Trạm đổi pin xe điện sẽ nhiều hơn cây xăng?
Khi các trạm đổi pin xe điện nhiều hơn cây xăng, không chỉ đảm bảo thuận tiện cho quá trình nạp năng lượng mà còn mang tới sự an tâm cho người dùng, giảm thiểu nỗi lo mất an toàn.
Nhanh hơn đổ xăng
Công ty VinFast cho biết, sẽ triển khai 150.000 trạm đổi pin dành cho xe máy điện và ra mắt những dòng xe máy điện có thiết kế đổi pin trên quy mô toàn quốc. Cụ thể, ngay trong tháng 10/2025, VinFast sẽ lắp đặt 1.000 trạm đổi pin đầu tiên, tiến tới đạt 50.000 trạm đổi pin vào cuối năm 2025 và hoàn tất 150.000 trạm trong vòng 3 năm tới. Số lượng trạm đổi pin này được cho là nhiều hơn số lượng cây xăng cả nước hiện nay.
Cùng với đó, những phiên bản đổi pin của các dòng xe máy điện hiện tại cũng được xuất xưởng trong thời gian tới. Dự kiến, dòng xe đầu tiên được bổ sung phiên bản đổi pin là Evo với tên gọi Evo Max, sẽ chính thức ra mắt vào tháng 10/2025 với mức giá 20 triệu đồng. Sau đó, VinFast sẽ lần lượt ra mắt thêm ba dòng xe đổi pin khác trong năm 2025, bao gồm Feliz Max (24,9 triệu đồng), Verox Max (33,9 triệu đồng) và Drift Max (39,9 triệu đồng). Các dòng xe máy điện đổi pin được thiết kế và trang bị tính năng tương tự xe bán kèm pin. Khác biệt duy nhất nằm ở khoang chứa pin được thiết kế hai ngăn, có thể tháo lắp và thay thế dễ dàng tại các trạm đổi pin công cộng, với dung lượng 1,5 kWh/pin.
Tùy vào nhu cầu sử dụng, khách hàng có thể thuê một hoặc hai pin để sử dụng, với mức phí thuê pin hàng tháng là 200.000 đồng/pin, phí đổi pin là 9.000 đồng/lần (đã bao gồm tiền sạc điện), đi được quãng đường tối đa 85 km/pin/lần sạc (điều kiện tiêu chuẩn).
Mô hình trạm đổi pin dành cho xe điện bắt đầu sôi động tại Việt Nam. Selex Motors một doanh nghiệp sản xuất xe máy điện đang triển khai cung cấp các trạm đổi pin tại Việt Nam. Từ tháng 8/2024 đã có một số trạm hoán đổi pin xe điện hai bánh đi vào hoạt động tại Đà Nẵng. Thay vì chờ từ 3-8 tiếng sạc xe điện, người dân chỉ mất khoảng 2 phút để đổi pin. Với pin sạc đầy, xe điện có thể đi được 150 km và chi phí đổi thấp hơn giá xăng từ 25-35%. Selex Motors đang phát triển mô hình này tại TP Hồ Chí Minh, Huế…
Công ty CP TMT Motors cho biết, đã hợp tác với các đối tác nước ngoài, sẵn sàng cung cấp dịch vụ đổi pin cho xe máy điện, ban đầu triển khai tại khu vực nội đô Hà Nội. Theo ông Bùi Văn Hữu, Chủ tịch HĐQT TMT Motors, Hà Nội và TP Hồ Chí Minh là hai thị trường xe điện phát triển lớn nhất cả nước, nhưng hiện đang rất thiếu trạm sạc. Qua khảo sát chúng tôi thấy, tại các hầm chung cư không có không gian được quy hoạch trạm sạc cho xe điện, tại nhà dân hầu như không đủ an toàn cho sạc xe điện. Trạm sạc công công tại khu vực nội đô như Hà Nội rất ít, thường ở các khu vực xa bên ngoài, nên rất bất tiện cho người dân sử dụng xe điện.
TMT dự kiến đầu tư 100 điểm đổi pin trong nội đô Hà Nội có diện tích từ 2-20 m2, với các modul có từ 4 -72 hốc pin, được trang bị công nghệ hiện đại, đảm bảo các tiêu chuẩn kỹ thuật và an toàn.
Giải quyết những thách thức
Với mạng lưới trạm đổi pin rộng khắp, sẽ mang đến sự thuận tiện cho việc nạp năng lượng xe điện, giải quyết được bất cập thiếu trạm sạc công cộng, không đảm bảo an toàn khi sạc tại nhà, giảm thiểu nỗi lo cháy nổ, người tiêu dùng sẽ an tâm khi sử dụng.
Tại Đài Loan, các trạm đổi pin dành cho xe máy điện đã phủ khắp hòn đảo. Gogoro là thương hiệu có hệ thống đổi pin lớn nhất Đài Loan, với mạng lưới hơn 2.000 trạm. Hệ thống trạm đổi pin của Gogoro tương thích với nhiều mẫu xe máy điện khác nhau, thu hút hàng triệu lượt đổi pin mỗi tháng. Với giải pháp này, người dùng xe máy điện không còn phụ thuộc vào trạm sạc nữa.
VinFats hiện là doanh nghiệp dẫn đầu về doanh số bán xe máy điện tại Việt Nam với gần 100.000 xe mỗi năm. VinFast thuộc tập đoàn VinGroup có nhiều khu đô thị và các trung tâm thương mại lớn trên cả nước, đã được quy hoạch hạ tầng dành cho xe điện, nên việc lắp đặp các trạm đổi pin và thiết kế xe theo tiêu chuẩn kỹ thuật có nhiều lợi thế.
Với những doanh nghiệp như Selex Motors hay TMT Motors… sẽ gặp khó khăn hơn khi triển khai. Cần phải ký được hợp đồng thuê địa điểm lắp đặt lâu dài và được cung cấp nguồn điện đảm bảo. Cùng với đó là trạm đổi pin phải tương thích với các tiêu chuẩn kỹ thuật về thiết kế pin và sạc pin dành cho nhiều mẫu xe.
Ông Phạm Tuấn Anh, Phó chủ tịch Hiệp hội Ô tô, Xe đạp, Xe máy Việt Nam (VAMOBA) cho rằng, để mô hình này phát triển, trạm đổi pin cần tương thích với nhiều loại pin xe điện. Vì vậy, rất cần có tiêu chuẩn kỹ thuật chung, để tất cả các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu xe máy điện áp dụng. Cùng với đó là các chính sách hỗ trợ của chính quyền về giá bán điện, thuế, phí… để khuyến khích các nhà đầu tư tham gia, qua đó thúc đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang giao thông xanh và tạo động lực cho ngành sản xuất xe máy điện phát triển.