù hợp.

Liên quan đến nguồn lực và vật lực, cũng như cơ cấu tổ chức quản lý thủy sản của Việt Nam, Đoàn Thanh tra cho rằng, chưa đảm bảo cho việc thực thi các qui định quốc tế về chống khai thác IUU nên cần phải tăng cường nguồn lực đủ mạnh, có cơ cấu tổ chức quản lý phù hợp, hiệu quả.

Để khắc phục các tồn tại, thiếu sót, bất cập và thực hiện các nội dung của Đoàn Thanh tra EC đưa ra trong đợt kiểm tra, đánh giá vừa qua, chiều 4-7 tại hội nghị triển khai nhiệm vụ trọng tâm 6 tháng cuối năm do Tổng cục Thủy sản (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn - NN-PTNT) tổ chức ở Hà Nội, các chuyên gia về thủy sản đề nghị từ nay đến cuối năm, toàn ngành thủy sản cần tập trung thực hiện các khuyến nghị của Ủy ban châu Âu (EC) để sớm khắc phục tình trạng “thẻ vàng” đối với thủy sản. Đồng thời, chú trọng đảm bảo chất lượng các loại thủy sản xuất khẩu chủ lực để hướng đến mục tiêu giá trị kim ngạch đạt 10 tỷ USD cho cả năm.

Về phía mình, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đề nghị các Bộ, ngành, Ủy ban Nhân dân các tỉnh, thành phố ven biển tăng cường quản lý nghề cá, tạo sự chuyển biến thật sự của toàn hệ thống quản lý khai thác thủy sản, nhất là thực tiễn của các địa phương... để EC xem xét gỡ "thẻ vàng" trong thời gian tới.

Tiến Minh