Dự án Luật Dầu khí (sửa đổi): Gỡ chồng chéo pháp luật

GIA NGUYỄN• 19/08/2022 03:50

Ngoài việc cần thêm nhiều yếu tố cải thiện môi trường đầu tư, Dự thảo Luật Dầu khí (sửa đổi) còn được cho cần xem xét, tháo gỡ những vướng mắc về sự chồng chéo giữa các luật đang tồn tại…

>> Dự án Luật Dầu khí (sửa đổi): Cần thêm nhiều yếu tố cải thiện môi trường đầu tư

Sau nhiều lần được góp ý, bổ sung, chỉnh lý, Dự thảo Luật Dầu khí (sửa đổi) đang đi đến giai đoạn hoàn thiện để trình Quốc hội xem xét thông qua. Tuy nhiên, bên cạnh việc đề xuất bổ sung thêm các chính sách ưu đãi để thu hút đầu tư vào ngành Dầu khí cho phù hợp với tình hình mới, nhiều ý cũng đề xuất tháo gỡ vướng mắc về sự chồng chéo, bất cập giữa Luật Dầu khí với các luật khác như: Luật Đầu tư, Luật Xây dựng, Luật Quản lý và sử dụng vốn Nhà nước, Luật Đấu thầu, Luật Đầu tư công.…

Cụm giàn CNTT số 2 mỏ Bạch Hổ - Ảnh minh họa (PVOIL)

Cụ thể, đến nay, trong Dự thảo luật sửa đổi, xung đột giữa Luật Dầu khí với Luật Quản lý và sử dụng vốn Nhà nước trong quy định về chuyển nhượng quyền lợi tham gia, quyền và nghĩa vụ của Nhà thầu trong hợp đồng dầu khí vẫn chưa được giải quyết triệt để.

Trong đó, theo các chuyên gia, quy định của Luật Quản lý và sử dụng vốn Nhà nước, khi chuyển nhượng quyền lợi tham gia, đồng thời với việc tổ chức chào thầu cạnh tranh, Petrovietnam phải mời tổ chức độc lập đánh giá xác định giá trị khởi điểm của tài sản/dự án dầu khí đó. Việc này được đánh giá là không khả thi vì không có tổ chức tư vấn Việt Nam nào có thể thực hiện được, dẫn đến tình trạng một số dự án bị chậm tiến độ nhiều năm so với kế hoạch ban đầu.

Vì vậy, cần thiết có quy định Petrovietnam sẽ là đơn vị trực tiếp lập phương án chuyển nhượng và báo cáo cơ quan đại diện chủ sở hữu xem xét, phê duyệt trước khi thực hiện.

Các chuyên gia cũng cho rằng, trong trường hợp không quy định nội dung trên vào Luật Dầu khí (vì liên quan đến tài sản dầu khí) mà lựa chọn quy định vào Luật Quản lý và sử dụng vốn Nhà nước, vẫn cần có quy định riêng cho các tài sản dầu khí. Ngoài ra, việc chuyển nhượng dự án/tài sản dầu khí này sẽ áp dụng chung cho Petrovietnam và doanh nghiệp 100% vốn của Petrovietnam, nên trong trường hợp đưa vào Luật Quản lý và sử dụng vốn Nhà nước sẽ phải quy định cho cả đối tượng là doanh nghiệp 100% vốn của Petrovietnam (hiện không phải là đối tượng áp dụng của Luật Quản lý vốn Nhà nước).

>> Dự án Luật Dầu khí (sửa đổi): 7 nội dung cần tiếp tục nghiên cứu, sửa đổi

Công nhân lao động của Vietsovpetro - Ảnh minh họa (PVOIL)

Thực tế, những mâu thuẫn, chồng chéo giữa Luật Dầu khí và các văn bản luật khác diễn ra khá phổ biến.

Theo ông Vương Minh Đức - Giám đốc Kỹ thuật và An toàn sức khỏe môi trường Công ty ExxonMobil Vietnam, như tại chuỗi dự án khí - điện Cá Voi Xanh, đây là dự án thượng nguồn, nhưng có những hoạt động, công trình dầu khí nằm ngoài diện tích hợp đồng dầu khí, đặc biệt là có những hạng mục trên bờ. Quá trình triển khai dự án đã gặp rất nhiều vấn đề do mâu thuẫn giữa Luật Dầu khí hiện hành với Luật Đất đai và Luật Xây dựng, ảnh hưởng rất lớn đến tiến độ của dự án.

Ông Đức cho rằng, mặc dù có chủ trương của Chính phủ về cấp đất cho dự án sau khi phê duyệt FDP, tuy nhiên, do mâu thuẫn với Luật Đất đai, dẫn đến chậm trễ trong giao đất cho dự án.

“Hy vọng những vấn đề chồng chéo như vậy có thể được xử lý thông qua Dự thảo luật sửa đổi này”, ông Đức bày tỏ.

Từ đó, có thể thấy rằng, sự chồng chéo giữa các quy định pháp luật thật sự sẽ rất khó khăn trong quá trình áp dụng, làm chậm quá trình triển khai các dự án, gây ra những thiệt hại, lãng phí không đáng có.

Theo ông Hồ Sỹ Hùng - Phó chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, vấn đề chuỗi rất đặc thù ngành dầu khí, dự án đầu tư không giống thông thường, cần có quy định, kết nối như thế nào để xử lý được các mối quan hệ, làm sao đạt được mục tiêu cuối cùng là để hợp đồng dầu khí có logic, có mạch để triển khai theo đúng tiến độ.

Bên cạnh những vấn đề đã nêu, xoay quanh Dự thảo Luật Dầu khí (sửa đổi), các chuyên gia cũng nhận định, Luật Dầu khí hiện hành ra đời từ năm 1993 đến nay đã gần 30 năm, từ lần sửa đổi mới nhất năm 2008 đến nay thì hệ thống pháp luật thay đổi rất nhiều, hàng loạt các luật mới ra đời, tạo ra sự chồng chéo, mâu thuẫn, cũng như có những khoảng trống, gây khó khăn, tắc nghẽn trong quá trình thực hiện, bởi, không có hành lang pháp lý thì không thể hoạt động được.

Cùng với đó, thực tiễn quốc tế nói chung và với ngành dầu khí thế giới cũng thay đổi rất nhiều; cộng với những đặc thù ngành dầu khí như đầu tư lớn, rủi ro cao, cần phải thể chế hóa để giảm thiểu những rủi ro cho các nhà đầu tư.

Vướng mắc về cơ chế, chính sách đã cản trở hoạt động dầu khí, đặc biệt là hoạt động đầu tư tìm kiếm, thăm dò, khai thác trong những năm qua, các doanh nghiệp, chuyên gia, nhà đầu tư đang kỳ vọng rất lớn, Luật Dầu khí (sửa đổi) sẽ góp phần tháo gỡ những vướng mắc, góp phần làm minh bạch, tạo bước đột phá về mặt cơ chế, để không bị tụt hậu so thế giới, khu vực, góp phần thu hút đầu tư từ bên ngoài, cũng như phát huy được nguồn lực nội tại, thúc đẩy đầu tư vào ngành dầu khí nói chung, đặc biệt là đầu tư ở lĩnh vực khâu đầu (tìm kiếm, thăm dò, khai thác dầu khí) nói riêng, tiếp tục khai thác hiệu quả tài nguyên quốc gia, đóng góp cho sự phát triển bền của đất nước.