Bầu cử giữa kỳ Mỹ: Mối lo lớn của ông Joe Biden

TRƯƠNG KHẮC TRÀ• 10/11/2022 04:30

Đảng Cộng hòa im hơi lặng tiếng trước vô vàn khó khăn kinh tế - xã hội mà ông Joe Biden và đảng Dân chủ đang đối mặt. Cuộc đua giành quyền lực ở lưỡng viện Quốc hội Mỹ đang nổ ra.

Ông Biden sẽ đứng được nhiều thách thức nếu đảng Cộng hòa giành đa số tại một trong 2 viện, hoặc cả lưỡng viện Quốc hội Mỹ trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ.

>>Tỷ lệ ủng hộ lao dốc, tương lai Joe Biden u ám!

Bầu cử giữa nhiệm kỳ năm nay tại Mỹ sẽ sắp xếp lại toàn bộ 435 ghế ở Hạ viện và 34/100 ghế ở Thượng viện. Bất kỳ sự xáo trộn nào đều ảnh hưởng đến quyền lực Tổng thống Mỹ; quan điểm làm luật của Quốc hội, từ đó ảnh hưởng trực tiếp đến cục diện toàn cầu.

Sau khi ông Joe Biden trở thành Tổng thống Mỹ vào năm 2020, đảng Dân chủ kiểm soát cả lưỡng viện Quốc hội Mỹ, nhưng tỷ lệ chênh lệch số ghế không nhiều- chiếm đa số sít sao ở Thượng viện và hơn đúng 1 ghế ở Hạ viện.

Nhờ vậy trong hai năm qua, ông Biden không vấp phải quan điểm ngược chiều nào đáng kể trong ban hành các quyết sách. Ví dụ, đảo ngược phần lớn chính sách của người tiền nhiệm D. Trump; tái hòa nhập vào các tổ chức quốc tế; đặc biệt là dẫn dắt cuộc chiến chống Nga.

Bởi vậy, nếu bầu cử giữa kỳ Mỹ khiến quyền lực trong lưỡng viện bị phân mảnh, sẽ gây bất lợi đối với Tổng thống Biden. Hiện tại, ông Biden và đảng Dân chủ đối mặt với áp lực không nhỏ.

Thứ nhất, suy thoái kinh tế có thể sẽ xảy ra vào năm 2023, một phần do tác động của chiến sự Nga - Ukraine . Lạm phát vẫn ở Mỹ kỷ lục trong 4 thập kỷ, trong khi FED mạnh tay thắt chặt tiền tệ, điều này gián tiếp thừa nhận tình trạng “lực bất tòng tâm” của nước này.

Thứ hai, an ninh năng lượng của nền kinh tế số 1 thế giới phát lộ điểm yếu dưới thời ông Biden, cho thấy rằng Mỹ không thể tách khỏi Nga và Trung Đông. Do vậy, chính sách chống Nga cực đoan là không có lợi.

>> Bầu cử giữa kỳ Mỹ: Đảng Cộng hòa sẽ đảo ngược thế cờ?

Thứ ba, quyền lực “mềm” của Mỹ vơi đi nhanh chóng, không thuyết phục được Trung Đông và OPEC+, tỏ ra không linh hoạt bằng Trung Quốc. Dù Mỹ đã tung gần hết đòn nhưng không khiến Nga rút khỏi Ukraine, trong khi phản đòn nhận lại khá nghiêm trọng.

Những bất lợi không hề ít với Tổng thống đương nhiệm

Cuộc bầu cử giữa kỳ của Mỹ đang diễn ra rất sôi động.

Tỷ lệ ủng hộ ông Biden dao động từ 39 - 40%, xếp hạng tỷ lệ ủng hộ của ông Biden vẫn ở gần mức thấp nhất trong nhiệm kỳ Tổng thống. Điều rất lạ là đảng Cộng hòa vẫn im hơi lặng tiếng, nhiều đồn đoán rằng sẽ có cuộc “tổng tấn công” giành lại quyền lực đúng vào thời khắc quyết định của cuộc bầu cử giữa kỳ lần này.

Theo một mô hình từ trang web phân tích thăm dò dư luận FiveThirtyEight, dựa trên kết quả từ các cuộc thăm dò, gây quỹ, và xu hướng bỏ phiếu, đảng Cộng hòa có 80% cơ hội giành được Hạ viện và 40% cơ hội giành được Thượng viện.

Nếu phe Cộng hòa giành được Hạ viện, tức là giành được quyền đưa ra các đạo luật về thu nhập, phế truất các quan chức chính phủ, và bầu Tổng thống nếu như đại cử tri đoàn không quyết định được ai thắng cử.

Hạ viện có quyền lớn hơn về chi tiêu ngân sách- điều mà ông Biden dễ dàng đặt bút ký quyết định viện trợ cho Ukraine do thống nhất quyền hành. Nếu đảng Dân chủ mất đa số tại Hạ viện, hầu hết chính sách của Tổng thống Biden có thể sẽ phải dừng lại.

Trong trường hợp Thượng viện do đảng Cộng hòa chiếm đa số, đảng này sẽ có quyền kiểm tra và cân bằng quyền lực; quyết định luận tội Tổng thống hay không, phê duyệt các đề cử của Tổng thống, trong đó có các đề cử đối với chức vụ như thẩm phán Tòa án tối cao, và quyền bầu Phó Tổng thống...