Nga "phủ bóng" Hội nghị Thượng đỉnh EU - Trung Quốc

CẨM ANH• 31/03/2022 15:29

Dự kiến, vấn đề Nga-Ukraine sẽ là chủ đề chính được thảo luận tại Hội nghị Thượng đỉnh Nga - Liên minh châu Âu (EU) vào ngày mai.

>>Chiến sự Nga - Ukraine và sự cáo chung của toàn cầu hóa

Hội nghị Thượng đỉnh trực tuyến giữa các nhà lãnh đạo EU và Trung Quốc vào năm 2020

Cụ thể, Thủ tướng Trung Quốc, Chủ tịch Hội đồng châu Âu và Chủ tịch Ủy ban châu Âu sẽ tổ chức cuộc họp lần thứ 23 giữa các nhà lãnh đạo EU-Trung Quốc theo hình thức trực tuyến vào ngày 1/4.

Nhiều chuyên gia dự đoán, các quan chức Liên minh châu Âu sẽ lên tiếng cảnh báo Trung Quốc về nếu quốc gia này ủng hộ Nga.Sự liên kết của Bắc Kinh với Moscow trong cuộc xung đột ở Ukraine đã gia tăng căng thẳng giữa Trung Quốc và EU, mối quan hệ vốn đã bị rạn nứt bởi một loạt leo thang thương mại và địa chính trị.

Một quan chức cấp cao của EU cho biết, nhà lãnh đạo EU sẽ tích cực thuyết phục Trung Quốc lên án hành động của Moscow hoặc nỗ lực thúc ép Bắc Kinh thay đổi và công khai lập trường của họ đối với cuộc chiến.

“Mục tiêu của hội nghị thượng đỉnh là theo một cách nào đó, đảm bảo sự trung lập của Trung Quốc để quốc gia này không đứng về phía Nga. Và chúng tôi sẽ nhấn mạnh với Bắc Kinh rằng sự liên kết của Trung Quốc với Nga có thể gây hại cho mối quan hệ của nước này với EU, đặc biệt là khi chúng tôi biết rằng cuộc chiến giữa Nga và Ukraine sẽ không được giải quyết trong thời gian ngắn ", SCMP dẫn lời một quan chức trong EU cho biết.

Tương tự, một quan chức giấu tên khác trong Liên minh châu Âu trao đổi với CNBC rằng mối quan hệ kinh tế EU-Trung Quốc và các tranh chấp thương mại gần đây có thể được đưa ra trong các cuộc trò chuyện, nhưng "trọng tâm chắc chắn là vấn đề liên quan đến Nga" với thông điệp chính là cảnh báo Trung Quốc sẽ nhận hậu quả nếu quốc gia này tìm cách lách các lệnh trừng phạt của phương Tây.

Có thể thấy, Mỹ và EU đang tăng cường các động thái thúc giục Trung Quốc bày tỏ rõ lập trường trong cuộc đối đầu Nga - Ukraine. Đầu tháng này, Bộ trưởng Ngoại giao Estonia Eva-Maria Liimets nói với CNBC rằng nếu Trung Quốc giúp Nga thì phương Tây cũng nên thảo luận về các biện pháp trừng phạt chống lại Bắc Kinh.

Ngoài ra, các nhà lãnh đạo trong EU cũng đã hối thúc Trung Quốc sử dụng ảnh hưởng của mình để ngăn chặn các hành động gia tăng căng thẳng tại Ukraine. Thủ tướng Ý Mario Draghi cho biết: “Trung Quốc là quốc gia có vai trò quan trọng trong tiến trình hòa bình. Họ có rất nhiều đòn bẩy, và vì vậy tất cả chúng tôi đang chờ đợi động thái của Trung Quốc".

>>Mỹ có dễ dàng thúc giục Trung Quốc "chọn phe" trong cuộc chiến Nga - Ukraine?

Mối quan hệ giữa EU và Trung Quốc đã trở nên căng thẳng trong thời gian gần đây

Theo các nhà phân tích tại công ty tư vấn Eurasia Group, hội nghị Thượng đỉnh lần này được coi là cơ hội để giảm căng thẳng giữa EU và Trung Quốc, cũng như tạo nền tảng mới cho sự hợp tác. Tuy nhiên, việc Nga xâm lược Ukraine và việc Trung Quốc từ chối lên án cuộc tấn công của Moscow đã làm giảm sút kỳ vọng của châu Âu về việc thiết lập lại mối quan hệ.

Sự thất vọng của châu Âu đối với Trung Quốc về vấn đề Ukraine cùng với sự đoàn kết xuyên Đại Tây Dương đang ngày một trở nên mạnh mẽ sẽ ngày một củng cố mối quan hệ hợp tác chặt chẽ giữa Mỹ và EU trong việc đối phó với Bắc Kinh.

Mặc dù vậy, các quốc gia lớn nhất của EU, bao gồm cả Đức và Pháp, đã ủng hộ việc trao đổi với Trung Quốc với một thái độ ôn hòa hơn. Họ cho rằng sẽ còn quá sớm nếu chỉ trích Trung Quốc về quan điểm hiện tại của họ, vì vẫn chưa có bất kỳ bằng chứng nào cho thấy Trung Quốc viện trợ về kinh tế hoặc quân sự với Nga.

Cùng với đó, những lợi ích kinh tế được xây dựng trong nhiều thập kỷ qua đã khiến châu Âu phụ thuộc vào Bắc Kinh, Trung Quốc vượt Mỹ để trở thành đối tác thương mại lớn nhất của EU vào năm 2020. Đối với EU, Nga chắc chắn là một thách thức lớn, nhưng Trung Quốc không phải là mối đe dọa quân sự tiềm năng.

Do đó, EU sẽ cố gắng không làm tổn hại mối quan hệ kinh tế của mình với Trung Quốc trong một sớm một chiều, nhưng họ đánh tiếng cảnh báo Bắc Kinh.