Sẽ trình Chính phủ gỡ khó thuế giá trị gia tăng với phân bón

Trong văn bản số 8405/VPCP-KTTH gửi Bộ Tài chính, Bộ Công Thương, Bộ NN-PTNT, Bộ Tư pháp và Hiệp hội Phân bón Việt Nam, Văn phòng Chính phủ cho biết, xét đề nghị của Bộ Tài chính tại Văn bản số 176/TTr-BTC ngày 1/10/2020 về việc báo cáo Quốc hội về chính sách thuế giá trị gia tăng để hỗ trợ, phát triển, doanh nghiệp phân bón, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình có ý kiến như sau:

Bộ Tài chính khẩn trương tổng hợp ý kiến các Bộ, cơ quan: Bộ Công Thương, Bộ NN-PTNT, Bộ Tư pháp, Hiệp hội Phân bón Việt Nam về đề xuất mức thuế suất thuế giá trị gia tăng cho phân bón theo nguyên tắc không làm tăng chi phí đầu vào cho nông dân trong khi chưa sửa được Luật thuế giá trị gia tăng theo đúng chỉ đạo tại Thông báo số 80/TB-VPCP ngày 18/6/2020, các văn bản số 1860/VPCP-KTTH ngày 11/7/2020 và số 2505/VPCP-KTTH ngày 16/9/2020, làm rõ căn cứ đề xuất điều chỉnh, đánh giá tác động tới các đối tượng liên quan.

Hoàn thiện nội dung tờ trình Báo cáo Chính phủ cho phép trình Quốc hội thông qua nội dung tháo gỡ vướng mắc về thuế suất giá trị gia tăng cho phân bón khi trình Quốc hội về Nghị quyết về dự toán ngân sách Nhà nước năm 2021, báo cáo Chính phủ trước ngày 10/10/2020.

Như các cơ quan báo chí đã nhiều lần thông tin, phản ánh, hiện Luật Thuế số 71 quy định phân bón thuộc diện mặt hàng không chịu thuế giá trị gia tăng. Với quy định này, các doanh nghiệp sản xuất phân bón trong nước sẽ không được hoàn thuế đầu vào đối với các nguyên liệu đầu vào mà đa phần đang có mức thuế từ 5 - 15% hiện nay như: hóa chất, khí, than, quặng, điện, máy móc…

Trước khi chưa có Luật Thuế 71, mặt hàng phân bón được áp thuế giá trị gia tăng là 5%. Do đó, sau khi lấy thuế giá trị gia tăng đầu vào trừ đi 5% thuế giá trị gia tăng đầu ra, phần dôi ra các doanh nghiệp phân bón sẽ được Nhà nước khấu trừ. Năm 2014 Quốc hội đã thông qua Luật Thuế số 71/2014/QH13 chuyển phân bón từ diện chịu thuế giá trị gia tăng 5% sang không chịu thuế.

Tuy nhiên, khi áp dụng Luật Thuế 71 (từ năm 2015) đã bộc lộ bất cập bởi không những không giúp giá thành phân bón tới tay nông dân giảm mà thậm chí còn tăng. Theo thống kê của Hiệp hội Phân bón Việt Nam kể từ khi áp dụng Luật Thuế 71 đến nay, giá phân bón tăng từ 5 - 8%. Nguyên nhân do toàn bộ các chi phí đầu vào không được khấu trừ thuế giá trị gia tăng nên các doanh nghiệp sản xuất phân bón buộc phải hạch toán vào giá thành, khiến giá thành phân bón tăng thêm 5 - 8%, qua đó vô hình chung làm giảm sức cạnh tranh của phân bón trong nước so với phân bón nhập khẩu do phân bón nhập khẩu không phải chịu thuế giá trị gia tăng cả đầu vào lẫn đầu ra.

Bên cạnh việc không đạt được mục tiêu chính là giảm giá phân bón cho bà con nông dân, Luật Thuế 71 còn khiến các doanh nghiệp sản xuất phân bón trong nước từ năm 2015 tới nay rơi vào cảnh khó khăn khi doanh thu và lợi nhuận liên tục sụt giảm mạnh, thậm chí rất nhiều doanh nghiệp phân bón đang từ làm ăn có lãi chuyển sang lỗ ròng nhiều năm.

Theo các doanh nghiệp sản xuất phân bón thuộc Hiệp hội Phân bón Việt Nam, việc Chính phủ, Quốc hội sớm sửa Luật Thuế 71 bằng Nghị quyết của Quốc hội đưa phân bón trở thành mặt hàng chịu thuế giá trị gia tăng sẽ mang lại 3 mục đích rất tích cực cho ngành phân bón. Đầu tiên, Nhà nước không bị thất thu thuế với mặt hàng phân bón nhập khẩu vào Việt Nam như hiện nay. Tiếp đến là tạo sân chơi công bằng giữa phân bón sản xuất trong nước và phân bón nhập khẩu.

Việc áp thuế giá trị gia tăng giúp tạo sự bình đẳng trong kinh doanh cũng như lợi thế cạnh tranh cho các doanh nghiệp phân bón trong nước khi tham gia đấu thầu quốc tế. Đặc biệt, việc sớm sửa đổi thuế giá trị gia tăng với mặt hàng phân bón bằng Nghị quyết của Quốc hội sẽ kịp thời giúp rất nhiều doanh nghiệp sản xuất phân bón trong nước đang gặp khó khăn hiện nay có thể “trở mình” để bắt đầu sản xuất, kinh doanh có lãi.

Nhiều chuyên gia cho rằng, trong khi chưa sửa được Luật thuế 71, việc các bộ, ngành tính toán đề xuất mức thuế suất VAT cho phân bón từ 0% đến 5% sẽ giúp giảm bớt khó khăn cho các đơn vị trong ngành SXKD trong nước, từ đó góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành; giảm lượng phân bón nhập khẩu từ nước ngoài vào thị trường nội địa.

Trước đó, vào tháng 8/2020, Phó Thủ tướng Chính phủ Trương Hòa Bình đã giao Bộ Tài chính trình Chính phủ xem xét để tháo gỡ vướng mắc về thuế suất thuế giá trị gia tăng theo chỉ đạo tại Thông báo 80/TB- VPCP ngày 18/6/2020.

Trong đó, cần nêu rõ sự cần thiết, hiệu quả kinh tế, bảo đảm sự bình đẳng giữa các doanh nghiệp sản xuất phân bón trong nước và doanh nghiệp nhập khẩu.