Ông Trump dọa áp thuế chip, doanh nghiệp nào sẽ được miễn?
Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa tuyên bố sẽ áp thuế 100% đối với chất bán dẫn nhập khẩu trong nỗ lực hạn chế sự phụ thuộc vào chuỗi cung ứng toàn cầu.
Tuy nhiên, chính sách thuế này cũng sẽ có ngoại lệ. Ông Trump khẳng định các công ty nếu cam kết xây dựng hoặc mở rộng sản xuất tại Mỹ như Apple... sẽ được miễn trừ.
Thông báo được đưa ra trong cuộc họp báo vừa qua tại Nhà Trắng, nơi Trump đứng cùng CEO Apple Tim Cook để công bố gói đầu tư trị giá 100 tỷ USD của hãng này vào nước Mỹ.
“Chúng tôi sẽ áp mức thuế khoảng 100% đối với chip và bán dẫn. Nhưng nếu bạn xây dựng nhà máy tại Mỹ, hoặc đã cam kết rõ ràng sẽ xây dựng tại Mỹ, bạn sẽ không phải chịu thuế,” Trump nói.
Apple “thoát hiểm” nhờ cam kết 600 tỷ USD
Quyết định miễn trừ này được xem là thắng lợi lớn cho Apple – công ty vốn đang phải đối mặt với nguy cơ giá thành sản phẩm tăng mạnh nếu bị áp thuế. Các dòng sản phẩm chủ lực như iPhone, MacBook, iPad hiện vẫn đang được lắp ráp tại các quốc gia như Ấn Độ và Việt Nam.
Gói đầu tư 100 tỷ USD lần này sẽ bao gồm một chương trình sản xuất mới để đưa thêm hoạt động của Apple về Mỹ, cùng hợp tác với các đối tác như Corning (chuyên sản xuất kính), Texas Instruments, Applied Materials và một số nhà cung cấp khác. Riêng Corning sẽ mở rộng nhà máy ở bang Kentucky, tăng 50% nhân sự để sản xuất kính cho iPhone.
Apple cho biết đây là một phần trong cam kết tổng thể 600 tỷ USD mà hãng dành cho thị trường Mỹ trong 4 năm tới – bao gồm cả trung tâm sản xuất máy chủ tại Houston, học viện đào tạo nhà cung ứng ở Michigan, và mở rộng hợp tác với các nhà cung ứng nội địa.
Tuy nhiên, dù Tim Cook được ông Trump khen ngợi là “đang đưa Apple trở lại Mỹ”, ông cũng thừa nhận iPhone vẫn sẽ được lắp ráp ở nước ngoài trong một thời gian nữa.
Cơn địa chấn cho ngành chip toàn cầu
Việc áp thuế 100% đối với chip bán dẫn có thể tạo ra cú sốc lớn cho chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu. Trong bối cảnh phần lớn chip cao cấp vẫn được sản xuất tại châu Á – đặc biệt là Đài Loan (TSMC) và Hàn Quốc (Samsung) – ngành công nghiệp Mỹ hiện chưa đủ năng lực nội địa để tự cung cấp.
Nhiều “ông lớn” như Nvidia, AMD, Qualcomm, dù đã cam kết chi tiêu hàng tỷ USD tại Mỹ, vẫn phải dựa vào năng lực sản xuất tại châu Á. Việc chuyển toàn bộ chuỗi cung ứng về Mỹ là điều không thể thực hiện trong ngắn hạn.
Một số công ty như TSMC, Samsung, Micron hay Intel đã khởi động các dự án xây dựng nhà máy tại Mỹ với tổng vốn đầu tư lên tới hàng chục tỷ USD, nhưng sản lượng còn hạn chế và vẫn đang trong giai đoạn triển khai.
Trong khi Apple được miễn trừ, các đối tác sản xuất tại Ấn Độ và Việt Nam lại không may mắn như vậy. Ông Trump cho biết Mỹ sẽ áp thuế 50% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Ấn Độ – nơi đang lắp ráp phần lớn iPhone cho thị trường Mỹ. Phần đầu tiên của mức thuế này có hiệu lực ngay từ nửa đêm, phần còn lại sẽ được áp dụng vào cuối tháng để phản ứng với việc Ấn Độ mua năng lượng từ Nga.
Trong khi đó, Việt Nam – nơi sản xuất các thiết bị như Apple Watch, iPad và MacBook – cũng đã bị Mỹ áp thuế 20%.
Chi tiết về các tiêu chí miễn thuế vẫn chưa được công bố rõ ràng, nhưng ông Trump đã nêu đích danh Apple như một hình mẫu, cho thấy các doanh nghiệp muốn được miễn trừ cần có cam kết sản xuất rõ ràng tại Mỹ.
Kể từ khi ông Donald Trump tái đắc cử Tổng thống Mỹ, nhiều CEO các tập đoàn hàng đầu của Mỹ và thế giới đã hứa hẹn với Tổng thống Mỹ các khoản đầu tư lớn, như một cách thể hiện thiện chí với chính quyền mới. Tuy vậy, theo Bloomberg, phần lớn các dự án này thực chất đã được lên kế hoạch từ trước hoặc chỉ nối tiếp xu hướng đầu tư sẵn có. Một số chuyên gia kinh tế còn nghi ngờ về khả năng hiện thực hóa toàn bộ các khoản đầu tư và số lượng việc làm được hứa hẹn.