Đề xuất giảm mạnh mức thu tiền sử dụng đất khi chuyển đổi mục đích sử dụng
HoREA đề xuất mức thu tiền sử dụng đất bằng 20% tiền sử dụng đất đối với diện tích trong hạn mức giao đất ở và bằng 30% tiền sử dụng đất đối với diện tích vượt hạn mức giao đất ở.
Góp ý cho dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về việc tháo gỡ, xử lý vướng mắc liên quan đến tính tiền sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân khi chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở, ông Lê Hoàng Châu – Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA) đề nghị sửa đổi điểm a và điểm b khoản 1 Điều 2 dự thảo Nghị quyết, đề nghị Chính phủ “quy định cứng” và đề nghị giảm tỷ lệ % mức thu tiền sử dụng đất bằng “20% tiền sử dụng đất đối với diện tích đất trong hạn mức giao đất ở” và bằng “30% tiền sử dụng đất đối với diện tích đất vượt hạn mức giao đất ở", thay vì mức thu 30% và 50% của dự thảo Nghị quyết.
Nêu lý do đề xuất, ông Châu dẫn thông tin từ Báo điện tử Chính phủ ngày 04/09/2018 cho biết, tỷ lệ cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) lần đầu trên cả nước đã đạt 96,9% tổng diện tích các loại đất cần cấp, riêng TP HCM (trước khi hợp nhất) đến tháng 06/2024 cấp sổ đỏ lần đầu cho hơn 1,7 triệu thửa đất đạt 99,55% tổng số thửa đất cần cấp và chỉ còn khoảng 7.685 thửa đất chưa được cấp sổ đỏ chỉ chiếm 0,45%.
Điều này đã cho thấy số lượng thửa đất còn lại chưa được cấp sổ đỏ không nhiều, nhưng trong thời gian tới thì nhu cầu tách thửa và chuyển mục đích sử dụng đất sang đất ở của hộ gia đình, cá nhân vẫn phát sinh thường xuyên, do vậy việc thực hiện chính sách tính mức thu tiền sử dụng đất cần phải phù hợp với từng thời kỳ để bảo đảm ổn định xã hội và thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững.
Theo ông Lê Hoàng Châu, sở dĩ HoREA đề xuất mức thu tiền sử dụng đất bằng 20% tiền sử dụng đất đối với diện tích đất chuyển mục đích sử dụng trong hạn mức giao đất ở và bằng 30% tiền sử dụng đất đối với diện tích đất chuyển mục đích sử dụng “vượt hạn mức giao đất ở” là do bảng giá đất (điều chỉnh) hiện nay của các địa phương thực hiện theo quy định của Luật Đất đai 2024 đã có mức tăng giá đất nhiều lần.
Điển hình là bảng giá đất (điều chỉnh) theo Quyết định: 79/2024/QĐ-UBND của TP HCM (trước khi hợp nhất) đã có mức tăng giá đất từ 2,36-38,8 lần so với bảng giá đất trong giai đoạn 2020-2024 theo Quyết định: 02/2020/QĐ-UBND vì bảng giá đất (điều chỉnh) đã tích hợp các hệ số điều chỉnh giá đất trước đây vào giá đất (mới) nên nếu quy định các tỷ lệ 30% và 50% như Bộ Tài chính đề xuất thì vẫn còn rất cao bởi lẽ từ năm 2023, TP HCM đã ban hành Quyết định: 05/2023/QĐ-UBND đã tăng hệ số điều chỉnh giá đất năm 2023 lên 1 lần so với năm 2022.
Bên cạnh đó, HoREA cũng đề nghị sửa đổi quy định tại điểm b khoản 1 dự thảo Nghị quyết đối với diện tích đất chuyển mục đích sử dụng “vượt hạn mức” giao đất ở tại địa phương đối với diện tích đất vượt hạn mức giao đất ở tại địa phương tối đa không quá 2.000 m2 và đối với diện tích đất vượt hạn mức giao đất ở tại địa phương quá 2.000 m2, thay thế quy định đối với diện tích đất vượt hạn mức giao đất ở tại địa phương tối đa không quá 500 m2 và đối với diện tích đất vượt hạn mức giao đất ở tại địa phương quá 500 m2.
“Bởi lẽ trên thực tế tại nhiều địa phương, nhất là tại các tỉnh phía Nam có nhiều thửa đất có nguồn gốc là đất vườn, ao, đất nông nghiệp trong cùng thửa đất có đất ở thuộc khu dân cư không được công nhận là đất ở sang làm đất ở, có diện tích lớn, có thể lên đến 1- 2 ha và có nhiều thế hệ kiểu đại gia đình gồm ông bà, cha mẹ, con cháu, họ hàng thuộc các hàng thừa kế cùng sinh sống và có nhu cầu “tách thửa” chuyển thành đất ở”, ông Châu phân tích.
Đồng thời, Chủ tịch HoREA Lê Hoàng Châu cũng cho rằng, để tránh việc lợi dụng chính sách thì dự thảo Nghị quyết quy định ngoài diện tích đất trong hạn mức đất ở tại địa phương thì khi chuyển mục đích sử dụng đất sang đất ở được tính theo quy định tại Nghị định của Chính phủ quy định về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất nhưng tối đa không quá 500 m2, nhưng mức diện tích 500 m2 là quá thấp, nhất là đối với trường hợp hộ gia đình là đại gia đình nhiều thế hệ, chỉ nhỉnh hơn hạn mức đất ở tối đa 400 m2, nên HoREA đề nghị Chính phủ xem xét quy định “tối đa không quá 2.000 m2" cho hợp tình hợp lý và sát với thực tế.