Gửi bình luận
Quyết định hạ lãi suất đầu tiên của FED trong gần một năm qua phản ánh cả lo ngại việc làm suy yếu, lạm phát dai dẳng và áp lực từ Nhà Trắng, làm dấy lên tranh cãi về tính độc lập của Fed.
Ngày 17/9, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) quyết định giảm lãi suất chuẩn thêm 0,25 điểm phần trăm xuống 4-4,25%, đánh dấu lần giảm đầu tiên trong gần một năm.
Bên cạnh đó, Fed cũng phát tín hiệu sẽ còn ít nhất hai lần giảm lãi suất nữa trước cuối năm nay. Động thái này được coi là bước ngoặt chính sách quan trọng trong bối cảnh thị trường lao động xấu đi và lạm phát vẫn chưa trở lại mức mục tiêu.
Tỷ lệ thất nghiệp đã tăng lên 4,3% trong tháng 8, cao hơn ngưỡng 4,2% mà Fed xem là bền vững. Tốc độ tạo việc làm trung bình từ tháng 5 chỉ còn 27.000 việc mỗi tháng, so với 123.000 trong bốn tháng đầu năm nay.
Một đợt điều chỉnh dữ liệu việc làm cũng cho thấy số việc làm mới trong năm qua chỉ bằng một nửa so với báo cáo ban đầu.
Chủ tịch Fed Jerome Powell, trong bài phát biểu tại hội nghị Jackson Hole hồi tháng 8, mô tả thị trường lao động đang ở trong trạng thái “cân bằng kỳ lạ”: thất nghiệp bắt đầu nhích lên nhưng lạm phát vẫn cao. Ông cảnh báo nguy cơ sa thải lao động hàng loạt có thể xuất hiện nhanh chóng nếu Fed phản ứng quá chậm.
Song, điều khiến Fed khó xử là lạm phát đang ở mức 2,6% theo thước đo ưa thích của họ là PCE, và có xu hướng tăng trở lại do chính sách thuế quan mạnh tay của chính quyền Trump. Việc đánh thuế trên diện rộng đối với hàng nhập khẩu đang len lỏi vào giá tiêu dùng.
Đồng thời, chính sách siết nhập cư làm giảm nguồn cung lao động, khiến Fed khó xác định mức thất nghiệp “tự nhiên” mà không gây áp lực giá cả.
Quyết định lần này cũng phơi bày sự chia rẽ nội bộ chưa từng thấy trong một cơ quan vốn nổi tiếng với sự đồng thuận kỹ trị.
Một trong các Thống đốc Fed, Lisa Cook, chỉ có thể tham dự cuộc họp nhờ tòa án chặn Tổng thống Donald Trump sa thải bà. Trong khi đó, Stephen Miran – thành viên Thống đốc Fed mới được bổ nhiệm ngắn hạn và gắn bó chặt với Nhà Trắng – bỏ phiếu kêu gọi Fed giảm tới 0,5 điểm phần trăm, đồng thời ám chỉ muốn Fed cắt giảm lãi suất thêm 3 lần nữa trong năm nay, gấp đôi mức mà nhóm ôn hòa nhất của Fed dự kiến. Kết quả biểu quyết sít sao 10-9 phản ánh mức độ căng thẳng chưa từng thấy.
Sự hiện diện của những nhân vật chính trị khiến tính độc lập của Fed bị đặt dấu hỏi. Giới quan sát cảnh báo rằng nếu ngân hàng trung ương bị cuốn theo mục tiêu ngắn hạn của Nhà Trắng, niềm tin thị trường vào khả năng kiểm soát lạm phát sẽ suy yếu.
Trong khi đó, nền kinh tế Mỹ vẫn thể hiện hai gam màu trái ngược. Dữ liệu việc làm yếu kém, nhưng doanh số bán lẻ, lĩnh vực dịch vụ và thị trường chứng khoán lại đang sôi động. Phố Wall hưng phấn với kỳ vọng về AI, chênh lệch tín dụng thu hẹp, tiền điện tử tăng nóng. Các điều kiện tài chính, lẽ ra phải phản ánh sự thắt chặt chính sách, lại đang nới lỏng thông qua đà tăng của tài sản rủi ro.
Trong bối cảnh đó, quyết định hạ lãi suất được coi là một biện pháp “bảo hiểm” nhằm ngăn suy thoái sớm xuất hiện khi thị trường việc làm chững lại.
Tuy nhiên, nếu Fed đi quá xa với nhiều đợt cắt giảm lãi suất liên tiếp, rủi ro sai lầm sẽ rất lớn. Nhiều chuyên gia nhấn mạnh, việc Fed buộc phải đảo ngược và tăng lãi suất gấp trong nhiệm kỳ của ông Trump sẽ là kịch bản hỗn loạn cho cả kinh tế lẫn uy tín ngân hàng trung ương.
Hiện thị trường kỳ vọng ít nhất ba lần hạ lãi suất của Fed trong năm nay, song giới hoạch định chính sách khẳng định mọi bước đi sẽ phụ thuộc vào dữ liệu kinh tế. Một đợt giảm lãi suất có thể hợp lý, nhưng đi xa hơn nhiều trong bối cảnh lạm phát chưa hạ nhiệt có thể là sai lầm mà Fed khó có thể chịu đựng.
