Quảng Ninh: Nỗ lực chống khai thác IUU

Vẫn còn nhiều vi phạm

Thời gian qua, tỉnh Quảng Ninh đã ban hành nhiều văn bản, quy định về quản lý, phân công, phân cấp quản lý tàu cá, xử lý tang vật vi phạm, bảo vệ nguồn lợi thủy sản, thành lập các điểm kiểm tra, kiểm soát tàu cá, giám sát sản lượng thủy sản khai thác.

Mới đây, UBND tỉnh đã ra Thông báo số 107/TB-UBND ngày 27/6/2024 về việc hiện nay trên địa bàn tỉnh có 1.489 tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 6m trở lên đang hoạt động chưa đăng ký chính thức.

UBND tỉnh giao Sở NN&PTNT chủ trì, hướng dẫn UBND các địa phương và các đơn vị có liên quan tổ chức tiếp nhận hồ sơ thực hiện đăng ký chính thức cho các tàu cá. Thời gian tiếp nhận hồ sơ đăng ký đến hết ngày 31/12/2024. Sau ngày 5/1/2025, các tàu cá thuộc danh sách chưa được đăng ký chính thức theo quy định, Sở NN&PTNT sẽ tổng hợp đưa vào danh sách tàu cá bất hợp pháp gửi các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương xử lý nghiêm theo đúng quy định.

Với quyết tâm gỡ thẻ vàng IUU, mới đây Đoàn công tác của UBND tỉnh Quảng Ninh do ông Nghiêm Xuân Cường - Phó Chủ tịch UBND tỉnh làm trưởng đoàn đã đi kiểm tra, khảo sát tình hình thực hiện giao khu vực biển nuôi trồng thủy sản và quản lý tàu cá trên địa bàn thị xã Quảng Yên.

Theo báo cáo của UBND TX Quảng Yên, địa phương có tổng số 2.322 tàu cá, nhưng công tác chấp hành các quy định về IUU vẫn chưa có nhiều chuyển biến.

Đối với công tác quản lý tàu cá trên địa bàn, TX Quảng Yên có tổng số 2.322 tàu, trong đó tàu dưới 6m là 819 tàu; từ 6 - 12 m là 1.097 tàu; từ 12 - 15m là 289 tàu; tàu cá từ 15m trở lên là 117 tàu. Kết quả đăng ký, đăng kiểm đối với tàu cá trên địa bàn, từ ngày 2/8/2024 (sau khi UBND tỉnh Quảng Ninh có quyết định về việc giao hạn ngạch cấp giấy phép khai thác thủy sản cho tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 6m đến dưới 15m hoạt động tại vùng ven bờ và vùng lộng trên địa bàn tỉnh) đến nay, thị xã đã cấp 300/995 giấy phép, đạt 30,2%. Thị xã đang phấn đấu đến hết tháng 9 sẽ cấp xong giấy phép khai thác thủy sản cho các tàu cá thuộc thẩm quyền quản lý của địa phương.

Đối với công tác cấp đăng ký cho tàu cá “3 không” theo Thông tư số 06 ngày 6/5/2024 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, thị xã Quảng Yên có tổng số 102 tàu. Đến nay, thị xã đã thông báo cho tất cả các chủ tàu để thực hiện nộp hồ sơ theo quy định và đã có 50 tàu cá có đơn đăng ký. Thị xã đã thành lập Tổ tiến hành kiểm tra thực tế an toàn kỹ thuật tàu cá cho 19/50 tàu cá, dự kiến đến hết tháng 10 sẽ cấp phép hết cho 100% các tàu cá theo Thông báo 107 của UBND tỉnh.

Sau khi làm việc và kiểm tra thực địa, ông Nghiêm Xuân Cường - Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng đoàn công tác của UBND tỉnh Quảng Ninh nhấn mạnh, mặc dù đã vào cuộc thực hiện nhưng Quảng Yên vẫn chưa tạo chuyển biến rõ nét trong công tác IUU và giao khu vực biển trên địa bàn. Phó Chủ tịch tỉnh Quảng Ninh cũng đề nghị thị xã Quảng Yên phải quyết liệt hơn nữa trong công tác quản lý tàu cá và tăng cường phối hợp với các ngành chức năng kiên quyết xử lý những tàu cá vi phạm về IUU.

Quyết liệt chống khai thác IUU

Bám sát chỉ đạo của Trung ương và các ý kiến chỉ ra của Ban chỉ đạo quốc gia về chống khai thác IUU, thời gian qua tỉnh Quảng Ninh đã chỉ đạo quyết liệt việc triển khai thực hiện nhiều biện pháp, giải pháp nhằm quản lý, kiểm soát tàu cá, thủy sản khai thác, như: Hoàn thành việc đăng ký, đăng kiểm, cấp giấy phép khai thác, cấp giấy chứng nhận, cam kết an toàn thực phẩm, cập nhật dữ liệu trên Vnfishbase; mở các đợt cao điểm tuần tra, xử lý, thu giữ, cấm lưu hành đối với tất cả các tàu cá vi phạm.

Trong đó người đứng đầu cấp ủy, chính quyền cấp huyện, cấp xã chịu trách nhiệm về kết quả triển khai thực hiện các giải pháp chống khai thác IUU. Trong đó, xây dựng kế hoạch chống khai thác IUU năm 2024. Đặc biệt là tỉnh Quảng Ninh đã chỉ đạo xây dựng và ban hành quy định khung pháp lý, quy trình đăng ký tàu “3 không”.

Đến 26/7/2024, tỉnh Quảng Ninh có 5.556 tàu cá. Trong đó: Tàu cá có chiều dài lớn nhất dưới 6m do cấp xã thống kê, quản lý là 1.309 tàu, chiếm 23,56% tổng số tàu.

Tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 6m đến dưới 12m do cấp huyện quản lý là 3.517 tàu, chiếm 63,3% tổng số tàu (đã đăng ký 2.094 tàu, trong đó đăng ký tạm thời 1.423 tàu. Tỷ lệ cấp giấy phép đạt 96% (3.376/3.517 tàu).

Riêng ở cấp tỉnh, tàu cá từ 12m trở lên cấp tỉnh quản lý là 730 tàu, cụ thể: Tàu từ 12m đến dưới 15m là 472 tàu, chiếm 8,5% tổng số tàu (đã đăng ký chính thức, ký cam kết an toàn thực phẩm, đánh đấu, kẻ vẽ số đăng ký 467/472 tàu đạt 98,94%, 5 tàu đang hoàn thiện hồ sơ để thực hiện đăng ký)

Tàu từ 15m trở lên là 258 tàu, chiếm 4,64% tổng số tàu (đã đăng ký, cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm, đánh đấu, kẻ vẽ số đăng ký chính thức 258/258 tàu). Đến nay chưa có tàu cá của tỉnh vi phạm vùng biển nước ngoài bị bắt giữ, xử lý.

Về lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS), đến ngày 30/6/2024, toàn tỉnh có 256/256 tàu cá từ 15m trở lên đã thực hiện, đạt 100%. Hàng ngày, Sở NN&PTNT trích xuất thông tin tàu cá mất tín hiệu kết nối VMS ngoài khơi, thông báo tới các đơn vị có liên quan và hướng dẫn, hỗ trợ chủ tàu cá khắc phục mất tín hiệu kết nối VMS.

Nhiều tàu cá sau khi được thông báo, hướng dẫn, hỗ trợ đã khắc phục có kết nối tín hiệu trở lại). Cùng với đó, hàng tuần Sở lập danh sách tàu cá có nguy cơ cao vi phạm IUU và mất kết nối ngoài khơi trên 10 ngày gửi Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh, Công an tỉnh, UBND địa phương trong tỉnh và các tỉnh/thành phố ven biển để nắm bắt, phối hợp, kiểm tra, xác minh và xử lý theo quy định.

6 tháng đầu năm, các đơn vị đã xác minh được hiện trạng, vị trí của 12/12 trường hợp tàu cá mất kết nối dài ngày trên biển. Nguyên nhân có 12/12 tàu nằm bờ không đi hoạt động khai thác thủy sản hoặc sửa chữa tại xưởng nên tắt thiết bị VMS.

Quảng Ninh cũng kiên quyết thực hiện tốt việc kiểm soát tàu cá và sản lượng hải sản khai thác cập cảng, rời cảng. 6 tháng đầu năm 2024, toàn tỉnh đã kê khai, kiểm soát được 31.833,4/38.820,2 tấn thuỷ sản khai thác, đạt 82,0%. Ông Nguyễn Minh Sơn, Giám đốc Sở NN&PTNT, cho biết: Thời gian qua, các cơ quan được giao nhiệm vụ đã chủ động tham mưu cho UBND tỉnh các văn bản chỉ đạo, điều hành triển khai thực hiện Chỉ thị số 18 gắn với chống khai thác IUU, chủ động, tích cực thực hiện nhiệm vụ đạt hiệu quả.

Trong đó, tăng cường tuyên truyền, phổ biến pháp luật về khai thác và BVNLTS, chống khai thác IUU để nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật của ngư dân, hạn chế vi phạm.

Đặc biệt, hoạt động bảo vệ, tái tạo và phát triển nguồn lợi thuỷ sản trở thành phong trào trong nhân dân. Các vi phạm về khai thác và BVNLTS đã kịp thời được phát hiện, xử lý để răn đe, tuyên truyền chung. Tỷ lệ cấp giấy phép, theo dõi trên hệ thống VNFISBASE đạt 95,9% (cấp phép cho 4.072/4.247 tàu cá thuộc diện cấp phép); tàu cá tuyến khơi (từ 15m trở lên) được lắp đặt hệ thống giám sát hành trình (VMS) và cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm đạt 100%...

Có thể thấy, việc chưa gỡ được “Thẻ vàng” sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến ngành Thuỷ sản Việt Nam. Chính vì vậy, để những vi phạm về IUU không còn rất cần sự vào cuộc quyết liệt, hiệu quả, thường xuyên, liên tục của cả hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở, trong đó các chủ tàu khai thác thuỷ sản, ngư dân đóng vai trò quyết định.