Xanh hoá - đòn bẩy tăng sức bật cho doanh nghiệp logistics
Số hoá và xanh hoá được nhận định là đòn bẩy tạo lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp logistics nhỏ cũng như doanh nghiệp đi sau có thể đi nhanh và bứt phá.
Hội thảo “Xu hướng phát triển Logistics Xanh – Số và Giải pháp” do Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistics Việt Nam (VLA) tổ chức trong khuôn khổ Triển lãm Quốc tế Logistics Việt Nam (VILOG) 2025.
Phát biểu khai mạc Hội thảo “Xu hướng phát triển Logistics Xanh – Số và Giải pháp” trong khuôn khổ Triển lãm VILOG 2025, bà Bùi Thị Hải Yến, Trưởng Ban Công nghệ và Đổi mới Sáng tạo Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistics Việt Nam (VLA) nhấn mạnh, ngành logistics toàn cầu nói chung và tại Việt Nam nói riêng đang trải qua những biến động mạnh mẽ và đối mặt với nhiều thách thức chưa từng có.
Bối cảnh kinh tế thế giới đầy biến động, những gián đoạn chuỗi cung ứng liên tục, cùng với áp lực ngày càng tăng từ biến đổi khí hậu và yêu cầu phát triển bền vững đã và đang định hình lại bức tranh của ngành logistics. Người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến nguồn gốc sản phẩm, quy trình sản xuất và vận chuyển có trách nhiệm với môi trường. Các quy định về phát thải, giảm thiểu rác thải, và sử dụng năng lượng tái tạo ngày càng chặt chẽ hơn.
Trong bối cảnh đó, chuyển đổi số không còn là lựa chọn mà đã trở thành yếu tố sống còn để nâng cao hiệu quả, tối ưu hóa chi phí và tăng cường khả năng cạnh tranh. Việc ứng dụng các công nghệ tiên tiến như Trí tuệ nhân tạo (AI), Internet of Things (IoT), Blockchain, và phân tích dữ liệu lớn (Big Data) đang giúp các doanh nghiệp logistics tối ưu hóa quy trình, nâng cao khả năng hiển thị chuỗi cung ứng, và đưa ra quyết định nhanh chóng, chính xác hơn.
Đồng thời, khái niệm "Logistics Xanh" đã trở thành một xu hướng tất yếu và cấp bách. Đây không chỉ là trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp mà còn là một chiến lược kinh doanh thông minh, giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường, tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên, và xây dựng hình ảnh thương hiệu bền vững. Logistics xanh bao gồm nhiều khía cạnh, từ tối ưu hóa tuyến đường vận chuyển, sử dụng phương tiện thân thiện môi trường, đến quản lý kho bãi hiệu quả và tái chế bao bì.
Bà Bùi Thị Hải Yến cũng cho biết, tại Việt Nam, Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam giai đoạn 2025-2035, tầm nhìn 2045, do Bộ Công thương xây dựng đã đặt ra các mục tiêu đầy thách thức cho ngành logistics.
Theo đó, Việt Nam cần xây dựng hệ sinh thái logistics hiện đại, tích hợp chặt chẽ với chuỗi cung ứng toàn cầu. Ngành logistics phải phấn đấu giảm chi phí logistics xuống còn 12-15% GDP, đồng thời duy trì tốc độ tăng trưởng ngành 15-20% mỗi năm; phấn đấu đưa 30% phương tiện logistics chuyển sang năng lượng sạch và 80% doanh nghiệp logistics áp dụng chuyển đổi số.
“Để đạt được những mục tiêu trên, việc ứng dụng công nghệ số và phát triển logistics xanh là giải pháp căn bản để logistics Việt Nam đáp ứng yêu cầu hội nhập và trở thành động lực tăng trưởng kinh tế bền vững. Hai trụ cột chiến lược là logistics số và logistics xanh sẽ là đòn bẩy giúp doanh nghiệp tối ưu chi phí, mở rộng thị trường và nâng cao năng lực cạnh tranh”, bà Bùi Thị Hải Yến nhấn mạnh.
Đồng tình với nhận định này, ông Trần Chí Dũng, Tổng thư ký VLA khẳng định, Việt Nam đang đứng trước cơ hội nắm bắt để chuyển đổi số, đa dạng hoá thị trường và là giải pháp duy nhất để cạnh tranh quốc tế, định hình tương lai. Đặc biệt, khi Việt Nam hướng tới phát triển đất nước thương mại tự do thì yêu cầu về xanh hoá và số hoá càng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.
Nhận định được tầm quan trọng này, là thương hiệu mới ra đời nhưng Giao hàng Nặng đã đẩy mạnh chuyển đổi số và xác định là thế mạnh cạnh tranh của doanh nghiệp khi “sinh sau đẻ muộn” trong lĩnh vực chuyển phát vốn khốc liệt.
Ông Nguyễn Hà Anh, Giám đốc vận hành Giao hàng Nặng cho biết, công nghệ đã có những bước nhảy vọt và Giao hàng Nặng đang vận dụng công nghệ AI vào quá trình này.
Trước hết là ứng dụng công nghệ quản lý đơn hàng nặng riêng và chuyên biệt. Giúp các mắt xích trong giao hàng nhanh không cần hiểu và nhớ, chỉ cần làm theo hệ thống hướng dẫn. “Cụ thể, hệ thống realtime xử lý hàng triệu địa chỉ giao/tháng, phù hợp đặc thù đơn hàng cồng kềnh và nhiều biến số”, ông Nguyễn Hà Anh chia sẻ.
Cùng với đó, Giao hàng Nặng ứng dụng công nghệ giúp đơn giản hoá công việc cho nhân viên. Nhân viên mới không cần biết đường chỉ làm theo hướng dẫn hệ thống cũng đạt được 70% năng suất ngay từ ngày đầu. Phần mềm còn hỗ trợ tuỳ chỉnh quy trình theo từng loại khách hàng như thương mại điện tử, B2B, chuỗi bán lẻ,…
Đặc biệt theo Giám đốc vận hành Giao hàng Nặng: “Công nghệ phân luồng thông minh, giao đúng cách, đúng lúc giúp chọn kênh vận hành như xe tải hoặc xe máy phù hợp theo đặc tính đơn hàng và thói quen người dùng mà không cố định theo gói cước. Bên cạnh đó, mạng lưới hơn 1.500 bưu cục và đội xe giúp xử lý linh hoạt mọi tình huống”.
Cũng nhấn mạnh về lợi ích của chuyển đổi số và chuyển đổi xanh trong hoạt động của doanh nghiệp, đặc biệt doanh nghiệp nhỏ, ông Nguyễn Quốc Cường, Công ty U&I Logistics đánh giá, hệ sinh thái số với nền tảng vận tải kết nối giúp các công ty vận tải nhỏ có thể tham gia vào các đơn hàng lớn hơn. Đồng thời tối ưu tài nguyên container, kho bãi. Cụ thể trao đổi container rỗng theo vị trí gần khách, quản lý seal bằng công nghệ minh bạch, chống gian lận và chia sẻ kho trống, do đó, giúp doanh nghiệp giảm đầu tư mới.
Đồng hành cùng quá trình chuyển đổi này của doanh nghiệp, để đất nước hiện thực mục tiêu tăng trưởng cao và bước vào kỷ nguyên vươn mình, chuyên gia đánh giá hệ thống logistics cần phát triển hiện đại, hiệu quả mà quan trọng hơn, hệ thống đó phải thúc đẩy công cuộc vươn mình của cả dân tộc theo hướng cung cấp cho các doanh nghiệp sản xuất dịch vụ logistics với chất lượng dịch vụ cao hơn, chi phí thấp hơn và thân thiện với môi trường.
Vì lý do này, được biết, VLA đã xây dựng chiến lược phát triển logistics số, logistics thông minh với những nét chính: Đẩy nhanh tiến độ chuyển đổi số trong các doanh nghiệp Logistics – thành viên của VLA; Xây dựng các mô hình mẫu và hình thành các chuỗi cung ứng thông minh dựa trên ứng dụng công nghệ số và AI.
Đóng góp xây dựng hệ thống logistics số quốc gia tích hợp đa phương thức vận tải (đường bộ, đường sắt, đường thủy, hàng không) trong một tổng thể thống nhất. Từng bước hoàn thiện hạ tầng số và phát triển nguồn nhân lực số của ngành Logistics. Đặc biệt, VLA cũng hợp tác chặt chẽ với Bộ Công thương và các bộ, ngành khác để tham mưu với chính phủ các chính sách mở đường và thúc đẩy hoạt động logistics hiện đại ở Việt Nam theo hướng Xanh hóa và Số hóa, tiến tới phát triển các dịch vụ logistics tự vận hành dựa trên AI sau năm 2030.