Khi cánh cửa thị trường Mỹ ngày càng thu hẹp, hàng hóa Trung Quốc đang ồ ạt tìm đường sang EU, ASEAN và các nền kinh tế mới nổi.
Xuất khẩu hàng hóa Trung Quốc sang Mỹ đã giảm 28,6% trong tháng 11/2025, đánh dấu tháng thứ 8 liên tiếp giảm hai con số, bất chấp những tín hiệu tích cực từ thỏa thuận thương mại gần đây giữa hai nhà lãnh đạo - Chủ tịch Tập Cận Bình và Tổng thống Donald Trump.
Trái ngược với thị trường Mỹ, tổng kim ngạch xuất khẩu của Trung Quốc ra toàn cầu trong tháng 11 vẫn vượt kỳ vọng, nhờ các doanh nghiệp đẩy mạnh chuyển dịch sang các thị trường thay thế khác. Điều này giúp đưa thặng dư thương mại của nước này lên 1,076 nghìn tỷ đô la Mỹ.
Theo dữ liệu do cơ quan hải quan Trung Quốc công bố hôm thứ Hai, kim ngạch xuất khẩu trong tháng vừa qua đã tăng 5,9% so với cùng kỳ năm trước, vượt xa mức dự báo 3,8%. Kết quả này cho thấy hoạt động xuất khẩu của Trung Quốc đã phục hồi rõ nét sau khi bất ngờ giảm 1,1% trong tháng 10.
Ông Zhiwei Zhang, Chủ tịch kiêm Chuyên gia kinh tế trưởng tại Pinpoint Asset Management, cho biết sự phục hồi xuất khẩu sẽ giúp giảm bớt lực cản từ nhu cầu nội địa yếu kém, đưa nền kinh tế đi đúng hướng để đạt được mục tiêu tăng trưởng khoảng 5% trong năm nay.
Chiều ngược lại, nhập khẩu Trung Quốc tháng 11 tăng 1,9%, thấp hơn dự báo 3%, do thị trường bất động sản suy yếu kéo dài và bất ổn việc làm tiếp tục kìm hãm tiêu dùng. Dù vậy, mức tăng này vẫn cao hơn 1% của tháng 10. Trong bối cảnh xuất khẩu tăng mạnh gây nhiều chỉ trích, nước này tái cam kết mở rộng nhập khẩu và hướng tới cân bằng thương mại.
Gary Ng, chuyên gia kinh tế cấp cao tại Natixis, cho rằng: “các nhà xuất khẩu Trung Quốc có thể vẫn tiếp tục sử dụng các cơ sở của họ ở các thị trường thứ ba để đưa hàng hóa vào Mỹ. Điều này có thể trở thành một chuẩn mực trong tương lai”.
Như thường lệ, sự bỏ ngỏ tại thị trường Mỹ làm gia tăng hàng hóa Trung Quốc tại các thị trường khác, đặc biệt là hai khối thương mại lớn nhất của Trung Quốc là Liên minh châu Âu (EU) và ASEAN - lần lượt tăng hơn 8% và gần 15%.
Đây cũng là cách căng thẳng thương mại Trung - Mỹ gây áp lực dài hạn lên phần còn lại. Với lợi thế quy mô sản xuất khổng lồ, chi phí thấp và sự hỗ trợ của Nhà nước, hàng Trung Quốc tràn vào nhiều thị trường với mức giá cạnh tranh, làm gia tăng tình trạng nhập siêu và đẩy các ngành sản xuất bản địa vào thế phòng thủ.
Nhiều lĩnh vực như thép, dệt may, pin, xe điện và năng lượng tái tạo liên tục đối mặt với các cuộc điều tra chống bán phá giá. Không chỉ là áp lực kinh tế, sự gia tăng xuất khẩu của Trung Quốc còn làm sâu sắc thêm căng thẳng thương mại và xu hướng bảo hộ trên phạm vi toàn cầu.
