Ổn định thị trường xăng dầu: Cần áp dụng sớm “công cụ” bình ổn giá

GIA NGUYỄN• 15/09/2022 15:00

Xoay quanh những bất ổn của thị trường xăng dầu, đặc biệt là những biến động khó lường về giá, chuyên gia cho rằng, cần sớm áp dụng linh hoạt nhiều công cụ như giảm thuế, trợ giá năng lượng…

>> Ổn định thị trường xăng dầu: Cần cơ chế đặc biệt hỗ trợ lưu thông

Mặc dù trong những kỳ điều hành gần đây, giá xăng dầu vẫn tiếp đà giảm, thế nhưng trước những bất ổn của giá xăng dầu thế giới, đặc biệt là việc nhiều cửa hàng, đại lý xăng dầu kêu than vì gặp khó khăn trong việc tiếp cận nguồn cung và mức chiết khấu nhận được quá thấp, trong khi, các thương nhân đầu mối cho hay, nhiều chi phí chưa được tính đúng, tính đủ vào cơ cấu giá bán xăng dầu, khiến doanh nghiệp gặp khó khăn trong đảm bảo nguồn và chia sẻ lợi nhuận với hệ thống phân phối… nhiều ý kiến cho rằng, Nhà nước cần sớm xem xét giảm thuế tiêu thụ đặc biệt và giá trị gia tăng (VAT) đối với xăng dầu, bởi, trong bối cảnh khó lường hiện nay, các mặt hàng nhiên liệu khó giữ được mức giá ổn định và có thể tăng bất cứ lúc nào.

Thị trường xăng dầu vẫn tiềm ẩn những bất ổn về giá khi giá xăng dầu thế giới biến động khó lường - Ảnh minh họa: LC

Thị trường xăng dầu trong nước vẫn tiềm ẩn những bất ổn về giá khi giá xăng dầu thế giới biến động khó lường - Ảnh minh họa: LC

Thông tin với báo chí, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Việt Nam - Nguyễn Văn Quyền cho biết, với mức giá cả như hiện nay, tối thiểu nên giảm 50% thuế VAT và giảm 8 - 10% thuế tiêu thụ đặc biệt đến cuối năm mới thì ngành vận tải mới không đứt gãy.

Từ đó, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Việt Nam kiến nghị, cơ quan quản lý cần sớm đề xuất Quốc hội họp bất thường để quyết nghị về vấn đề này, vì nếu để tới tháng 10/2022 mới đề xuất giảm thì hệ lụy tới ngành vận tải sẽ càng trầm trọng.

Đồng tình với quan điểm tiếp tục giảm thuế cho xăng dầu, TS Nguyễn Bích Lâm - Nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục thống kê cho rằng, không nên chờ tới kỳ họp Quốc hội cuối năm mới trình giảm thuế tiêu thụ đặc biệt và VAT cho xăng dầu, mà cơ quan quản lý nên kiến nghị kỳ họp bất thường. Nếu chờ tới tháng 10/2022, giá cả liên tục tăng sẽ gây gánh nặng chi phí rất lớn lên doanh nghiệp, nền kinh tế.

Thực tế, đây không phải câu chuyện mới mà trước đó, nhiều chuyên gia cũng từng khuyến cáo, đối với thị trường xăng dầu hiện nay, trước hết phải đảm bảo nguồn cung trong nước, không để xảy ra gián đoạn nguồn cung. Quỹ bình ổn giá xăng dầu cần được sử dụng hợp lý với liều lượng thích hợp, góp phần kiểm soát lạm phát, hỗ trợ hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và đời sống của người dân. Đồng thời, xem xét giảm thuế VAT và thuế tiêu thụ đặc biệt đối với nhóm mặt hàng xăng dầu trong trường hợp giá thế giới tiếp tục tăng cao.

Và trong chỉ đạo mới đây, Phó Thủ tướng Chính phủ - Lê Minh Khái một lần nữa yêu cầu Bộ Tài chính nghiên cứu phương án giảm thuế tiêu thụ đặc biệt, VAT với xăng dầu.

>> Quản lý thị trường xăng dầu: Thấy gì từ việc tước giấy phép doanh nghiệp đầu mối?

Các chuyên gia cho rằng, cần sớm áp dụng linh hoạt nhiều công cụ như giảm thuế, trợ giá năng lượng - Ảnh minh họa: TT

Các chuyên gia cho rằng, cần sớm áp dụng linh hoạt các công cụ bình ổn giá như: giảm thuế, trợ giá năng lượng - Ảnh minh họa: TT

Bên cạnh những biện pháp ứng phó về thuế, với vai trò là mặt hàng chiến lược, nếu ổn định ở mức hợp lý sẽ hỗ trợ sản xuất, tiêu dùng, để tránh biến động mạnh, nhiều ý kiến đề xuất, Nhà nước có thể áp dụng biện pháp trợ giá năng lượng.

Chia sẻ về giải pháp này, PGS.TS Trần Hoàng Ngân - Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP. Hồ Chí Minh cho rằng, Nhà nước nên cân đối ngân sách để có biện pháp trợ giá năng lượng khi giá tăng quá cao. Đây thực chất là khoản trợ cấp từ ngân sách cho doanh nghiệp, người dân chịu ảnh hưởng nặng nề do chi phí nhiên liệu leo thang. Đơn cử, có thể dùng tiền ngân sách để bù giá xăng dầu cho một số đối tượng gặp khó khăn như: Ngư dân đánh bắt thủy hải sản, người nghèo, người có thu nhập thấp... để họ có động lực khôi phục sản xuất.

Ngoài những nội dung đã nêu, để ổn định thị trường xăng dầu, một số chuyên gia cũng khuyến nghị, Bộ Công Thương và các bộ, ngành liên quan cần sớm nghiên cứu xây dựng những chế tài, quy định, lộ trình cụ thể phát triển thị trường tương lai đối với dầu thô và các sản phẩm năng lượng khác, qua đó giúp tăng thêm chất lượng trong mua bán dầu và quản lý rủi ro.

Ở một diễn biến khác, xoay quanh câu chuyện bình ổn thị trường xăng dầu, Bộ Tài chính cũng vừa hoàn thiện lần 2 Dự thảo Nghị định về biểu thuế xuất khẩu, biểu thuế nhập khẩu ưu đãi (MFN) và quyết định của Thủ tướng về áp dụng thuế suất thông thường đối với hàng hóa nhập khẩu gửi các bộ, ngành, hiệp hội có liên quan.

Theo đó, Bộ Tài chính đề xuất điều chỉnh giảm thuế suất đối với các mặt hàng chế phẩm xăng bằng với mức thuế suất thuế nhập khẩu MFN mặt hàng xăng không pha chì là 10%.

Bộ Tài chính cho biết, mặt hàng Ethanol và xăng khoáng là nguyên liệu đầu vào để pha chế ra xăng sinh học. Khác với xăng khoáng là sản phẩm có nguồn gốc từ tài nguyên khoáng sản không tái tạo thì Ethanol là sản phẩm của ngành nông nghiệp (được sản xuất từ sắn, ngô, gạo, bã mía...) có khả năng tái tạo được nên Chính phủ đã có chủ trương khuyến khích sử dụng xăng sinh học nhằm mục tiêu bảo vệ môi trường.

“Ngoài ra, trong bối cảnh giá xăng thế giới và trong nước tăng cao kèm theo sự thiếu hụt về cung ứng xăng dầu thì việc nhập khẩu Ethanol sẽ bù đắp phần thiếu hụt của xăng khoáng. Các sắc thuế bảo vệ môi trường và thuế tiêu thụ đặc biệt cũng đều quy định ưu đãi đối với mặt hàng Ethanol”, Bộ Tài chính chia sẻ.

Cũng theo Bộ này, việc điều chỉnh như trên không tác động đến sản xuất trong nước do mức điều chỉnh không lớn, nhưng sẽ tác động giảm giá mặt hàng xăng dầu, đặc biệt trong bối cảnh hiện nay. Đồng thời, góp phần tạo thuận lợi cho hàng hóa của Việt Nam xuất khẩu vào thị trường Mỹ…