Thất nghiệp và tương lai chính trị của Trump

Trương Khắc Trà• 14/05/2020 11:30

Điều tự hào nhất của Tổng thống Trump trong mấy năm cầm quyền là số người có việc làm ở trạng thái lý tưởng. Nhưng giờ đây niềm tự hào ấy đã tan thành mây khói.

Tỷ lệ thất nghiệp tháng 4 của Mỹ tăng lên 14,7%- mức cao nhất kể từ năm 1930. Đáng quan ngại hơn, tỷ lệ tham gia lực lượng lao động giảm xuống mức 60,2%, mức thấp nhất kể từ tháng 1/1973.

Hàng dài người xin trợ cấp thất nghiệp ở Florida, Hoa Kỳ, ngày 7/4/2020. Ảnh: CRISTOBAL

Sức tàn phá của dịch bệnh

Dịch bệnh COVID-19 đã và đang khiến kinh tế suy giảm nghiêm trọng, GDP quý I/2020 đã tăng trưởng âm 4,8% so với cùng kỳ năm ngoái.

Theo Báo cáo của Bộ Lao động Mỹ, chỉ trong tháng 4 giới chủ doanh nghiệp đã cắt giảm 20,5 triệu việc làm. Trong khi từ năm 2010 trở lại đây, nền kinh tế Mỹ cũng chỉ tạo ra 22 triệu việc làm. Điều này cho thấy dịch COVID-19 đã có sức phá hoại kinh tế Mỹ rất khủng khiếp.

Tỷ lệ thất nghiệp của Mỹ hiện nay đã tăng lên 14,7%, tăng rất nhanh so với con số thấp kỷ lục 3,5% hồi tháng 2 – điều được ông Trump nhấn mạnh rất nhiều lần trong thông điệp Liên bang 2020.

Còn nhớ hồi tháng 3 vừa qua, khi Đạo luật Cares (Viện trợ, cứu trợ và An ninh kinh tế) được Quốc hội Mỹ thông qua, khối tiền khổng lồ 2.000 tỷ USD được “xả kho” tạo ra tâm lý “muốn thất nghiệp” ở một bộ phận không ít người lao động Mỹ.

Thông thường, trợ cấp thất nghiệp tại Mỹ là 387 USD/tuần. Tuy nhiên, khi xảy ra dịch COVID-19, trợ cấp đã tăng gần gấp đôi. Đặc biệt, khối lao động ngành dịch vụ, thực phẩm nhận từ 800- 1.000 USD/tuần.

Trong khi đó, kinh tế Mỹ vẫn tiếp tục suy giảm mạnh. JPMorgan Chase cảnh báo, GDP quý II/2020 của nước này có thể âm tới 33,5% - mức giảm sâu nhất kể từ sau thế chiến thứ 2.

Áp lực chính trị với Trump

Hiện có hai “mảng tối” có thể đánh bật ông Trump khỏi tòa bạch ốc khi nhiệm kỳ này kết thúc. Đó là sự phá sản của ngành dầu đá phiến do giá dầu thô quá thấp và tình trạng thất nghiệp chưa từng thấy đang diễn ra.

Đánh giá dành cho Trump trong quý I và II vẫn tích cực với bản thân ông, nhưng vẫn là tồi tệ nhất so với các Tổng thống Mỹ kể từ sau chiến tranh thế giới thứ hai.

Tuy nhiên, nếu giá dầu không thể nhích lên, ngành công nghiệp dầu đá phiến Mỹ sụp đổ, các doanh nghiệp bị phá sản, số lượng người thất nghiệp tiếp tục gia tăng, nhất là trong những bang có nhiều người ủng hộ đảng Cộng hòa như ở Texas, thì tỷ lệ ủng hộ Trump chắc chắn sẽ còn thấp hơn nữa.

Nông dân là tầng lớp ủng hộ nhiệt thành cho ông Trump hồi năm 2016, nhưng nay trở thành “yếu thế” do hậu quả của dịch bệnh. Ước tính khoảng 5 tỷ USD hàng hóa nông sản của nông dân Mỹ đã bị đổ bỏ.

Theo khảo sát của PEW, khoảng 52% người Mỹ có thu nhập thấp nói rằng họ và các thành viên gia đình đã trải qua biến động công việc. Chỉ 23% người có thu nhập thấp có đủ tiền để tiếp tục duy trì sinh hoạt hàng ngày trong vòng 3 tháng tới.

Kinh tế trì trệ, thất nghiệp cao chưa bao giờ là “điềm lành” cho người giữ cương vị lãnh đạo cao nhất nước Mỹ. Liệu 6 tháng ít ỏi còn lại, chính quyền ông Trump có xoay chuyển nền kinh tế Mỹ về trạng thái ban đầu? Điều này đặt ra thách thức rất lớn đối với ông Trump trong việc tái đắc cử Tổng thống Mỹ, nếu giá dầu tiếp tục lao dốc trong thời gian dài và đại dịch COVID-19 không được kiềm chế trước quý IV/2020.

Thất nghiệp và tương lai chính trị của Trump

Áp lực chính trị với Trump

[QUỐC TẾ TUẦN QUA] Thất nghiệp, bất ổn thương mại và lối đi riêng

Thất nghiệp tạo đà cho phương thức lao động mới

Thất nghiệp và suy thoái kinh tế đang đe dọa các siêu cường

Hoa Kỳ: Việc làm tăng, thất nghiệp cũng gia tăng

[COVID-19] Tìm giải pháp hóa giải hệ lụy thất nghiệp và bất ổn xã hội