Xu hướng phi toàn cầu hóa sẽ tăng tốc vào năm 2026

Đối với các CEO tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương và Trung Đông – Bắc Phi (MENA), hiện tượng này đang diễn ra chậm hơn. Tuy nhiên, trong con mắt của các nhà lãnh đạo Mỹ Latinh, quá trình phi toàn cầu hóa lại đang tăng tốc.

Các chuyên gia Teneo cho biết, sự khác biệt trong cách nhìn nhận bắt nguồn từ vị trí của mỗi khu vực trong quá trình tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu hiện nay.

Ông Juan Jose Perojo, Trưởng bộ phận tư vấn tài chính khu vực Mỹ Latinh của Teneo nhận định: “Ở Mỹ Latinh, các lãnh đạo doanh nghiệp có thể cảm nhận phi toàn cầu hóa rõ nét hơn, bởi khu vực này đang bị kéo trực tiếp vào quá trình điều chỉnh chuỗi cung ứng của Mỹ và châu Âu.”

Bên cạnh đó, chuyên gia này cho biết, xu hướng chuyển sản xuất đến các quốc gia lân cận (near-shoring), cùng các khoản đầu tư vào hàng hóa và chuyển dịch năng lượng vừa tạo ra cơ hội, vừa mang lại rủi ro, khiến tốc độ thay đổi có vẻ nhanh hơn và mang tính cấu trúc hơn.

Mặt khác, các lãnh đạo tại châu Á – Thái Bình Dương và Trung Đông và Bắc Phi (MENA) có thể đang chịu tác động của những lực tương tự, nhưng ở mức độ được che chắn nhất định. Điều này diễn ra trong bối cảnh MENA tiếp tục hưởng lợi từ dòng vốn đầu tư mạnh mẽ gắn với các chương trình phát triển do các quỹ chủ quyền dẫn dắt và logistics phục vụ chuyển dịch năng lượng.

“Trong khi đó, khu vực châu Á – Thái Bình Dương vẫn duy trì thương mại nội khối mạnh mẽ, ngay cả khi chuỗi cung ứng toàn cầu đang được tái cấu trúc,” ông Perojo nhận định.

Báo cáo cũng cho biết Mỹ vẫn là thị trường hấp dẫn nhất đối với đầu tư, theo đánh giá của các CEO và nhà đầu tư toàn cầu. Ông Paul Keary, CEO của Teneo, cho rằng: “Các chính sách như thúc đẩy tiến bộ công nghệ và đơn giản hóa quy định đang tạo ra một môi trường thuận lợi cho tăng trưởng tại Mỹ.”

Tuy vậy, ông cũng chỉ ra rằng các quốc gia như Ấn Độ và Trung Quốc đang ngày càng nổi lên như những điểm đến đầu tư quan trọng, phản ánh sự “tái hiệu chỉnh” trong ưu tiên chiến lược của doanh nghiệp trước những dịch chuyển địa chính trị.

Mặt khác, Ấn Độ được các lãnh đạo nhìn nhận là “kẻ ngoài cuộc tiềm năng” trong thế giới kinh doanh, và các CEO toàn cầu tin rằng, xét về chiến lược kinh doanh, nước này sẽ ngang bằng với Trung Quốc trong vòng 5 năm tới.

Hơn nữa, nhiều CEO cho biết họ xem Ấn Độ là yếu tố quan trọng hơn cho chiến lược kinh doanh của mình vào năm 2036, so với Trung Quốc. Tỷ lệ CEO coi Ấn Độ là cực kỳ quan trọng đối với chiến lược kinh doanh dự kiến sẽ tăng lên 47% trong 10 năm tới, từ mức 33% hiện nay.

Trong khi đó, 44% CEO cho biết họ xem Trung Quốc có mức độ quan trọng tương tự trong thập kỷ tới, so với 41% hiện tại. Theo các CEO, Ấn Độ được coi là một trung tâm nhân tài, với tăng trưởng thị trường và đổi mới sáng tạo có khả năng thúc đẩy năng lực cạnh tranh toàn cầu trong dài hạn.

Các lãnh đạo doanh nghiệp nhấn mạnh thị trường tiêu dùng khổng lồ và trẻ trung của Ấn Độ, cùng với hạ tầng số ngày càng phát triển và đà đổi mới mạnh mẽ. Báo cáo cũng ghi nhận rằng quốc gia này đã trở thành trung tâm chiến lược hàng đầu về công nghệ thông tin và dịch vụ số.

Dù vị thế của Ấn Độ trong thế giới kinh doanh ngày càng tăng, Trung Quốc khó có khả năng bị bỏ lại phía sau trong năm 2026. Trái lại, nước này nhiều khả năng sẽ tiếp tục giữ vai trò trung tâm trong mọi chiến lược kinh doanh và đầu tư dài hạn.

Các nhà đầu tư và CEO tham gia khảo sát nhấn mạnh rằng tầng lớp trung lưu ngày càng mở rộng của Trung Quốc, chi phí sản xuất cạnh tranh, quy mô chuỗi cung ứng, nguồn năng lượng và đầu tư cho nghiên cứu & phát triển vẫn “chưa có đối thủ”.

Bà Lauren Chung, CEO phụ trách chiến lược và truyền thông khu vực châu Á – Thái Bình Dương của Teneo đánh giá: “Hoạt động kinh doanh tại Trung Quốc được định hình bởi động lực không ngừng nghỉ nhằm thích nghi, dẫn dắt và đổi mới.”

Một khía cạnh đáng chú ý trong báo cáo của Teneo cho thấy trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ trở thành lĩnh vực đầu tư tăng trưởng nhanh nhất trong năm tới, với 68% CEO dự định tăng chi tiêu cho mảng này.

Đây cũng là công nghệ duy nhất mà các CEO dự kiến sẽ đẩy mạnh đầu tư nhanh hơn so với năm 2025. Dữ liệu toàn cầu cho thấy chi tiêu cho AI trên toàn thế giới đạt khoảng 1.500 tỷ USD vào năm 2025 và được dự báo vượt 2.000 tỷ USD vào năm 2026.

Hơn một nửa (53%) nhà đầu tư kỳ vọng sẽ thấy lợi nhuận đầu tư từ các sáng kiến AI trong vòng 6 tháng hoặc ít hơn. Trong khi đó, gần 85% CEO của các doanh nghiệp vốn hóa lớn dự đoán lợi nhuận đầu tư từ các dự án AI mới sẽ cần hơn 6 tháng để hiện thực hoá.

Tuy nhiên, chưa đến một nửa số dự án AI mang lại lợi nhuận đầu tư. “Dù vậy, những cải thiện vẫn đang được ghi nhận trong hiệu quả nội bộ, các ứng dụng hành chính và các giải pháp hướng tới khách hàng,” báo cáo cho biết.

Bên cạnh lợi nhuận đầu tư, cả CEO và nhà đầu tư đều đánh giá AI đạt được nhiều thành công nhất trong lĩnh vực marketing và dịch vụ khách hàng. Ngược lại, các ứng dụng tiềm ẩn rủi ro và độ phức tạp cao nhất như an ninh, pháp lý và nhân sự vẫn là những thách thức lớn nhất.

Phần lớn các CEO được khảo sát kỳ vọng AI sẽ thúc đẩy tuyển dụng trong năm 2026, với 67% dự đoán số lượng nhân sự được tuyển dụng sẽ tăng và 58% cho rằng đội ngũ lãnh đạo cấp cao cũng sẽ mở rộng.

Báo cáo nêu rõ: “Trong năm 2026, các CEO sẽ ưu tiên việc tăng cường năng lực AI (50%) và nâng cao kỹ năng cho nhân sự (46%), phản ánh chiến lược song song giữa tự động hóa và phát triển năng lực con người.”

Bước sang năm 2026, hơn 70% CEO và 82% nhà đầu tư kỳ vọng kinh tế toàn cầu sẽ cải thiện. Tuy nhiên, xét đến thực tế của môi trường kinh doanh toàn cầu hiện nay, mức độ tự tin của các CEO doanh nghiệp vốn hóa lớn đã giảm 20 điểm so với cùng kỳ năm trước, do lo ngại về thương mại toàn cầu, bất ổn địa chính trị và gián đoạn công nghệ.

Trong khi đó, các CEO doanh nghiệp tầm trung và nhà đầu tư vẫn giữ cái nhìn “cực kỳ tích cực” về triển vọng tăng trưởng. Ba trong bốn CEO và nhà đầu tư kỳ vọng sẽ chứng kiến hoạt động mua bán - sáp nhập (M&A) gia tăng trong năm tới.