Ô tô thông minh: Lợi ích thật hay chiêu trò công nghệ?
Ô tô ngày càng “thông minh” với loạt công nghệ mới, nhưng nhiều tài xế hoài nghi liệu đó là tiện ích thực sự hay chỉ là chiêu trò tiếp thị.
Ô tô ngày nay ngày càng giống một “máy tính biết chạy”, với hàng loạt công nghệ từ màn hình cảm ứng điều hòa, kiểm soát hành trình thích ứng đến hỗ trợ giữ làn. Nhưng câu hỏi đặt ra là: liệu tất cả công nghệ đó thực sự giúp trải nghiệm lái xe tốt hơn, hay chỉ khiến người dùng thêm bối rối?
Không lâu trước đây, việc lái xe chỉ đơn giản là xoay chìa khóa, quan sát đồng hồ và khởi hành. Giờ đây, người lái thường xuyên phải lướt menu cảm ứng, kết nối điện thoại hay xử lý biểu tượng rối rắm trên màn hình. Sự hiện đại này khiến xe trở thành sản phẩm “kết nối” hợp thời, song cũng dấy lên tranh luận.
Khảo sát của nền tảng mua bán ô tô trực tuyến Carwow cho thấy 40,1% tài xế đánh giá công nghệ hiện nay quá mức và gây xao nhãng. Thêm 22,8% thừa nhận hơi nhiều nhưng vẫn chấp nhận được, chỉ 22,6% thật sự yêu thích. Như vậy, gần hai phần ba số người được hỏi ít nhiều cảm thấy “khó ở” với các tính năng số. Một số công nghệ như bản đồ, kết nối điện thoại được coi là hữu ích. Nhưng không ít ý kiến cho rằng phần lớn tính năng chỉ làm phức tạp thêm trải nghiệm. Ngược lại, nhóm ủng hộ lại nhìn nhận công nghệ giúp xe thông minh và đồng bộ hơn, đặc biệt trong kỷ nguyên “xe định nghĩa bằng phần mềm” (SDV), khi nhiều chức năng có thể cập nhật từ xa.
Một vấn đề nổi bật là thiếu hướng dẫn. 42,9% tài xế cho biết họ không được nhà sản xuất hay đại lý giải thích cách dùng công nghệ. Chỉ 18,8% cảm thấy được hướng dẫn đầy đủ. Với xe cũ, nhiều người phải “tự học qua mạng”. Việc thiếu hỗ trợ không chỉ bất tiện mà còn nguy hiểm, bởi nếu không hiểu rõ, người dùng có thể bỏ qua hoặc sử dụng sai những tính năng quan trọng như cảnh báo va chạm hay hỗ trợ đỗ xe. Điều đó cho thấy công nghệ không chỉ cần hiện đại, mà còn phải trực quan và dễ dùng.
Khảo sát cũng ghi nhận hàng loạt nỗi lo. Gần 60% tài xế coi công nghệ là yếu tố gây xao nhãng hàng đầu. Nhiều người phàn nàn về việc phải rời mắt khỏi đường để điều chỉnh trên màn hình. Gần 53% nhận xét hệ thống quá phức tạp, chỉ để bật một tính năng cũng mất nhiều bước; 38% lo chi phí sửa chữa, bảo trì tăng cao do công nghệ khó sửa ở gara thường; 36% sợ xe nhanh lỗi thời; 19% lo an ninh mạng; 15% e ngại bị thu thập dữ liệu cá nhân. Đặc biệt, hơn một nửa (56%) nói rằng công nghệ lấy đi niềm vui lái xe, khi người lái dần phụ thuộc và quên mất cảm giác làm chủ vô lăng. Không ít ý kiến cho rằng thay vì chạy theo màn hình bóng bẩy, các hãng nên tập trung vào yếu tố an toàn cơ bản, chẳng hạn dây an toàn phù hợp cho phụ nữ và người thấp, thay vì dựa vào chuẩn nam giới trung bình 1m75.
Đáng chú ý, 43,2% người tham gia khảo sát tin rằng phần lớn công nghệ mới trên xe chỉ phục vụ mục đích tiếp thị; chỉ 19,3% nghĩ rằng nó chủ yếu hướng đến an toàn; 16,9% coi trọng sự tiện lợi. Một tài xế thẳng thắn nhận xét: “Chúng ta được bán những màn hình sáng loáng, còn an toàn thực sự lại bị bỏ quên”. Dù vậy, không thể phủ nhận một số tính năng đem lại lợi ích rõ rệt, như ghế sưởi, hỗ trợ lái đường dài hay các tiện ích gắn liền với xe điện. Song ranh giới giữa đổi mới thực chất và chiêu trò tiếp thị vẫn rất mong manh.
Công nghệ chắc chắn đã thay đổi ô tô: điều hướng chính xác hơn, cảnh báo an toàn thông minh hơn, lái xe rảnh tay hơn. Nhưng cùng lúc, nó khiến nhiều người thấy rối rắm, tốn kém và mất đi cảm giác tự do khi cầm lái. Điều này đặt ra câu hỏi: liệu ngành ô tô có thực sự lắng nghe mong muốn của khách hàng? Khi đổi mới diễn ra dồn dập, nguy cơ là công nghệ không còn phục vụ trải nghiệm mà biến việc lái xe thành hành trình… chinh phục phần mềm. Xe hơi hôm nay thông minh hơn bao giờ hết, nhưng không có nghĩa lúc nào cũng tốt hơn. Có lẽ đã đến lúc các hãng cần “phanh” lại, để nhìn nhận rõ: điều gì mới thật sự khiến một chiếc xe đáng để cầm lái.