Sửa Luật Ngân sách nhà nước: Khơi dòng chảy nguồn lực

Theo đó, Dự thảo Luật Ngân sách nhà nước (sửa đổi) trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 9 tập trung giải quyết 04 vấn đề trọng tâm. Trong đó, điểm nhấn của việc sửa đổi lần này là tăng cường phân cấp, phân quyền, trao quyền chủ động cho các địa phương trong việc quyết định các dự án đầu tư, đặc biệt cho khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Chia sẻ về Dự thảo Luật, Bộ trưởng Bộ Tài chính - Nguyễn Văn Thắng cho biết, theo kế hoạch ban đầu, Chính phủ sẽ trình Dự án Luật vào Kỳ họp thứ 10, tuy nhiên, do yêu cầu cấp bách của việc phải thực hiện triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết số 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới;

Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân, đặc biệt để đáp ứng cho mô hình chính quyền địa phương 2 cấp trong dự kiến sẽ hoạt động chính thức từ ngày 01/7, nên Chính phủ phải điều chỉnh kế hoạch để trình Quốc hội thông qua Luật (sửa đổi) tại Kỳ họp thứ 9.

Một trong những vấn đề nhận được sự quan tâm đặc biệt liên quan đến mức trần nợ vay của ngân sách địa phương, khi Dự thảo Luật Ngân sách nhà nước (sửa đổi) nâng mức trần nợ vay lên 80 - 120% số dự toán thu ngân sách địa phương được hưởng theo phân cấp từ mức 20 - 60% theo quy định hiện hành…

Cho ý kiến về nội dung này tại Dự thảo Luật, nhiều ý kiến đánh giá, Dự thảo Luật đã thể chế đúng, kịp thời nghị quyết của Đảng, kết luận của Bộ Chính trị về nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng ngân sách Nhà nước, phân bổ hợp lý nguồn lực, phù hợp với bối cảnh hiện nay khi triển khai đồng bộ việc sắp xếp lại bộ máy, địa giới hành chính, cải cách tiền lương phù hợp với giai đoạn bứt phá vươn mình để phát triển kinh tế, đáp ứng mục tiêu tăng trưởng 2 con số.

Quan tâm đến nội dung đã nêu, tham gia góp ý, đại biểu Trần Hoàng Ngân – Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hồ Chí Minh cho rằng, việc tăng mức dư nợ vay của ngân sách địa phương nhằm đáp ứng yêu cầu đầu tư phát triển trong tình hình mới là cần thiết, song cần cẩn trọng bởi có thể làm tăng nợ công.

Đồng quan điểm, nhìn nhận về nội dung này, đại biểu Phạm Văn Hòa – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp cũng cho rằng, việc nâng trần nợ vay nhằm tạo điều kiện cho địa phương. Tuy nhiên, với những địa phương rất khó khăn mà mức trần nợ lên đến 80% thì phải kiểm soát, giám sát chặt chẽ khả năng chi trả, tránh tình trạng ngân sách trung ương phải bù, dẫn đến trần nợ công của trung ương tăng lên. Do đó, đối với những địa phương khó khăn, cần giám sát chặt chẽ về danh mục vay.

Về dự phòng ngân sách, Dự thảo Luật bố trí dự phòng từ 2 - 5% tổng chi ngân sách mỗi cấp, tăng từ mức 2 - 4% của quy định hiện hành, đại biểu Phạm Văn Hòa cho hay, dự phòng ngân sách hàng năm không phải lúc nào cũng cần đến, có thể không dùng hết. Do đó, việc tăng thêm 1 điểm % khoản này là số tiền rất lớn và có thể lãng phí nếu để trong ngân sách.

Vì vậy đại biểu đề nghị, nên giữ như quy định hiện hành, đồng thời, tăng chi cho đầu tư phát triển hoặc hỗ trợ cho địa phương chi cho an sinh xã hội.

Trước vấn đề đã nêu, giải trình làm rõ nội dung đại biểu quan tâm, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, cơ quan soạn thảo đã nghiên cứu rất kỹ, theo đó, trần nợ công quốc gia được Quốc hội cho phép là 60% GDP, mức trần nợ công hết năm 2024 là 34,7% GDP.

Vì vậy, việc điều chỉnh mức dư nợ của ngân sách địa phương được tính toán trên cơ sở tương quan với chỉ tiêu an toàn nợ công đã được Quốc hội quyết định trong giai đoạn 2021 - 2025, mức bội chi ngân sách Nhà nước giai đoạn 2026 - 2030 dự kiến ở mức 5% GDP và bội chi ngân sách địa phương ở mức 0,7% GDP theo Dự thảo văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng.

“Chúng tôi rất đồng tình với ý kiến về việc nâng trần nợ công, nhưng phải kiểm soát được bội chi trong giới hạn cho phép và chất lượng các dự án”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng khẳng định.

Bên cạnh đó, về việc nâng dự phòng ngân sách trung ương từ 4% lên 5%, theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, đề xuất này không có nghĩa là phải trích đầy đủ 4% hay 5%. Thay vào đó, dự phòng tăng thêm 1% để phòng những trường hợp đột xuất thì có thể bố trí nguồn này thực hiện việc phân bổ.

“Ví dụ vừa rồi Bộ Chính trị chỉ đạo là phải tăng thêm 1% chi cho phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, tức là thêm 25.000 tỷ đồng. Trong lúc chờ các địa phương, các bộ, ngành đề xuất để phân bổ dự toán thì phải đưa vào dự phòng nhưng tối đa chỉ được 9.000 tỷ đồng. Mặt khác, việc sử dụng nguồn dự phòng ngân sách trung ương trong thời gian qua rất hiệu quả”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng viện dẫn.

Đồng thời nhấn mạnh, chúng ta dự phòng không phải để lãng phí mà dự phòng cho những trường hợp đột xuất. Sắp tới, có thể sẽ có những trường hợp đột xuất khác nên không thể không nâng mức dự phòng lên.

Được biết, theo Chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, dự kiến tại phiên họp hôm nay 25/6, Quốc hội sẽ tiến hành biểu quyết thông qua Luật Ngân sách nhà nước (sửa đổi).