EU sẽ xoay xở ra sao khi "bài" dầu khí của Nga?

TRƯƠNG KHẮC TRÀ• 07/05/2022 05:20

Sẽ xuất hiện hai dòng năng lượng đối nghịch về giá cả nếu EU đạt được thống nhất về việc cấm vận dầu thô và khí đốt của Nga.

EU đã đạt được tiến triển về việc cấm vận dầu thô và khí đốt Nga

EU đã đạt được tiến triển về việc cấm vận dầu thô và khí đốt của Nga

>> Điều gì xảy đến với kinh tế châu Âu khi Nga dừng xuất khẩu dầu khí?

Nỗ lực cấm vận dầu khí Nga từ châu Âu đạt được bước tiến đáng kể, trong đó Đức, nền kinh tế lớn nhất Liên minh châu Âu (EU) đã tìm được một nửa nguồn cung còn lại, đồng thời chấm dứt hoàn toàn nhập than Nga từ cuối năm nay.

Ngày 4/5 vừa qua, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đề xuất lộ trình loại bỏ từng bước năng lượng Nga trong vòng 6 tháng và đến thời điểm cuối năm nay sẽ cắt đứt hoàn toàn nguồn năng lượng này từ Nga.

Đã có nhiều quốc gia thành viên EU đề nghị được miễn trừ, đứng ngoài cuộc chơi này vì lo ngại an ninh năng lượng, như Slovakia, Hungary, Bulgari và Cộng hòa Czech. Đơn cử trường hợp của Bulgari, nhà máy lọc dầu duy nhất của nước này thuộc sở hữu của một tập đoàn đến từ Nga - vấn đề không chỉ là năng lượng!

Các quốc gia châu Âu đang đối diện với kịch bản không hề dễ chịu khi Putin không chịu “bó tay”. Nga đã ra yêu cầu thanh toán mua năng lượng bằng đồng Rúp với các nước “không thân thiện”. Dĩ nhiên yêu cầu này khó được chấp nhận một cách đầy đủ, vì nó sẽ phá hỏng sức mạnh SWIFT đã siết vào hệ thống tài chính Nga từ đầu cuộc chiến Nga- Ukraine.

Nhưng nếu các quốc gia "không thân thiện" không chịu giao dịch bằng đồng Rúp thì sẽ bị Nga ngắt nguồn cung. Điều này có nghĩa EU chưa phát lệnh cấm vận đã bị Kremlin cho "nếm mùi" lạm phát.

Giá khí đốt giao trong tháng này bị đẩy lên 1.374USD/1.000m3, tức là mỗi gia đình ở châu Âu phải trả thêm 125USD/megawat/ giờ sau khi Ba Lan và Bulgari là hai khách hàng đầu tiên bị đối tác Nga ngưng cung cấp khí đốt.

Khoảng 3/4 khối lượng khí đốt và 2/3 dầu mỏ Nga bán sang châu Âu năm 2021, doanh thu 850 triệu USD/ngày. Đây là thương vụ quá quan trọng với đôi bên để có thể phá bỏ. Nhưng châu Âu đã quyết tâm không để lợi thế địa chính trị, kinh tế rơi vào tay Putin.

Nếu lệnh cấm vận được EU ban ra, mỗi ngày Nga không thể bán 3,5 triệu thùng dầu và 40% sản lượng khí đốt mỗi ngày. Putin không thể không xuất khẩu năng lượng, đây là nguồn thu huyết mạch chiếm 53% ngân sách và nó trở nên đặc biệt quan trọng để duy trì cuộc chiến dai dẳng ở Ukraine.

>> Châu Âu có thể chống đỡ trong cuộc chiến khí đốt với Nga?

Trong khi đó, châu Âu sẽ phải đối diện với tình hình khan hiếm năng lượng, thắt lưng buộc bụng do giá khí đốt có thể tăng gấp đôi, gấp ba hiện nay, đè nặng lên áp lực lạm phát và suy thoái kinh tế.

Sẽ xuất hiện hai dòng năng lượng đối nghịch giá cả

Sẽ xuất hiện hai dòng năng lượng đối nghịch giá cả ở Châu Âu.

Xã hội châu Âu rất nhạy cảm với các biến động liên quan trực tiếp đến túi tiền người dân. “Phong trào áo vàng” ở Pháp lan ra một nửa châu lục vì áp lực chi trả mua năng lượng ngày càng cao, khiến Elysee xuống thang điều đình, đồng nghĩa với việc bội chi ngân sách trầm trọng để trợ giá.

Tự chủ năng lượng là bài toán hóc búa với “lục địa già”, có thể thoát Nga nhưng rồi vẫn phải cầu cạnh và phụ thuộc chỗ khác, bài toán này không thể có đáp số cuối cùng, vì bản chất không thay đổi cho dù EU mua năng lượng của đối tác nào.

Nhiều chuyên gia dự báo sẽ có một dòng năng lượng rẻ chảy ra từ Nga với điểm đến tiềm năng là Trung Quốc - vô tình làm tăng tầm ảnh hưởng của hai cường quốc này. Bắc Kinh hoàn toàn có thể mua dầu Nga rồi bán cho EU kiếm lời, kèm theo nhiều điều kiện do bên bán đưa ra.

Ngoài ra, Châu Âu sẽ phải tìm kiếm thêm đối tác khác. Bên cạnh Bắc Mỹ thì Trung Đông và Mỹ Latin mới đủ sức thay thế Nga bán năng lượng số lượng lớn cho Châu Âu. Với người Ả rập, châu Âu không khác Mỹ là bao!