Sửa Luật Quy hoạch: Cần tập trung khơi thông các điểm nghẽn

Trình bày Tờ trình Dự án Luật tại phiên họp, Thứ trưởng Bộ Tài chính - Trần Quốc Phương cho biết, Dự án Luật Quy hoạch (sửa đổi) có phạm vi điều chỉnh chung cho các loại quy hoạch phát triển trên phạm vi cả nước; hệ thống pháp luật về quy hoạch được xây dựng đồng bộ, thống nhất với pháp luật có liên quan để quy hoạch thực sự là công cụ hiệu quả của Nhà nước trong việc hoạch định phát triển và kiến tạo không gian phát triển.

Mục đích nhằm xây dựng hệ thống quy hoạch quốc gia thống nhất, tinh gọn, hiệu quả; hoàn thiện các quy hoạch sau sắp xếp đơn vị hành chính với tầm nhìn dài hạn, giải phóng các nguồn lực, khơi thông các điểm nghẽn. Đơn giản hóa quy trình, thủ tục; phấn đấu giảm ít nhất 30% quy trình thủ tục.

Phân cấp, phân quyền và phân công hợp lý gắn với tăng cường kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực chặt chẽ. Tăng cường ứng dụng khoa học - công nghệ; giải quyết các khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn và khắc phục các chồng chéo, bất cập của quy định pháp luật về quy hoạch.

Theo Thứ trưởng, Dự thảo sửa đổi hoàn thiện quy định về hệ thống quy hoạch gồm: Quy hoạch cấp quốc gia - Quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch ngành; Quy hoạch vùng; Quy hoạch tỉnh; Quy hoạch chi tiết ngành; Quy hoạch đô thị và nông thôn; Quy hoạch đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt do Quốc hội quy định.

Đồng thời, tăng cường phân cấp, phân quyền trong hoạt động quy hoạch. Quốc hội quyết định quy hoạch tổng thể quốc gia, phân cấp cho Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc gia và quy hoạch vùng.

“Dự thảo cũng phân cấp cho Bộ trưởng phê duyệt quy hoạch ngành và quy hoạch chi tiết ngành; phân cấp cho Chủ tịch UBND cấp tỉnh phê duyệt quy hoạch tỉnh; thẩm quyền phê duyệt quy hoạch đô thị và nông thôn được thực hiện theo quy định của pháp luật về đô thị và nông thôn”, Thứ trưởng chia sẻ.

Báo cáo thẩm tra sơ bộ, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội – Nguyễn Ngọc Bảo cho biết, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính tán thành với sự cần thiết, cơ sở chính trị, cơ sở pháp lý và cơ sở thực tiễn trình Quốc hội xem xét, thông qua dự thảo Luật Quy hoạch (sửa đổi) theo trình tự, thủ tục rút gọn.

Tuy nhiên, để bảo đảm thực sự tháo gỡ “điểm nghẽn” trong thể chế, pháp luật về quy hoạch, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị tiếp tục hoàn thiện toàn bộ các quy định tại dự án Luật theo hướng quy định và phân định rõ về vai trò, tính định hướng, dẫn dắt của các quy hoạch trong điều hành hoạt động kinh tế, xã hội, thu hút đầu tư.

Tham gia thảo luận, Phó chủ tịch Quốc hội - Trần Quang Phương cho rằng, trong bối cảnh rất gấp là thông qua tại một kỳ họp của Quốc hội chỉ nên sửa một số điều thật sự là điểm nghẽn để tháo gỡ vướng mắc trên thực tế.

“Hiện tại khó nhất đó là giải quyết mối quan hệ giữa quy hoạch với chiến lược và kế hoạch”, Phó chủ tịch Quốc hội nhìn nhận.

Đồng thời cho hay, giữa quy hoạch và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội quốc gia, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh và kế hoạch sử dụng đất quốc gia và cấp tỉnh, vướng chỗ nào thì giải quyết vấn đề đó.

Đánh giá đây là Luật rất khó và phức tạp, Phó Chủ tịch Quốc hội - Nguyễn Khắc Định ghi nhận sự chuẩn bị kỹ lưỡng, công phu của Chính phủ, có sửa đổi, bổ sung để đảm bảo tính đồng bộ thống nhất, phù hợp với thay đổi địa giới hành chính 2 cấp và chủ trương phân cấp, phân quyền, tạo động lực tăng trưởng và không gian phát triển mới.

Tuy nhiên, theo Phó Chủ tịch Quốc hội, Dự thảo Luật “vẫn còn rất ôm đồm”.

Cụ thể, với Quy hoạch quốc gia, Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, phải do Quốc hội quyết định, còn quy hoạch ngành thẩm quyền phê duyệt của Chính phủ. Bởi, đây là những quy hoạch rất quan trọng, là sự sống của nền kinh tế, nên không thể phân cấp.

“Cái gì phân cấp được thì phân cấp, nhưng cũng có những thứ “dứt khoát không phân cấp”. Quy hoạch ngành mà để Bộ trưởng quyết thì mỗi Bộ trưởng phụ trách một ngành, thì Bộ nào cũng vì ngành của mình thôi”, Phó Chủ tịch Quốc hội nêu quan điểm.

Đồng thời góp ý, việc sửa Luật lần này nên “khoanh lại”, chỉ tập trung vào những điều thực sự cần phải thay đổi.

Giải trình tại phiên họp, Phó Thủ tướng Chính phủ - Nguyễn Chí Dũng cũng nhấn mạnh, Luật Quy hoạch là luật khó, phức tạp, phương pháp tiếp cận là “đúng dần”, vừa làm, vừa sửa để hoàn chỉnh.

“Lập Quy hoạch cũng thế, lập rồi cũng có mâu thuẫn, chồng chéo, xung đột, nên cũng phải theo phương pháp đúng dần”, Phó Thủ tướng chia sẻ.

Đồng thời cho hay, thực hiện chỉ đạo của Bộ Chính trị, Chính phủ đề xuất sửa Luật Quy hoạch toàn diện để xử lý dứt điểm các khó khăn, vướng mắc, mâu thuẫn, xung đột, điểm nghẽn hiện nay.

Việc sửa luật lần này, theo lãnh đạo Chính phủ, cũng phải bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật về quy hoạch; có quy định về chuyển tiếp để kế thừa tối đa quy hoạch của các thời kỳ đã lập.

Gia Nguyễn