Vì sao tuyến Metro số 2 TP HCM liên tiếp điều chỉnh tổng vốn?

Đó là thông tin được Ban Quản lý đường sắt đô thị TP.HCM (MAUR) nêu trong văn bản gửi UBND TP, phục vụ cho báo cáo Quốc hội về tình hình triển khai các dự án đường sắt đô thị trên địa bàn TP HCM.

Tiếp tục điều chỉnh tổng vốn

Theo MAUR, tuyến metro số 2 TP HCM (tuyến Bến Thành - Tham Lương) trong quá trình thực hiện phát sinh những yếu tố mới về nguồn vốn, quy mô, công nghệ và cơ chế thực hiện.

Cụ thể, tuyến metro số 2 được UBND TP HCM phê duyệt lần đầu vào tháng 10/2010 với tổng mức đầu tư hơn 26.116 tỉ đồng (tương đương 1,374 tỉ USD). Sau đó, dự án được điều chỉnh vào tháng 11/2019 lên mức 47.890 tỉ đồng (khoảng 2,093 tỉ USD). Trong đó, phần lớn sử dụng vốn vay ODA từ ba nhà tài trợ, gồm: Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), Ngân hàng Tái thiết Đức (KfW) và Ngân hàng Đầu tư châu Âu (EIB).

Đến ngày 4/7/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành quyết định dừng sử dụng nguồn vốn ODA, vốn vay ưu đãi nước ngoài từ KfW. Vì vậy, TP HCM tiếp tục phối hợp với Bộ Tài chính và các bộ, ngành liên quan thực hiện thủ tục ký kết thỏa thuận sửa đổi Thỏa thuận số 2 để có thể sử dụng được một phần giá trị vốn viện trợ không hoàn lại trong khoản vay đã ký với KfW; đồng thời dừng sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi nước ngoài của ADB và EIB, chuyển sang sử dụng vốn ngân sách thành phố.

Cũng theo MAUR, hiện nay, TP HCM đang khẩn trương triển khai các thủ tục điều chỉnh dự án theo hình thức đầu tư công, áp dụng cơ chế đặc thù được Quốc hội thông qua tại Nghị quyết số 188/2025/QH15, mục tiêu khởi công metro số 2 vào cuối năm nay.

“Tuyến metro số 2 trong quá trình thực hiện phát sinh những yếu tố mới về nguồn vốn, quy mô, công nghệ và cơ chế thực hiện nên cần thiết phải điều chỉnh để bảo đảm tính khả thi, đồng bộ, phát huy tối đa hiệu quả đầu tư phù hợp với tình hình hiện tại. Cụ thể, với việc thay đổi nguồn vốn, dự án sẽ bổ sung các hạng mục kết nối giữa metro số 2 và metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) tại ga Bến Thành, cũng như kết nối với các tuyến metro tương lai. Và Depot Tham Lương sẽ được điều chỉnh để liên thông với tuyến metro số 6”, MAUR thông tin.

Vì trượt giá và thay đổi công nghệ

Theo MAUR, Dự án cũng được bổ sung hạng mục phát triển định hướng giao thông đô thị (TOD) tại Depot và các ga, nhằm khai thác hiệu quả quỹ đất, tạo nguồn lực tài chính, thúc đẩy hình thành đô thị mới và nâng cao giá trị dự án. Song song đó, cập nhật hệ thống tiêu chuẩn kỹ thuật theo các quy chuẩn, tiêu chuẩn Việt Nam và quốc tế mới nhất; loại bỏ hoặc thay thế những phiên bản lạc hậu.

Nêu các giải pháp khi áp dụng công nghệ hiện đại, MAUR cho rằng, Metro số 2 được định hướng áp dụng nhiều giải pháp công nghệ hiện đại, như: Tích hợp Mô hình Thông tin Công trình (BIM) trong quản lý, vận hành; nâng cấp mức độ tự động hóa đoàn tàu (GoA) phù hợp với từng giai đoạn; đồng bộ hệ thống vé, thẻ thanh toán (AFC) với toàn mạng lưới vận tải công cộng; nâng cấp tín hiệu, cấp điện và thông tin liên lạc theo xu hướng hiện đại.

Theo MAUR, việc chuyển đổi hình thức đầu tư từ vốn vay ODA sang vốn ngân sách, cùng với biến động tỷ giá, yếu tố trượt giá, thay đổi quy mô dự án và tích hợp phát triển đô thị theo định hướng TOD sẽ tác động lớn đến tổng mức đầu tư. Do đó, Thành phố sẽ cập nhật lại cơ cấu chi phí để phù hợp với chủ trương thay đổi nguồn vốn, quy mô và phạm vi dự án.

Đáng chú ý, mới đây, MAUR đã phê duyệt gói thầu tư vấn lập báo cáo nghiên cứu khả thi điều chỉnh, thiết kế kỹ thuật (FEED) và đấu thầu các gói thầu chính của dự án. Đây là gói thầu mang tính then chốt, mở lối cho toàn bộ dự án tuyến metro số 2 của TP HCM bước vào giai đoạn tăng tốc. Đặc biệt, đơn vị trúng gói thầu này thuộc về Liên danh Guangzhou Metro Design & Research Institute Co., Ltd. (Trung Quốc) - Công ty CP Tư vấn thiết kế giao thông vận tải phía Nam - Công ty CP Tư vấn thiết kế cảng kỹ thuật biển - ARTELIA SAS, trúng thầu với giá trị hơn 175 tỉ đồng, thời gian thực hiện 12 tháng.

Với gói thầu này, đơn vị tư vấn sẽ có nhiệm vụ lập báo cáo khả thi điều chỉnh (bổ sung quy mô, chuyển đổi nguồn vốn từ ODA sang ngân sách thành phố), cập nhật thiết kế kỹ thuật cho phù hợp thực tế và hỗ trợ đấu thầu chọn nhà thầu thi công.

Theo Nghị quyết 188, TP HCM sẽ được trao quyền chủ động trong việc lựa chọn nhà thầu thông qua cơ chế chỉ định thầu. Cơ chế đặc thù này áp dụng cho nhiều đối tượng như nhà đầu tư, nhà thầu EPC, nhà thầu thi công, cũng như các đơn vị tư vấn... tạo điều kiện thuận lợi để đẩy nhanh tiến độ thực hiện, đồng thời nâng cao tính linh hoạt và hiệu quả trong quản lý dự án.

Bài và Ảnh: Hương Giang