Bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn mới cho Thanh tra Chính phủ, Thanh tra tỉnh

Luật Thanh tra (sửa đổi) gồm 9 Chương, 64 Điều và có hiệu lực thi hành từ 01/7. Theo Luật (sửa đổi), hệ thống các cơ quan thanh tra được tổ chức theo 2 cấp gồm: Thanh tra Chính phủ và Thanh tra tỉnh, thành phố (Thanh tra tỉnh).

Bên cạnh đó, có các cơ quan thanh tra đặc thù gồm: Cơ quan thanh tra trong công an, quân đội, Ngân hàng Nhà nước (Thanh tra Bộ Quốc phòng, Thanh tra Bộ Công an, Thanh tra Ngân hàng Nhà nước và các cơ quan thanh tra khác trong quân đội, Công an nhân dân, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam theo quy định của Chính phủ); Thanh tra Cơ yếu; cơ quan thanh tra được thành lập theo điều ước quốc tế.

Đáng nói, so với luật hiện hành, nhiều quy định liên quan thanh tra bộ; thanh tra tổng cục, Cục thuộc Bộ; cơ quan thanh tra ở cơ quan thuộc Chính phủ, Thanh tra sở, Thanh tra huyện, tổ chức và hoạt động của cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành… chức năng của cơ quan thanh tra cũng có điểm mới khi bổ sung “phòng, chống lãng phí”.

Luật mới cũng quy định thống nhất một khái niệm thanh tra, không phân biệt thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành. Theo quy định của Luật mới, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan thanh tra cũng được bổ sung nhằm tăng cường mối quan hệ giữa cơ quan thanh tra và các bộ, ngành, các sở và bảo đảm hiệu quả của công tác quản lý Nhà nước.

Luật cũng quy định bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn mới cho Thanh tra Chính phủ, Thanh tra tỉnh.

Cụ thể, Thanh tra Chính phủ có quyền “thanh tra việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân thuộc quyền quản lý của bộ với bộ không có Thanh tra Bộ”; “thanh tra việc chấp hành pháp luật trong các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý nhà nước của bộ không có Thanh tra bộ”. Với vụ việc phức tạp, liên quan đến trách nhiệm quản lý Nhà nước của nhiều bộ, cơ quan ngang bộ, UBND cấp tỉnh… cũng thuộc quyền thanh tra của Thanh tra Chính phủ.

Với Thanh tra tỉnh, Luật quy định bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn “thanh tra việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác và đơn vị sự nghiệp công lập thuộc UBND cấp tỉnh” cho phù hợp với pháp luật về tổ chức chính quyền địa phương.

Không chỉ vó vậy, tại Luật vừa được Quốc hội thông qua, cơ quan thanh tra được trích một phần từ các khoản tiền thu hồi, phát hiện qua thanh tra sau khi nộp vào ngân sách Nhà nước để chi cho hoạt động và nâng cao năng lực của cơ quan thanh tra.

Giải trình nội dung này, Chính phủ cho biết, việc trích một phần từ các khoản tiền thu hồi phát hiện qua thanh tra thực nộp ngân sách Nhà nước và cho phép cơ quan thanh tra được sử dụng nguồn kinh phí trích để bảo đảm cho hoạt động đặc thù của cơ quan thanh tra đã được quy định, thực hiện ổn định từ năm 2006 đến nay.

Hàng năm, các cơ quan thanh tra báo cáo khoản tiền thu hồi qua thanh tra thực nộp ngân sách Nhà nước kèm theo dự toán sử dụng kinh phí gửi cơ quan tài chính cùng cấp để trình cơ quan có thẩm quyền bố trí kinh phí cho cơ quan thanh tra.

Kinh phí trích được chi tiêu đúng định mức, tiêu chuẩn, chế độ; được kiểm soát chi qua Kho bạc Nhà nước và được thẩm định, kiểm tra, kiểm toán, quyết toán theo quy định của pháp luật.

“Khoản kinh phí này có tác dụng giúp cơ quan thanh tra thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực - những lĩnh vực phức tạp, nhạy cảm, nhất là trong phát hiện, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật, tham nhũng, tiêu cực...”, Chính phủ khẳng định.

Gia Nguyễn