Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) vừa đã ban hành loạt quyết định thu hồi hiệu lực Giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố đối với 21 sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe do 4 công ty sản xuất và phân phối.
Đây không phải là lần đầu tiên cơ quan này thực hiện biện pháp mạnh tay đối với các sản phẩm vi phạm quy định, và cũng không phải là lần cuối nếu tình trạng buông lỏng chất lượng vẫn tiếp diễn.
Theo thông tin chính thức, đợt thu hồi ngày 18 và 20/6/2025 bao gồm sản phẩm đến từ các doanh nghiệp ở nhiều địa phương: TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội, Lâm Đồng, Hải Dương. Đáng chú ý, Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Linh Chi Korea có tới 15 sản phẩm bị thu hồi một lúc. Tiếp theo là các công ty như Max Winner, Kim Natural Cosmetics, Solife… đều bị thu hồi hiệu lực giấy công bố từ 1 đến 3 sản phẩm.
Việc đồng loạt thu hồi hiệu lực sản phẩm từ nhiều doanh nghiệp trong cùng một thời điểm không chỉ thể hiện quyết tâm làm sạch thị trường của cơ quan quản lý, mà còn là một lời cảnh tỉnh đối với các công ty còn coi nhẹ việc tuân thủ pháp luật trong lĩnh vực kinh doanh thực phẩm bảo vệ sức khỏe.
Theo Cục An toàn thực phẩm, các quyết định thu hồi có hiệu lực kể từ ngày ký. Điều này đồng nghĩa với việc các sản phẩm trên không còn được phép sản xuất, kinh doanh, lưu thông hoặc quảng cáo trên thị trường kể từ thời điểm đó.
Lý do thu hồi trong nhiều trường hợp không được công bố chi tiết, nhưng có thể thấy nguyên tắc xử lý của cơ quan quản lý là nhất quán: mọi vi phạm về đăng ký công bố, chất lượng sản phẩm hoặc quảng cáo sai sự thật đều có thể dẫn đến hậu quả pháp lý nghiêm trọng.
Trong bối cảnh thị trường thực phẩm bảo vệ sức khỏe tại Việt Nam đang tăng trưởng nhanh, ước tính hàng ngàn sản phẩm lưu hành mỗi năm, việc thiếu kiểm soát nghiêm ngặt từ phía doanh nghiệp sẽ tiềm ẩn nguy cơ lớn đối với người tiêu dùng – đặc biệt là nhóm người cao tuổi, người có bệnh nền, phụ nữ mang thai – vốn là những đối tượng thường xuyên sử dụng loại sản phẩm này với kỳ vọng “bổ sung”, “phòng bệnh”, thậm chí “chữa bệnh” một cách mù quáng.
Cơ quan chức năng cho biết, ngoài việc thu hồi giấy công bố, các trường hợp vi phạm nghiêm trọng có thể bị xử phạt hành chính, đình chỉ hoạt động hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự nếu gây hậu quả nghiêm trọng.
Chỉ vài tuần trước, Cục An toàn thực phẩm cũng đã thu hồi hiệu lực đăng ký đối với 12 sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe khác, trong đó 10 sản phẩm thuộc về một doanh nghiệp duy nhất – Công ty Cổ phần Công nghệ sinh phẩm Nam Việt. Ngoài ra, hai sản phẩm của Công ty TNHH Thương mại và Phát triển Hoàng Huy Organic và Công ty TNHH Loewy Brand (nay đổi tên) cũng bị thu hồi.
Việc một số doanh nghiệp bị thu hồi hàng loạt sản phẩm trong thời gian ngắn đặt ra câu hỏi: phải chăng đây là kết quả của một thời gian dài buông lỏng quản lý nội bộ, chạy theo lợi nhuận mà xem nhẹ quy trình đăng ký, công bố sản phẩm và chất lượng thực tế?
Không thể phủ nhận, lỗ hổng trong khâu hậu kiểm và sự dễ dãi trong việc quảng cáo trên nền tảng số, mạng xã hội cũng góp phần khiến nhiều sản phẩm kém chất lượng hoặc chưa đủ điều kiện vẫn “len lỏi” tới tay người tiêu dùng. Nếu không có sự kiểm soát chặt chẽ và chế tài đủ mạnh, thị trường sẽ tiếp tục bị “nhiễu loạn” bởi các sản phẩm không đảm bảo.
Cục An toàn thực phẩm đã có cảnh báo rõ ràng: người dân cần tra cứu thông tin sản phẩm đã được cấp phép trên cổng thông tin chính thức của Bộ Y tế, không mua sản phẩm trôi nổi, không rõ nguồn gốc, và đặc biệt là cảnh giác với những lời quảng cáo “thần kỳ” như giảm cân nhanh, chữa khỏi bệnh mãn tính, tăng sức đề kháng cấp tốc…
Trong bối cảnh mạng xã hội ngày càng trở thành kênh bán hàng phổ biến, việc người tiêu dùng bị lôi cuốn bởi hình ảnh người nổi tiếng, lời giới thiệu quá đà hay những review “có trả phí” là điều khó tránh khỏi. Chính vì thế, cẩn trọng và tỉnh táo là cách phòng ngừa đầu tiên, trước cả sự vào cuộc của cơ quan chức năng.
Không thể phủ nhận vai trò tích cực của thực phẩm bảo vệ sức khỏe nếu sản phẩm đạt chất lượng và sử dụng đúng cách. Tuy nhiên, để loại sản phẩm này thực sự trở thành “người bạn đồng hành” với y tế dự phòng, cần một thị trường minh bạch và hệ thống quản lý nghiêm túc.
Việc Cục An toàn thực phẩm mạnh tay thu hồi giấy phép là một bước đi đáng hoan nghênh. Song song với đó, cần tăng cường hậu kiểm sau công bố, kiểm tra định kỳ chất lượng sản phẩm, và áp dụng các công nghệ truy xuất nguồn gốc để người tiêu dùng có thể kiểm tra ngay lập tức tính hợp lệ của sản phẩm họ đang sử dụng.
Đồng thời, quy trình cấp phép, công bố sản phẩm cũng cần được số hóa, minh bạch hóa và kết nối dữ liệu giữa Bộ Y tế, Bộ Công Thương, Tổng cục Thuế, Hải quan… để đảm bảo không có sản phẩm “lọt lưới” hoặc doanh nghiệp “thay tên đổi họ” tiếp tục kinh doanh sản phẩm vi phạm.
Việc thu hồi 21 sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe lần này không đơn thuần là động thái pháp lý. Nó còn là tín hiệu rõ ràng từ cơ quan quản lý rằng: ngành thực phẩm chức năng không thể là vùng xám của thị trường.
Để tín hiệu đó thực sự phát huy tác dụng, cần có sự đồng bộ từ chính sách, kiểm tra, tuyên truyền và xử lý vi phạm. Và hơn hết, là sự thay đổi từ chính doanh nghiệp – từ coi thường quy định sang tuân thủ chuẩn mực, từ chạy theo doanh số sang đặt sức khỏe người tiêu dùng làm trung tâm.
Bởi cuối cùng, trong thị trường sức khỏe - mất niềm tin cũng là mất tất cả.