Sửa Luật Xử lý vi phạm hành chính: Cân nhắc mức xử phạt không lập biên bản

Theo quy định tại Luật Xử lý vi phạm hành chính hiện hành, thủ tục xử phạt vi phạm hành chính không lập biên bản được áp dụng trong trường hợp xử phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền đến 250.000 đồng (với cá nhân) và 500.000 đồng (với tổ chức). Trường hợp áp dụng thủ tục xử phạt không lập biên bản, người có thẩm quyền xử phạt sẽ phải ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính tại chỗ.

Nhằm sửa đổi quy định đã nêu, tại Dự thảo Luật Xử lý vi phạm hành chính (sửa đổi), cơ quan soạn thảo đã đề xuất thay đổi giới hạn mức phạt tiền không cần lập biên bản, tăng từ 250.000 đồng lên 1 triệu đồng (với cá nhân) và từ 500.000 đồng lên 2 triệu đồng (với tổ chức).

Nhìn nhận về nội dung đã nêu, không ít ý kiến cho rằng, quy định này kế thừa quy định trước đây, tuy nhiên, cần xem xét lại mức tăng số tiền phạt, bởi so với hiện nay, đề xuất mức tăng đến 4 lần là khá cao. Cùng với đó, biên bản xử phạt vi phạm hành chính là tài liệu chính thức ghi nhận chi tiết về hành vi vi phạm, các tình tiết liên quan và là cơ sở pháp lý cho việc xử phạt, bảo vệ quyền lợi cho các bên liên quan; do đó, cần hạn chế các trường hợp xử phạt không lập biên bản.

Tham gia góp ý về nội dung này, đại biểu Phạm Văn Hòa – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp bày tỏ đồng tình với một số quan điểm cho rằng, mức phạt tiền không cần lập biên bản theo quy định hiện hành (250.000 đồng với cá nhân và 500.000 đồng với tổ chức) được áp dụng từ lâu, đến nay quá thấp, lạc hậu, cần sửa đổi.

Tuy nhiên, theo đại biểu, nếu tăng lên 4 lần như Dự thảo cần cân nhắc. Bởi, xử phạt không lập biên bản liên quan đến quyền lợi của người bị xử phạt. Nếu không có biên bản sẽ không có căn cứ để khiếu nại, khiếu kiện. Trường hợp có camera giám sát, mọi chuyện dễ dàng, nhưng nếu không có camera, không có nhân chứng, cũng không có biên bản… sẽ phát sinh nhiều vấn đề.

Liên quan đến nội dung này, tham gia góp ý, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đề nghị, bổ sung quy định để việc áp dụng thủ tục xử phạt không cần lập biên bản chặt chẽ hơn.

Theo đại biểu, trong trường hợp áp dụng thủ tục xử phạt không cần lập biên bản, quyết định xử phạt phải được ghi nhận và lưu trữ trên hệ thống cơ sở dữ liệu vi phạm hành chính, kèm theo dữ liệu, hình ảnh chứng minh vi phạm. Khi đó sẽ giúp bảo đảm tính minh bạch, tránh lạm dụng, tạo thuận lợi khi kiểm tra, giám sát.

Còn theo đại biểu Trương Trọng Nghĩa – Đoàn đại biểu TP Hồ Chí Minh, cần bổ sung quy định theo hướng nếu áp dụng thủ tục xử phạt không lập biên bản, trong quyết định xử phạt tại chỗ phải bố trí khoảng trống để người vi phạm được ghi ý kiến của mình. Nhất là trong trường hợp không đồng tình với quyết định của người ra quyết định xử phạt, nhằm bảo đảm quyền khiếu nại, khiếu kiện sau này.

Ngoài những đề nghị đã nêu, xoay quanh nội dung này, tham gia góp ý, không ít ý kiến kiến cũng cho hay, việc nâng mức phạt phải dựa trên tiêu chí cụ thể, rõ ràng. Trong đó, Chính phủ cần căn cứ vào điều kiện phát triển kinh tế xã hội đất nước trong từng giai đoạn, nhất là thu nhập của người dân.

Bởi, mức phạt cao quá sẽ quá khả năng chi trả của người dân, nhất là người lao động thu nhập thấp, gây bức xúc, có thể gây hệ lụy người dân trốn tránh hoặc chống đối, hoặc xảy ra tiêu cực trong quá trình xử lý vi phạm.

Các ý kiến này đề xuất, cân nhắc tạo điều kiện cho đối tượng không có khả năng chấp hành xử phạt hành chính bằng hình phạt tiền ở mức quá cao so với thu nhập, trong một số trường hợp. Theo đó, có thể được thay thế một phần mức phạt cho cảnh cáo, buộc khắc phục hậu quả, giáo dục tại cộng đồng, công khai vi phạm.

Được biết, theo Chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, dự kiến tại phiên họp ngày 25/6 tới đây, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính sẽ là một trong 9 Luật, Nghị quyết được Quốc hội biểu quyết thông qua tại phiên họp.