BT "hết cửa đi đêm"

Trần Văn Tường - Chuyên gia cầu đường 02/03/2019 05:00

Bộ Tài chính vừa yêu cầu các tỉnh thành tạm dừng đổi đất cho nhà đầu tư để thực hiện các dự án BT, hẳn là có lý do.

Kết quả thanh tra một số dự án BT, BOT trên địa bàn Hà Nội đã chỉ ra nhiều sai phạm của nhà đầu tư lẫn cơ quan quản lý.

Đầu tư theo hình thức BT (xây dựng - chuyển giao), còn gọi là đổi đất lấy hạ tầng. Đây là hình thức xã hội hóa, nhà đầu tư làm dự án rồi chuyển giao cho phía Nhà nước. Đổi lại, nhà đầu tư được nhận quỹ đất để hoàn vốn và có lợi nhuận. Hầu hết các dự án BT đều sử dụng vốn vay, chỉ định thầu chọn nhà đầu tư.

Nhà đầu tư thay vì trải qua nhiều thủ tục phức tạp và tham gia đấu giá theo quy định mới có quỹ đất, nay chỉ đề xuất làm dự án BT vẫn có quỹ đất với giá cả thỏa thuận với cơ quan thẩm quyền mà không cần đấu giá. Giá trị quỹ đất được xác định chưa tính đến lợi ích tiềm ẩn rất lớn ở quỹ đất sẽ tăng lên cao nhờ dự án BT.

Có thể bạn quan tâm

  • Sẽ rà soát lại nhiều dự án BT

    10:21, 01/03/2019

  • Dự án BT đường nối QL 48D xuống cảng Đông Hồi Nghệ An: Nhà đầu tư được hoán đổi bao nhiêu?

    14:00, 15/02/2019

  • “Gỡ vướng” dùng tài sản công thanh toán hợp đồng BT

    16:54, 26/01/2019

  • Dự án BT đường nối QL 48D xuống cảng Đông Hồi Nghệ An: Vì sao nhà đầu tư xin giảm mức vốn thi công?

    09:15, 13/01/2019

  • Chính phủ “gỡ vướng” cho các dự án đầu tư BT

    06:52, 02/01/2019

  • "Dừng thanh toán các dự án BT do nhạy cảm, rất dễ xảy ra tham nhũng tiêu cực"

    16:23, 28/12/2018

  • Kỳ vọng sớm gỡ "nút thắt" cho dự án BT

    06:30, 18/12/2018

Lợi dụng Luật Đấu thầu cho phép được quyền chỉ định thầu trong trường hợp đặc biệt hoặc khi chỉ có một nhà thầu tham gia dự thầu. Thế là viện dẫn trường hợp đặc biệt có thể là sự cấp bách giải quyết ùn tắc giao thông, nhu cầu phát triển… hay lạm dụng đưa ra những yêu cầu khá ngặt nghèo mà chỉ phe cánh thân hữu mới có như tiêu chí vượt quá yêu cầu về tài chính, kinh nghiệm, từng thực hiện các dự án lớn để loại đi những nhà đầu tư khác không có quan hệ thân quen hay móc ngoặc.

Đấu thầu là một trong các yếu tố quan trọng tạo ra sự cạnh tranh, hiệu quả trong thực hiện đầu tư xây dựng, nhất là ở các dự án lớn được đầu tư theo hình thức BT. Để chọn nhà thầu tốt nhất, phải có cạnh tranh công bằng, tức là không chỉ định thầu và chống cho được lợi ích nhóm, phe cánh, thân hữu. Cơ quan thẩm quyền và người được giao nhiệm vụ phải thực hiện theo đúng quy định, tuân thủ pháp luật mà cụ thể là Luật Đấu thầu.

Nên chăng, ở giải đoạn đề xuất dự án trên cơ sở báo cáo nghiên cứu khả thi cần thể hiện thông tin chi tiết về khối lượng công việc, phương án hoàn vốn, chi phí có liên quan… Cũng như xác định cụ thể phạm vi quyền hạn, trách nhiệm cơ quan nhà nước và cá nhân được ủy quyền trong chuẩn bị đầu tư, đàm phán, ký kết và thực hiện hợp đồng với nhà đầu tư.

Quỹ đất cần được giải phóng mặt bằng xong mới đưa vào kế hoạch hoán đổi, thanh toán nhằm tránh rủi ro cho phía Nhà nước chậm bàn giao bị phạt hợp đồng hay thiệt hại cho nhà đầu tư.

Trường hợp quy đổi ra tiền phải tương ứng với giá chuyển nhượng trên thị trường, có xét đến yếu tố được hưởng lợi nếu có công trình BT đi qua. Chẳng hạn khi xác định giá trị các quỹ đất ở khu đô thị Thủ Thiêm (Q.2) cần tính đến tiềm năng và lợi thế khi đã kết nối với hầm Thủ Thiêm cùng với tuyến đường Võ Văn Kiệt - Mai Chí Thọ và 4 tuyến đường sẽ đầu tư theo hình thức BT. Cần đơn vị độc lập có chức năng, uy tín để thẩm định giá. Quỹ đất đấu thầu hay hoán đổi nên có sẵn quy hoạch theo nhu cầu phát triển.

Trần Văn Tường - Chuyên gia cầu đường