Sản xuất ô tô tiếp tục đối mặt với khó khăn?

Tồn kho vẫn cao

Theo số liệu tổng hợp từ các doanh nghiệp, tổng doanh số bán ô tô toàn thị trường trong tháng 10/2024 ước đạt khoảng 60.000 xe các loại, tăng 10% so với tháng 9/2024. Còn doanh số bán ô tô của tất cả các doanh nghiệp trong tháng 9/2024 đạt trên 55.000 xe các loại, tăng 30% so với tháng 8/2024. Thị trường ô tô đã có sự tăng trưởng mạnh mẽ về về doanh số bán trong tháng 9 và 10 so với những tháng trước đó.

Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) cho biết, nguyên nhân chính của sự gia tăng mạnh mẽ về doanh số bán ô tô trong tháng 9 và 10 là do, Chính phủ đã chính thức áp dụng giảm 50% lệ phí trước bạ cho xe sản xuất, lắp ráp trong nước.

Theo quy định của Chính phủ, ô tô sản xuất lắp ráp trong nước được hỗ trợ 50% lệ phí trước bạ, từ ngày 1/9/2024 đến hết ngày 30/11/2024. Có khoảng 50 mẫu ô tô con và pick up sản xuất lắp ráp trong nước nhận được hỗ trợ này. Qua đó giúp khách hàng mua xe tiết kiệm được một khoản chi phí từ 17 - 235 triệu đồng, tùy từng mẫu xe. Ô tô sản xuất lắp ráp trong nước được hỗ trợ 50% lệ phí trước bạ đã giúp kích cầu thị trường, thúc đẩy doanh số bán tăng, qua đó tăng sản lượng.

Cùng với đó là khuyến mãi mạnh mẽ từ các doanh nghiệp. Vào thời điểm hiện tại, ngoài hỗ trợ 50% lệ phí trước bạ từ Chính phủ, nhiều mẫu xe sản xuất lắp ráp trong nước còn được doanh nghiệp ưu đãi 50% lệ phí trước bạ, nên khách hàng được hưởng lợi kép.

Mặc dù doanh số bán tăng nhưng tồn kho ô tô vẫn cao. Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, sản lượng ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước 10 tháng đầu năm 2024 ước đạt 281.400 chiếc, tăng 12,1% so với cùng kỳ năm 2023. Còn ô tô nhập khẩu nguyên chiếc 10 tháng đầu năm 2024 ước đạt 143.084 chiếc, tăng 37,8% so với cùng kỳ 2023. Ước tính nguồn cung cho thị trường ô tô 10 tháng năm 2024 đạt 424.484 xe các loại. Cộng với hơn 60.000 xe tồn kho từ 2023 chuyển sang, tổng nguồn cung ô tô đạt gần 500.000 xe các loại.

Trong khi đó, theo các doanh nghiệp ước tính, tổng doanh số bán ô tô 10 tháng đầu năm 2024 đạt khoảng 380.000 xe các loại. Cung vẫn cao hơn cầu khoảng 100.000 xe.

Tiếp tục khó khăn?

Doanh số bán tăng mạnh nhưng chênh lệch cung, cầu chưa được cải thiện nhiều. Đến nay nhiều doanh nghiệp và đại lý vẫn còn xe tồn kho từ 2023 thậm chí là 2022 chưa tiêu thụ hết, nhất là với ô tô sản xuất lắp ráp trong nước. Đây cũng chính là lý do, vì sao xe sản xuất lắp ráp đã được Chính phủ hỗ trợ 50% lệ phí trước bạ, vẫn nhận được ưu đãi lớn từ các doanh nghiệp và đại lý.

Một số doanh nghiệp thừa nhận, hàng tồn kho vẫn cao, trong khi ưu đãi 50% lệ phí trước bạ chỉ kéo dài có 3 tháng, chấm dứt vào ngày 30/11/2024, nên khó khăn vẫn rất lớn.

Trong khi đó, để cạnh tranh với xe sản xuất lắp ráp trong nước, nhiều mẫu xe nhập khẩu nguyên chiếc từ Indonesia, Thái Lan, Trung Quốc đã giảm giá sâu, hoặc liên tục tung ra những chương trình khuyến mãi, ưu đãi lớn, không khác gì phá giá, nhằm đẩy lui và giành thị nhiều phần từ ô tô sản xuất lắp ráp trong nước. Số liệu của VAMA cho thấy, tính đến hết tháng 10/2024, doanh số bán hàng xe lắp ráp trong nước, của riêng các doanh nghiệp thành viên Hiệp hội giảm 3%, trong khi xe nhập khẩu tăng 35% so với cùng kì năm ngoái.

Theo dự báo của các doanh nghiệp, sau khi chấm dứt chương trình hỗ trợ 50% lệ phí trước bạ từ Chính phủ, doanh số bán xe sản xuất lắp ráp trong nước có thể sẽ sụt giảm. Nhu cầu mua ô tô đã tăng cao trong các tháng 9,10,11, khi xe trong nước nhận được ưu đãi lớn và nhiều mẫu xe nhập khẩu cũng giảm giá cạnh tranh, nên từ tháng 12 có thể doanh số bán không còn cao nữa.

Hàng tồn kho còn nhiều, trong khi năm 2025 đã cận kề, cùng nhiều mẫu xe mới, phiên bản mới liên tục ra mắt cạnh tranh, khiến cho xe sản xuất lắp ráp trong nước tiếp tục đối mặt với thách thức.

Dự báo của các doanh nghiệp cho biết, sản lượng ô tô sản xuất lắp ráp trong nước cả năm 2024 ước đạt trên 350.000 xe các loại. Con số này tăng không đáng kể so với 347.400 xe của năm 2023. Trong khi đó, nhập khẩu ô tô nguyên chiếc ước đạt hơn 180.000 xe các loại, tăng mạnh so với con số 118.942 xe của năm 2023. Trong khi ô tô sản xuất lắp ráp trong nước tăng trưởng ì ạch thì ô tô nhập khẩu tăng trưởng mạnh mẽ, giành thị phần của xe trong nước.